آیا قیمت طلا در ایران حباب دارد؟
ايرنا/ رييس کميسيون طلا و جواهرات اتاق اصناف تهران مدعي است قيمت طلا و طلاي آبشده در ايران بر خلاف قيمت سکه حباب ندارد و حتي کمتر از قيمت طلا در بازارهاي جهاني عرضه ميشود.
قيمت جهاني طلا اين روزها در اوج به سر ميبرد و از ۴ مرداد ماه بهاي هر اونس جهاني با گذر از مرز ۱۹۰۰ يورو توانست رکورد تاريخي را ثبت کند. رکوردي که در هفته گذشته از قله ۲۰۰۰ دلار هم گذر کرد و در آخرين روز کاري هفته رقم ۲ هزار و ۵۶ دلار با به ثبت رساند.
اما اين رشد چشمگير باعث نشده تا همچنان بسياري از کارشناسان نسبت به افزايش رکوردشکني آن خوشبين نباشند. روندي که بانک گلدمن ساکس را ناچار کرد پيشبيني خود از قيمت طلا در ۱۲ ماه آينده را با افزايش ۱۵ درصدي از ۲ هزار دلار به ۲ هزار و ۳۰۰ دلار تغيير دهد.
انتشار آمارهاي منفي بيسابقه از رشد اقتصادي آمريکا که بيشترين افت ماهانه را طي ۱۰ سال گذشته از سر گذرانده و کاهش ارزش دلار در بازارهاي جهاني در پي آشفتگيهاي سياسي و اقتصادي در آمريکا و طرح احتمال تعويق انتخابات رياست جمهوري آمريکا، همگي از جمله دلايل نگراني سرمايهگذاران و اشتياق آنها براي حضور در بازار طلا است. عواملي که باعث شده تا موسسه گلوبال ريسرچ در گزارشي با استناد به قرار گرفتن نرخ بهره آمريکا در نزديکي صفر و حتي زير صفر و همچنين افزايش نرخ تورم در اين کشور اعلام کند همچنان شاهد بالا رفتن نرخ اونس جهاني تا حتي ۳ هزار دلار خواهيم بود.
تاثير تحولات جهاني بر بازار طلاي ايران
اما تاثير اين روند افزايش قيمت بر بازار داخلي طلاي ايران چيست؟ بازار طلاي ايران در هفته پاياني تيرماه رکورد تاريخي قيمت خود را زد. در اين تاريخ نرخ سکه تمام بهار آزادي طرح جديد به رکورد تاريخي ۱۱ميليون و ۲۱۸ هزار تومان و يک مثقال طلا نير به رکورد ۴ ميليون و ۵۹۱ هزار تومان رسيد. در آن ايام نرخ اونس جهاني در حدود ۱۸۰۰ دلار قرار داشت.
به گفته کارشناسان شيب شديد افزايش قيمت طلا در آن برهه بيش از آنکه متاثر از بازار جهاني طلا باشد، تحت تاثير افزايش نرخ ارز در بازار داخلي رشد کرد. بر همين اساس زماني که در پايان تيرماه، آرامش نسبي به بازار ارز بازگشت و بهاي دلار تا ۵ هزار تومان هم کاهش يافت، شاهد افت قيمت طلا در روزهاي ابتدايي مردادماه بوديم. در اين ايام سکه تا يک ميليون و ۲۰۰ هزار تومان و مثقال طلا حدود ۶۰۰ هزار تومان کاهش قيمت يافتند.
اما اين روند کاهشي، کوتاه مدت بود، چرا که قيمت جهاني دقيقا با آغاز مردادماه شيب شديد صعودي به خود گرفت و به سرعت اونس جهاني مرز ۱۹۰۰ دلار را در اين روز درنورديد. در نتيجه امروز بازار طلاي کشور شاهد شکستن تمام رکوردهاي پيشين است. سکه در پايان هفته گذشته در قله ۱۱ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان ايستاد و مثقال طلا هم رقم ۴ ميليون و ۸۹۰ هزار تومان را تجربه کرد.
اما با وجود تمامي اين نوسانات در بازار طلاي جهاني و همچنين در بازار ارز داخلي، آيا آنطور که عدهاي معتقد هستند در بازار طلاي ايران حباب وجود دارد؟
«محمد کشتي آراي»، رييس کميسيون طلا و جواهر اتاق اصناف تهران، در گفتوگو با ايرنا وجود حباب در بازار سکه را تاييد کرد. به گفته او سکه هفته گذشته حبابي بيش از يک ميليون توماني داشت که طي معاملات روزهاي اخير اين حباب تا حدود ۶۵۰ هزار تومان هم کاهش يافت. اما او معتقد است برخلاف بازار سکه، در بازار طلا و طلاي آبشده ايران، نه تنها با حباب مواجه نيستيم که قيمت طلا ارزانتر از بازارهاي جهاني ارائه ميشود.
شيوع ويروس کوويد ۱۹ در جهان مهمترين عامل نوسانات طلا در طي ماههاي اخير دانسته ميشود. اگر ابتداي اسفندماه را زمان تقريبي براي شروع اپيدمي در جهان در نظر بگيريم، تا به امروز طي اين بيش از ۵ ماه، بهاي انس جهاني از ۱۶۲۰ دلار به ۲۰۵۶ دلار رسيده است. البته در اين ميان اونس جهاني کاهش قيمت تا رقم ۱۴۷۶ دلار را هم در آخرين روز از سال ۹۸ تجربه کرده است. اما به صورت ميانگين اونس جهاني طي اين مدت رشدي ۲۷ درصدي را شاهد بوده است.
از سوي ديگر نرخ دلار عرضه شده توسط صرافيهاي بانکي به عنوان يک ارز معيار در بازار داخلي ايران، از قيمت حدود ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان در ابتداي اسفند به ۲۳ هزار تومان در ۱۶ مردادماه رسيده است. البته در ۲۶ تيرماه دلار به قله ۲۳ هزار ۱۰۰ تومان نيز رسيد. با اين حال افزايش قيمت دلار طي اين بازه زماني ۶۲ درصد بوده است.
اين در حالي است که بهاي هر سکه تمام بهار آزادي طرح جديد در اين مدت از ۵ ميليون و ۳۳۰ هزار تومان به حدود ۱۱ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان رسيده است. و هر مثقال طلا هم از ۲ ميليون و ۳۷۸ هزار تومان به ۴ ميليون و ۸۹۰ هزار تومان رسيده است. يعني به ترتيب حدود ۵۰ درصد و ۱۰۰ درصد افزايش قيمت طي اين مدت ۵ ماهه.
معادل سازي قيمت انس جهاني با مثقال طلا در ايران با توجه به اين که قيمت دهي اونس جهاني بر اساس طلا ۲۴ عيار و مثقال طلا در ايران بر اساس طلاي ۱۸ عيار است، نشان مي دهد که ادعاي کشتي آراي در مورد عدم وجود حباب در قيمت طلاي ايران صحت دارد. پس از قرار گرفتن ارقام فوق در فرمول تبديل انس جهاني به مثقال مشخص مي شود با توجه به نرخ امروز اونس، هر مثقال طلا در ايران بايد رقمي در حدود ۴ ميليون و ۹۰۰ هزار تومان داشته باشد. اين همساني در ابتداي دوره مورد بررسي هم صدق مي کند و در روز اول اسفند ۹۸ بهاي هر مثقال طلا در بازارهاي داخلي ۲ ميليون و ۳۷۸ هزار تومان ثبت شد بود که دقيقا منطبق بر معادل بهاي ۱۶۲۰ دلاري اونس جهاني است.