برگزیده

زمان دسترسی یک خانوار به مسکن ۱۰۰ ساله شد

خبرآنلاين

بروزرسانی 1399/07/15 - 10:09

زمان دسترسی یک خانوار به مسکن ۱۰۰ ساله شد

خبرآنلاين/ بررسي‌ها نشان مي‌دهد که با توجه به افزايش شديد قيمت‌ها، اثرگذاري وام مسکن از بين رفته است؛ به طوري که هم‌اکنون با وام ۱۶۰ ميليون توماني زوجين تنها مي‌توان در پايتخت ۶.۵ متر خانه خريداري کرد.

قدرت خريد وام مسکن به حدي پسرفت کرده که وزير راه و شهرسازي در تازه‌ترين اظهارات خود، از ارائه پيشنهاد افزايش سقف تسهيلات مسکن به بانک مرکزي خبر داد. بنا به اعلام محمد اسلامي، «ما پيشنهادي براي افزايش سقف تسهيلات خريد مسکن ارائه کرده‌ايم؛ البته بسته تامين مالي آن بايد توسط بانک مرکزي تدوين و ارائه شود و تا اين بانک نظر خود را اعلام نکند، نمي‌توانيم در مورد افزايش تسهيلات تصميم‌گيري کنيم.»
وي تاکيد کرد: «افزايش تسهيلات مسکن به اين بستگي دارد که آيا بانک مرکزي مي‌تواند منابع آن را تامين کند يا خير.»

قدرت خريد وام مسکن در تهران چقدر است؟
بررسي‌ها نشان مي‌دهد تسهيلات صندوق پس‌انداز مسکن يکم که تا اوايل سال ۱۳۹۶ حدود ۶۰ درصد قيمت يک واحد ۶۰ متري در تهران را پوشش مي‌داد، حالا اثرگذاري خود را از دست داده است. در واقع هم‌اکنون با وام ۱۶۰ ميليون توماني زوجين مي‌توان در پايتخت ۶.۵ متر مسکن خريداري کرد.

آخرين گزارش بانک مرکزي از تحولات بازار مسکن مربوط به شهريورماه امسال بيانگر آن است که متوسط قيمت يک مترمربع زيربناي واحد مسکوني معامله شده از طريق بنگاه‌هاي معاملات ملکي شهر تهران به ۲۴ ميليون و ۲۸۰۰ هزار و ۱۰۰ تومان رسيده است که نسبت به ماه مشابه سال قبل، رشد ۹۱.۷ درصدي را نشان مي‌دهد.
در اين ميان، بنا به اعلام معاون وزير راه و شهرسازي، «متوسط قيمت مسکن ۲۶ استان کشور زير ۱۰ ميليون تومان است.» محمود محمودزاده معتقد است: «اگر در تهران عدد منطقه يک را از متوسط قيمت مسکن خارج کنيم، متوسط قيمت مسکن پايتخت به ۱۰ تا ۱۵ ميليون تومان خواهد رسيد.»
اما با اين حال، به گفته وي، «براساس بررسي‌هاي صورت گرفته در ۷ استان کشور (در شهرهاي مرکز استان) متوسط قيمت هر مترمربع واحد مسکوني (طي مرداد ۹۹) زير ۵ ميليون تومان بوده است. در ۱۹ استان متوسط قيمت مسکن زير ۱۰ ميليون تومان، در ۲ استان بالاي ۱۰ ميليون و زير ۱۵ ميليون تومان و فقط در يک استان (شهر تهران) متوسط قيمت مسکن بالاي ۲۰ ميليون تومان بوده است.»

محمودزاده با تاکيد بر اين‌که در ۲۶ استان کشور متوسط قيمت مسکن زير ۱۰ ميليون تومان است، متذکر شد: «اگر براي اين استان‌ها متوسط‌گيري کنيم، متوسط قيمت مسکن کشور ۲۴ ميليون تومان نيست، بلکه ۱۰ تا ۱۲ ميليون تومان خواهد بود.»

زمان دسترسي يک خانوار به مسکن به ۱۰۰ سال رسيد
آن‌طور که در گزارش‌ها ديده مي‌شود، مدت زمان دسترسي يک خانوار به مسکن به ۱۰۰ سال رسيده است. محاسبات نشان مي‌دهد در صورتي که متوسط درآمد هر خانوار براساس دريافتي يک کارگر قرارداد مستقيم را رقمي حدود ۳ ميليون تومان در هر ماه فرض کنيم و از آنجايي که مرکز آمار، سبد هزينه‌اي خانوار از بخش مسکن را يک سوم درآمدهاي آنها مي‌داند، در نتيجه يک خانوار تا ۱۱ ميليون تومان از درآمد سالانه خود را به بخش مسکن اختصاص مي‌دهد.
با توجه به اينکه متوسط قيمت هر متر مربع واحد مسکوني در تهران تا ۲۴.۲ ميليون تومان است؛ قيمت يک واحد مسکوني ۵۰ متري به يک ميليارد و ۲۰۰ ميليون تومان است، در صورتي که رشد سالانه قيمت مسکن را با رشد سالانه حقوق کارگر برابر و يکسان در نظر بگيريم، بيش از ۱۰۰ سال طول مي‌کشد تا اين خانوار بتواند از طريق سيستم پس انداز، مسکن مورد نياز خود را خريداري کند.

اگر اين فرد بخواهد بخشي از زمان مورد نظر را با تسهيلات مسکن جبران کند، اين شاخص براي متقاضي فردي دريافت تسهيلات (۱۰۰ ميليون توماني) به ۹۰ سال و براي زوجين (تسهيلات ۲۰۰ ميليون توماني) به ۸۰ سال کاهش مي‌يابد.

افزايش وام مسکن چه زماني کارايي دارد؟
در اين شرايط، کارشناسان و تحليلگران اقتصادي اعتقاد دارند افزايش تسهيلات خريد مسکن فقط در صورتي قدرت خريد متقاضيان را تقويت مي‌کند که ثبات اقتصادي حاکم باشد؛ در غير اين صورت با افزايش ماهانه نرخ تورم، افزايش وام ارزش خود را از دست مي‌دهد.
ثبات قيمت مسکن از سال ۹۲ تا ۹۵ نيز اين موضع کارشناسان را تاييد مي‌کند. در اين سال‌ها افزايش تسهيلات و پرداخت تسهيلات در قالب سپرده‌گذاري در صندوق مسکن يکم براي خانه اولي‌ها در کنار ثبات قيمت مسکن موجب شد متقاضيان واقعي در بازار بتوانند مسکن مورد نياز خود را تهيه کنند، اما افزايش قيمت‌ها از پاييز ۹۶ و تشديد آن در ۲ سال و نيم گذشته، باعث شده که تسهيلات مسکن به‌ويژه تسهيلات در قالب صندوق يکم، کارايي خود را از دست بدهد و متقاضيان در بازار مسکن از خريد باز ماندند.

براساس گزارش مرکز پژوهش‌هاي مجلس، راه‌اندازي صندوق يکم در زماني که معاملات مسکن در رکود قرار داشت، با استقبال بسيار خوبي روبه‌رو شد. سياست‌هاي دولت تا قبل از تحولات اقتصادي به وجود آمده در دو سال گذشته در جهت تامين مالي خريد مسکن خانه اولي‌ها از محل صندوق پس‌انداز مسکن يکم تا حدودي موفق عمل کرد. اما با افزايش جهشي قيمت مسکن و ثابت ماندن سقف تسهيلات صندوق، عملا توانايي خريد مسکن به خصوص در شهرهاي بزرگ از متقاضيان سلب شده است.