دردسرهای مالیات بر ارزش افزوده برای تولیدکنندگان

ايسنا/ کارشناس مسائل اقتصادي در رابطه با مشکلات اخذ ماليات بر ارزش افزوده گفت: اين ماليات واقعاً امروز به توليدکنندهها ضربههاي جدياي زده، شيوهي اخذ و نرخ آن غلط است، نگاه ما فقط به آن بخش درآمدي اين ماليات بوده است. اصلاً به مشکلاتي که ايجاد کرده هيچ نگاهي نميکنيم. اين ماليات برخلاف هدف خود نتوانسته در تحقق شفافيت جريان کالايي موفق باشد.
جايگزيني درآمد پايدار مالياتي به جاي فروش نفت از مهمترين رويکردهاي موردتوجه حاکميت است. با اين وجود طي سالهاي اخير، در تحقق اين موضوع به شدت ضعيف عمل شده است. مالياتهاي درآمدي به جاي بهبود وضعيت توليد و اشتغال، روز به روز به تضعيف بخش مولد اقتصاد پرداختهاند، حالا تن نحيف توليد کشور در کش و قوس افزايش ماليات بر ارزش افزوده قرار گرفته است. ماليات بر ارزش افزوده با وجود اينکه ماليات مصرفکننده تلقي ميگردد اما با اجراي اشتباه هم نتوانسته به شفافيت جريان کالا کمکي بکند، هم ضربات بسياري را به توليدکنندگان زده است. اشتباهاتي که چندين کتاب هم توان نوشتن آن را ندارند.
امروز به سراغ يکي از کارشناسان اقتصادي حوزه کسبوکار کشور رفته تا به بررسي ابعاد مختلف ماليات بر ارزش افزوده بپردازيم.
محمد عنبري در رابطه با نعمت الهي بودن مشکل فروش نفت ايران، گفت: در حال حاضر به خاطر شرايط تحريمي، کشور ديگر نميتواند نفت بفروشد و در فروش آن به مشکل خورده است. اين در کنار صدماتي که دارد يک نعمت محسوب ميشود. باعث ميشود ما به فکر بيفتيم. به اصلاح نظام مالياتي بپردازيم.
توليدکننده ماليات ميدهد، اما سوداگر نه!!
اين کارشناس اقتصادي در رابطه با وجوه مختلف اصلاح نظام مالياتي کشور افزود: وجه اول اصلاح نظام مالياتي، تأمين درآمدهاي کشور است و مخارجي که داريم. وجه دوم و مهم آن مربوط ميشود به توليدکنندگان و تسهيل فضاي کسب و کار و بهبود اين محيط کسب و کار به نحوي که توليدکننده ايراني بتواند فعاليت بکند و ضربه نخورد و در قياس با يک واردکننده و کالاي خارجي عقب نيفتد. متأسفانه سيستم مالياتي رايج کشور ما امروز هم به توليدکننده ضربه ميزند هم از آن طرف به واسطهگر و سوداگر و دلال فرصت ابراز وجود و فرصت فعاليت ميدهد. اگر قرار باشد ما مالياتهاي درآمدي را افزايش دهيم اولاً بايد محيط کسب و کار را تسهيل کنيم دوماً بايد سراغ راه حلهاي جايگزيني برويم که هزينههاي توليد را کاهش دهد و به توليدکننده برخورد نکند.
عنبري در رابطه با مالياتهاي تنظيمي و وضعيت اخذ اين نوع مالياتها در سطح کشور، گفت: ابزارهاي تنظيمي در مالياتها يک مبحث جديد نيست. ريشه ي اينها برميگردد به صد سال قبل که کشورهاي توسعه يافته، (capital gain tax (CGT يا همان ماليات بر عايدي سرمايه را شروع به اخذ کردند. ماليات بر عايدي سرمايه مالياتي است که ميآيد همان سوداگرياي که امروز ابراز وجود پيدا کرده و در همه بازارهاي موازي توليد ميچرخد و به ايجاد تلاطم قيمتي در آن ميپردازد، را کنترل کند. منتها ما ۱۰ بار آن را در مجلس تا مرحله تصويب جلو برديم اما در همان زمان صاحبان قدرت و آدمهاي ذينفوذ اين طرح مالياتي را پايين ميکشند، معطلش ميکنند، اجازه تصويب به آن نميدهند ولي اين مالياتها درآمدي نيستند.
مالياتهاي تنظيمي جنبه درآمدزايي ندارند
وي با اشاره به اهداف اخذ مالياتهاي تنظيمي، گفت: هدف مالياتهاي تنظيمي بهبود حال اقتصاد، بهبود محيط کسب و کار و بهبود فضاي فعاليت مولد است. قرار است که کارهايي که در جامعه مفيد نيست را کنترل و حذف کنند. روي درآمد مالياتهاي تنظيمي براي جبران درآمدهاي کشور نميتوان خيلي زياد حساب کرد گرچه درآمدي هم دارند. رويکرد ما در مالياتهاي تنظيمي، اصلا افزايش مالياتهاي درآمدي نيست.
ماليات بر ارزش افزوده اولين مشکل مالياتي توليدکنندگان
اين کارشناس اقتصادي در رابطه با لزوم تغيير رويکرد مالياتهاي درآمدي فعلي و کاهش ماليات بر توليد، افزود: رويکرد فعالانه بايد جايگزين مالياتهاي فعلي باشد، اصلاح شيوه فعلي اخذ مالياتهاي درآمدي و جايگزين اين مالياتها با مالياتهاي جديدي مثل ماليات بر تراکنش لازم است. مدل اخذ ماليات بر عملکرد، ارزش افزوده و امثالهم حتماً بايد اصلاح شود. توليد در حال حاضر لطمههاي جدياي ميخورد. توليدکنندهها امروز از دست اين مالياتچيها و داراييچيها فريادشان به آسمان ميرسد.
شفافيت هزينهدار، موفق نخواهد شد
عنبري در رابطه با مشکلات فراوان اخذ ماليات بر ارزش افزوده، گفت: اين ماليات براي توليدکننده شده يک ماليات درآمدي سر گردنه بگير که نفس توليد را گرفته است. به نظرم در کوتاه مدت حتماً بايد عدد و رقم آن کم شود تا فرصت و مجال اصلاح باشد. هر نوع مالياتي زماني موفق است که شفافيت در آن براي مردم هزينه نداشته باشد، شفافيتي که هزينهزا باشد موفق نخواهد شد.