فتح قله جدیدهای قیمت در بازار خودرو

دنياي اقتصاد/ روند صعودي قيمت خودرو در بازار اين روزها همچنان ادامه دارد و مرزهاي جديد قيمتي پي در پي فتح ميشوند، اين در حالي است که انتظار ميرفت با توجه به آرامش نسبي در بازار ارز (حداقل طي روزهاي گذشته)، قيمتها کاهشي شده يا به ثبات نسبي برسند.
تداوم افزايش قيمت خودرو البته در شرايطي است که فعالان بازار ميگويند خريد و فروش چنداني صورت نميگيرد. به گفته آنها، از يک سو فروشندگان بابت اينکه ممکن است قيمتها بالاتر برود، در فروش ترديد دارند و از آن سو بخش زيادي از مشتريان نيز با توجه به رشد قيمت، توان خريد ندارند. برخي نيز به انتظار کاهش قيمت نشستهاند تا شايد شرايط خريد برايشان فراهم شود.
طي چهار ماه و نيمي که از سال ۹۹ گذشته اما بازار خودرو متاثر از عوامل مختلف التهابات زيادي را تجربه کرده و در اين بين، نقش نوسان بازار ارز، تورم انتظاري و کمبود عرضه در رشد قيمتها بيش از ساير عوامل بوده است. در اين مدت هر گاه بازار ارز (و طلا و سکه) روندي صعودي به خود ميگرفت، نوک پيکان منحني قيمت خودرو نيز رو به بالا ميرفت.
به خصوص طي چند هفته گذشته که نرخ دلار تا ۲۵ هزار تومان هم رشد کرد، قيمت خودروهاي داخلي هم بالاتر رفت. هرچند خيليها انتظار داشتند با آرامش نسبي در بازار ارز، قيمت خودروهاي داخلي نيز تثبيت شده و حتي رو به نزول برود، اما اين اتفاق رخ نداد. دو سه هفته پيش که قيمت ارز به حدود ۲۰ هزار تومان افت کرد و سکه نيز به زير ۱۰ ميليون تومان برگشت، قيمت خودروهاي داخلي همچنان بالا ماند و حتي شيبي ملايم از افزايش را هم تجربه کرد.
حالا هم که نرخ ارز (در مقايسه با روزهايي که به کانال ۲۰ هزار تومان بازگشته بود) بالا رفته و طلا و سکه نيز متاثر اين موضوع و البته سرکشيهاي طلاي جهاني، صعود قيمت داشتهاند، بازار خودرو کماکان روزهاي گراني را پشت سر ميگذارد. در تحليل اينکه چرا منحني قيمت خودرو حتي در دوران آرامش نسبي ارز و طلا نيز کوتاه نيامد و حرکت به سمت بالا را ادامه داد، مسائل مختلفي از سوي کارشناسان مطرح ميشود. اولين موضوعي که کارشناسان از آن بهعنوان محرک قيمت خودرو ياد ميکنند، کمبود عرضه است.
به گفته آنها، تا وقتي عرضه با تقاضا همخواني نداشته باشد، آرامش پايدار در بازار خودرو انتظاري تقريبا بيهوده است. حتي حالا که صحبت از قيمتگذاري خودرو در بورس ميشود، بسياري از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقدند اگر رابطه عرضه و تقاضا متعادل نشود، شاهد کاهش قيمت نخواهيم بود. اين مساله در ماجراي قيمتگذاري خودرو در حاشيه بازار هم وجود دارد، چه آنکه اگر عرضه با تقاضا نخواند، نميتوان منحني قيمت را در حد قابل توجهي پايين آورد.
در حال حاضر نيز جدا از اينکه عرضه به بازار به دليل توليد زير ظرفيت، کم است، نکته ديگر اينجاست که يکي از دو خودروساز بزرگ کشور در تعطيلات تابستاني قرار دارد. در اين مورد، يکي از فعالان بازار خودرو به «دنياياقتصاد» ميگويد:در حال حاضر سايپا و زيرمجموعهاش پارس خودرو در تعطيلات تابستاني قرار دارند و اين موضوع سبب شده روند عرضه محصولات آنها به بازار کندتر شود. وي با بيان اينکه چندي ديگر ايران خودرو هم به تعطيلات تابستاني خواهد رفت، ميافزايد:با تعطيلي اين خودروساز، چالش کاهش عرضه تا اوايل شهريور ادامه خواهد داشت و بعد از آن نيز بايد منتظر ماند و ديد روند توليد خودروسازان به چه شکل خواهد بود.
به گفته وي، در حال حاضر منحني قيمت هرچند کند، اما به هر حال افزايشي است و به نظر ميرسد با توجه به وضعيت نامناسب عرضه، اين روند ادامه دار خواهد بود، البته نه با شيبي تند. گفتههاي اين فعال بازار اما در حالي است که به جز مساله عرضه، محرکهاي ديگري نيز هستند که امکان دارد منحني قيمت بازار خودرو را دوباره تحريک کنند. در اين بين، افزايش نرخ ارز (که ظاهرا اين روزها باز هم کليد خورده)، ميتواند قيمت خودروهاي داخلي را بيشتر و بيشتر بالا ببرد. در کنار اين موضوع اما نميتوان از تاثير تورم انتظاري بر منحني قيمت نيز گذشت.
در واقع نااطميناني شهروندان به آينده اقتصادي کشور ميتواند بر التهابات بازار خودرو بيفزايد، همان طور که تا به امروز نقشي موثر در رشد قيمت داشته است. در اين مورد، برخي فعالان بازار عنوان ميکنند مشتريان به دنبال فروش خودرو به بالاترين قيمت ممکن هستند، زيرا ميخواهند به واسطه اين کالا (خودرو) ارزش پول خود را حفظ کنند.
هرچه هست، بازار خودرو اين روزها همچنان روزهاي پر التهابي را تجربه ميکند و دلالان و واسطهگران در آن جولان ميدهند و اين موضوع ريشه در دو نرخي بودن خودروها دارد. به واسطه قيمتگذاري دستوري، اختلافي بسيار زياد بين نرخ کارخانه و بازار خودروها به وجود آمده و رانتي گسترده در بازار خودرو وجود دارد و از همين رو دلالي و واسطهگري حسابي داغ است. به اعتقاد بسياري از کارشناسان، تداوم دو نرخي بودن به معناي ادامه واسطهگري در بازار خودرو است، بازاري که تحت تاثير نرخ ارز، عرضه، تورم انتظاري و… روزهاي پر نوساني را به خود ميبيند و احتمالا همچنان خواهد ديد.
کف قيمت به ۱۰۰ ميليون نزديک شد
اما سري به بازار خودرو بزنيم و ببينيم منحني قيمت در شرايطي قرار دارد. بنابر گفته فعالان بازار، منحني قيمت خودرو همچنان روندي صعودي دارد، منتها شيب آن فعلا ملايم است. بر اين اساس، در حال حاضر قيمت پرايد در مدل ۱۳۱ به ۸۹ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان رسيده و براي خريد مدل ۱۱۱ اين محصول نيز بايد ۹۳ ميليون تومان هزينه کرد. ثبت اين قيمتها براي پرايد در حالي است که گفته ميشود توليد خودروي موردنظر در سايپا و پارسخودرو متوقف شده است. البته سايپاييها هنوز رسما خبر توقف توليد پرايد را اعلام نکردهاند، اما پيشتر وعده داده بودند که اين محصول تا پايان تير حذف خواهد شد. بايد منتظر ماند و ديد پرايد در نهايت با چه قيمتي از خودروسازي و بازار خودروي کشور خداحافظي خواهد کرد. آيا پرايد به قله ۱۰۰ ميليون تومان خواهد رسيد؟ بايد صبر کرد و ديد.
اما در بين ديگر خودروهاي داخلي، قيمت ساينا يکي از محصولاتي که قرار است بخشي از جاي خالي پرايد را پر کند، به ۱۰۸ ميليون تومان رسيده است. همچنين تيبا بهعنوان جانشين اصلي پرايد نيز اين روزها قيمتي حدودا ۹۷ ميليون توماني دارد. با توجه به اينکه پرايد حذف شده، چيزي به تحقق پيشبيني کارشناسان مبني بر رسيدن کف قيمت خودرو به ۱۰۰ ميليون تومان (در بازار آزاد) نمانده است.
فعالان بازار اما در مورد قيمت پژو ۲۰۶ تيپ ۲ عنوان ميکنند که اين محصول در حال حاضر قيمتي برابر با ۱۷۰ ميليون تومان دارد. پژو ۲۰۶ تيپ ۵ هم با ثبت رکوردي جديد، حالا خودرويي ۲۰۱ ميليون توماني به شمار ميرود. از بازار دنا پلاس نيز خبر ميرسد خودروي موردنظر قيمتي برابر با ۲۶۷ ميليون تومان دارد که نشان ميدهد اين محصول هم پا به پاي باقي خودروها از نردبان قيمت بالا رفته است. در بين محصولات مونتاژي و حذفي خودروسازي کشور نيز قيمت پژو ۲۰۰۸ از ۷۴۰ ميليون تومان نيز گذشته و براي خريد مزدا۳ هم بايد بالغ بر ۸۲۰ ميليون تومان هزينه کرد. قيمت سراتو نيز از مرز ۵۳۰ ميليون تومان گذشته است، خودرويي که گويا ديگر مونتاژ نميشود. در نهايت اما براي خريد ساندرو مدل استپ وي نيز بايد بيش از ۳۸۵ ميليون تومان هزينه کرد.