راهکار‌های خروج بازار سرمایه از بحران

ميزان

بروزرسانی 1399/07/02 - 14:53

ميزان/ان-کارشناس مسائل اقتصادي معتقد است مردم نبايد با اين ديد وارد بازار سرمايه شوند که در يک مقطع کوتاهي با سود‌هاي بالا از اين بازار خارج خواهند شد؛ در حال حاضر که بخش عمده‌اي از مردم وارد بازار سرمايه شدند بايد راهکار‌هايي انديشيده شود که در اين بازار ماندگار شوند.

شاخص بورس و فرابورس در چند ماه اخير با رکوردشکني‌هاي پي در پي سرانجام در نيمه مرداد ماه امسال کانال ۲ ميليون واحدي را رد کرد و با ورود قابل توجه نقدينگي نگراني‌هايي را به همراه داشت.
پس از گذشت حدود دو هفته از رسيدن شاخص به کانال ۲ ميليون واحدي با انتشار خبر منتفي شدن صندوق دارا دوم و آزادسازي ۶۰ درصد از سهام عدالت اصلاح شاخص بورس آغاز شد و با گذشت بيش از يک ماه هنوز هم شاخص به روند پايداري دست نيافته است.
در اين بين حتي خبر عرضه صندوق دارا دوم نيز روند بازار را تغيير نداد و حتي خبر‌هاي خوب حمايت و صيانت از بازار سرمايه از جمله تصويب تخصيص يک درصد منابع صندوق توسعه ملي براي حمايت از بورس نيز بازار را متعادل نکرد.
محمد احمدي يکي از اين دلايل ريزش‌هاي اخير بازار بورس و اوراق بهادار را ترديد افراد براي سرمايه گذاري در بازار مي‌داند که در ادامه مصاحبه خبرگزاري ميزان با اين کارشناس مسائل اقتصادي را مي‌خوانيد:

ميزان: اُفت و خيز بازار بورس از چه زماني آغاز شد؟
احمدي: بازار بورس پس از رشد قابل توجهي که طي مدت اخير به ويژه ۵ ماهه ابتدايي سال ۹۹ داشته طبيعي است که نياز به استراحت دارد و يک سري عوامل باعث شد تا اين اتفاق رخ دهد. شروع اصلاحات بورس از زمان اختلاف وزارت اقتصاد و وزارت نفت بر سر ETF‌ها ايجاد شد تلنگري بود براي شروع اصلاحات اخير بازار بورس بوده است.

ميزان: چرا بازار بورس در مدت اخير نزولي شده است؟
احمدي: سهامداران باتوجه به اينکه تصميمات اتخاذ شده در بازار سرمايه همواره با تغييراتي روبرو مي‌شود در بازار سرمايه احساس ناامني کردند و عوامل متعددي بازار را حساس کرده است.
سهامداران باتوجه به اينکه تصميمات اتخاذ شده در بازار سرمايه همواره با تغييراتي روبرو مي‌شود در بازار سرمايه احساس ناامني کردند

ميزان: اختصاص ۱ درصد از صندوق توسعه ملي براي تثبيت بازار به کجا رسيد؟
احمدي: يکي از تصميماتي که براي صيانت و حمايت از بازار گرفته شد اين بود که يک درصد از صندوق توسعه ملي براي حمايت از بازار سرمايه استفاده شود، اما اين اتفاق هنوز عملا رخ نداده و آثار آن در بازار ديده نمي‌شود از طرفي ترس سرمايه‌گذاران و سهامداران در بازار باعث شده بسياري از افراد براي ورود به بازار ترديد پيدا کنند.

ميزان: ترديد سهامداران براي ورود مجدد به بازار سرمايه به چه دليل است؟
احمدي: به نظر مي‌رسد سهامداراني که سهام خود را در مدت اخير فروخته‌اند منتظرند تا چشم‌انداز مثبتي از بازار ببينند و به بازار ورود کنند، تغييرات قيمت دلار از زمان اصلاح بازار سرمايه روند صعودي داشته و دلار نيمايي نيز که فروش خيلي از شرکت‌هاي صادراتي به آن وابسته است نيز افزايش داشته است؛ بخشنامه بانک مرکزي که بر اساس آن ارز صادراتي مي‌تواند با قيمت بازار به فروش برسد نيز نويدي است براي شرکت‌ها چرا که در گزارش ۶ ماهه شرکت‌ها لحاظ مي‌شود و ارزندگي سهام را بيشتر نشان مي‌دهد که اميدواريم اين موضوع باعث شود نقدينگي که براي ورود به بازار در حالت انتظار است جذب بازار سرمايه شود.

ميزان: چه اقداماتي باعث ورود رونق بازار سرمايه مي‌شود؟
احمدي: زماني که حمايت‌هاي عملي از حقوقي‌هاي بزرگ بازار ديده شود و يک درصد صندوق توسعه ملي نيز براي صندوق تثبيت بازار سرمايه به طور عملي به بازار ورود کند به نقطه‌اي مي‌رسيم که بازار باز مي‌گردد.

ميزان: ورود يک درصد از صندوق توسعه ملي براي حمايت از بازار چقدر مي‌تواند مفيد واقع شود؟
احمدي: قطعاً ورود يک درصد از صندوق توسعه ملي براي حمايت از بازار مي‌تواند مفيد واقع شود چرا که برخي از سهم‌ها در مدت اخير به طور چشمگيري افزايش پيدا کرده‌اند و شايد به واسطه تحليل‌هاي بنيادي توجيه اقتصادي نداشتند، اما اصلاح بازار باعث اُفت بيش از ۶۰ درصدي برخي از سهم‌ها شده و به نقطه‌اي رسيديم که بسياري از سهام بازار ارزنده هستند و صندوق توسعه ملي مي‌تواند در مواقع بحراني به داد بازار سرمايه برسد.

ميزان: بازارگرداني اجباري شرکت‌ها چه تاثيري بر بازار سرمايه دارد؟
احمدي: بحث بازارگرداني تمام شرکت‌ها که امروز ابلاغ شد و توجه به اينکه اجباري است زماني که اين اتفاق رخ دهد با تزريق نقدينگي به بازار اتفاقات خوبي را در بازار سرمايه شاهد خواهيم بود.

بازار سرمايه ديگر مانند ۲ سال قبل نيست و به بازار بزرگي با طيف مخاطبان بيشتر تبديل شده است به همين خاطر اين بازار هم براي دولت و هم براي کل اقتصاد کشور و مردم بسيار اهميت دارد اين بازار همانند بازارهايي، چون ارز و طلا نيست که هيچ عايدي براي اقتصاد نداشته باشد چرا که اگر درست پيش رود نقدينگي وارد چرخه توليد و کارخانه‌ها مي‌شود که منجر به سود سهامداران و افزايش توليد در کشور مي‌شود که اتفاق مبارکي است و بايد به هر نحوي که شده در حال حاضر که براي مردم جلب توجه کرده و سرمايه‌ها به اين حوزه سرازير مشده از آن صيانت کرد و با اقدامات انجام شده براي ماندگاري سرمايه‌ها در اين بازار تلاش شود.

ميزان: مردم چه نقشي در متعادل شدن بازار سرمايه دارند؟
در حال حاضر که بخش عمده‌اي از مردم بازار سرمايه وارد شدند بايد راهکار‌هايي انديشيده شود که در اين بازار ماندگار شوند
احمدي: مردم نبايد با اين ديد وارد بازار سرمايه شوند که در يک مقطع کوتاهي با سود‌هاي بالا از اين بازار خارج خواهند شد؛ در حال حاضر که بخش عمده‌اي از مردم بازار سرمايه وارد شدند بايد راهکار‌هايي انديشيده شود که در اين بازار ماندگار شوند چرا که قطعاً در بلندمدت اين بازار سودآور است و سهام ارزنده قطعاً نسبت به بازار‌هاي موازي سود بيشتري خواهد داشت.

ميزان: چرا بازار سرمايه نسبت به خبر‌هاي مختلف و اظهار نظر‌ها حساس شده است؟
احمدي: بازار از حالت تحليل اقتصادي خارج شده و در کنار بحث‌هاي تحريم و مکانيزم ماشه که گرچه عملي نشد در بازار تأثيرگذار بوده و به ويژه انتخابات پيش‌روي آمريکا که در آبان ماه برگزار مي‌شود من باب اينکه چه اتفاقي پس از انتخابات ميان سياست خارجي ما با آمريکا رخ مي‌دهد اخيرا اثرگذار شده است و صرفاً تحريم‌ها سياسي اقتصادي شده و اين موضوع در بازار بلاتکليفي ايجاد کرده است.

سرمايه مانند غزال تيزپايي است که به محض اينکه احساس خطر کند خود را به جاي امن‌تر مي‌رساند و در کوتاه مدت اين ريسک در بازار‌ها وجود دارد، اما در بلندمدت هيچ خطري بازار را تهديد نمي‌کند و نهايتاً بايد به بحث ارزندگي سهام شرکت‌ها بازگرديم و افرادي که در بازار سرمايه فعاليت مي‌کنند بايد مسائل بنيادي از جمله جريانات نقدي وسود‌هاي آتي و توليد را در تصميم‌گيري‌ها و خريد‌ها لحاظ کنند چرا که اگر سهم خوبي خريداري کرده باشند در بلند مدت حتماً سود خوبي بدست مي‌آورند، اما در کوتاه مدت ممکن است با نوساناتي روبرو شوند.

ميزان: اگر بي‌اعتمادي در بازار سرمايه ادامه پيدا کند چه تأثيري در بازار‌هاي موازي همچون طلا و سکه خواهد داشت؟
احمدي: بازار‌هاي موازي با هم مرتبط هستند و بيشتر مواقع معکوس هم عمل مي‌کنند خصوصاً بازار سرمايه و طلا و ارز که نشان داده‌اند باهم در تضاد هستند. درست است که افزايش قيمت دلار باعث مي‌شود عايدي شرکت‌هاي صادراتي بالا برود، اما اگر ريسک به نحوي باشد که اهالي بازار احساس کنند محدوديت‌هايي اعمال مي‌شود که شرکت‌هاي صادراتي نتوانند صادرات را انجام دهند آن موقع است که تأثير منفي در بازار مي‌گذارد.

سرمايه به طور مرتب در بازار‌ها جابجا مي‌شود و افراد اگر احساس کنند بازاري بازدهي بيشتري دارد از بازار کم بازده خارج مي‌شوند و به ديگري ورود مي‌کنند با اين چشم‌اندازي که در کوتاه مدت براي اهالي بازار سرمايه پيش آمده برخي از بازار سرمايه خارج مي‌شوند و به بازار‌هايي همچون طلا و ارز ورود مي‌کنند که البته اين بحث کوتاه مدت است و در بلندمدت دوباره بازار سرمايه رونق بيشتري خواهد گرفت.

ميزان: باتوجه به اينکه افراد زيادي در مدت اخير وارد بازار سرمايه شدند چه اقداماتي بايد انجام شود؟
احمدي: در بحث بازار سرمايه از مردم دعوت شد که به اين بازار بيايند و جذابيت‌هاي بازار نيز نمايان شد و مردم را جذب بازار سرمايه کرد حالا نيز بايد قوانين متناسب با بازاري که حجم معاملات تقريباً صد برابر سال ۹۶ است اصلاح شود و آموزش‌ها براي افرادي که مي‌خواهند وارد بازار سرمايه شوند بيشتر شود.

ميزان: چرا سازوکاري انديشيده نشده تا افراد قبل از ورود به بازار سرمايه آموزش ببينند؟
احمدي: شايد اين موضوع مطرح شود که چرا قبل از ورود افراد به اين بازار بحث آموزش پيش کشيده نشد، اما بايد گفت که بايد بازاري جذابيتي از خود نشان دهد که مردم وقت و هزينه و سرمايه خود را براي بازار سرمايه صرف کند، در حال حاضر بازار سرمايه جذابيتي از خود نشان داده که مردم را به سمت خود کشانده است و ما بايد آموزش‌ها و فرهنگ‌سازي در اين بازار را رونق دهيم و از طرفي ابزار‌هاي مالي جديدي را تعريف کنيم چرا که تمام افرادي که وارد بازار سرمايه مي‌شوند تخصص کافي ندارند که لازم است به افزايش صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري با درآمد ثابت و غيرثابت اشاره کرد.

صندوق هاي سرمايه‌گذاري راهکاري موثر براي سهامداري کم ريسک
ميزان: صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري چه نقشي در بازار سرمايه دارند؟
احمدي: صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري بايد به واسطه ايجاد و توسعه شرکت‌هاي سبدگردان توسعه پيدا کند، اما سازمان بورس به دليل ساختاري که دارد نمي‌تواند خود را به سرعت با شرايط فعلي بازار هماهنگ کند و يک مقدار عقب‌ماندگي دارد و بايد به سرعت مجوز‌هاي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري صادر شود و افرادي که وارد بازار سرمايه شدند و آشنايي کامل با بازار را ندارند بتوانند گزينه‌هايي براي سرمايه‌گذاري پيدا کنند که ريسک کمتري داشته باشد.

چندي پيش بحث صدور مجوز شرکت‌هاي کارگزاري از سوي سازمان بورس صادر شد که فعلاً پيشنهادي است، اما به گونه‌اي بوده که برداشت مي‌شود نمي‌خواهند مجوزي براي کارگزاري‌هاي جديد صادر شود چرا که حداقل سرمايه براي صدور مجوز در حال حاضر ۲۰۰ ميليارد تومان است در حال حاضر هيچ يک از شرکت‌هاي کارگزاري حتي بزرگ‌ترين آن‌ها اين مقدار سرمايه ثبتي ندارد و کمتر از ۵۰ ميليارد تومان است. اين رقم به عنوان يکي از مدارک اوليه براي راه‌اندازي کارگزاري بسيار بالاست و بسياري از افراد از اين ماجرا حذف مي‌شوند که بايد تا حدودي تعديل شود.