برگزیده

روزهای بد اقتصاد زیر سایه رکود

اقتصاد نيوز

بروزرسانی 1399/08/18 - 19:50

اقتصاد نيوز/ شاخص شامخ کل اقتصاد در مهر ۱۳۹۹ با ۲.۳۹ واحد کاهش نسبت به ماه قبل به ۴۴.۴۷ واحد رسيد.

بنگاههاي اقتصادي شرکت کننده در طرح شامخ مهرماه، در مجموع وضعيت همه زيرشاخص ها را بدتر از ماه قبل ارزيابي کرده اند. نتايج نشان مي دهد که بخش زيادي از اين کاهش ناشي از رکود بالايي است که بخش خدمات و کشاورزي در مهر ماه داشته اند.

بر اساس داده‌هاي تجميع شده در مهر امسال بار ديگر شاخص قيمت خريد مواد اوليه و لوازم خريداري شده براي توليد رکوردشکني کرده و به بالاترين رقم خود طي 13 ماهه گذشته رسيده است.

در گزارش اخير مرکز پژوهش‌هاي اقتصادي اتاق ايران، عدد شامخ کل اقتصاد (44.47) وضعيت رکود در فعاليت اکثر بنگاه‌هاي اقتصادي به‌خصوص در بخش‌هاي خدمات و کشاورزي را نشان مي‌دهد و حاکي از اين است که در اين ماه نسبت به شهريور، کاهش در فعاليت بنگاه‌ها با شدت بيشتري ادامه دارد.

همچنين در مهر امسال، شاخص قيمت خريد مواد اوليه يا لوازم خريداري شده براي توليد به 93.17 واحد رسيده که بالاترين رقم در طول دوره استخراج شامخ کل اقتصاد است و بار ديگر رکورد بيشترين مقدار خود طي 13 ماهه گذشته را شکسته است.

از سوي ديگر، بررسي‌ها نشان مي‌دهد تنگناهاي موجود براي فعاليت‌هاي اقتصادي باعث شده شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني نيز نسبت به ماه قبل کاهش پيدا کند و به 44.51 برسد. اين کاهش عمدتاً به دليل کاهش استخدام در بخش خدمات بوده که در بحران کرونا با بيشترين آسيب مواجه بوده است.

از ديگر نکات شامخ کل اقتصاد در مهر 1399، تداوم روند کاهشي شاخص ميزان فروش کالاها يا خدمات بوده که در اين ماه به 41.85 واحد رسيده است. طبق اعلام فعالان اقتصادي، اين کاهش عمدتاً ناشي از افزايش قيمت‌ها و در پي آن کاهش سفارش‌ها بوده است.

شاخص مديران خريد صنعت در مهرماه را نيز 52.22 واحد اعلام کرده که نسبت به ماه قبل اندکي کاهش دارد. اطلاعات مربوط به بيست و پنجمين دوره شامخ صنعت حاکي از اين است که در مهر امسال به‌غيراز موجودي مواد اوليه خريداري شده، ساير زيرشاخص‌هاي اصلي تعيين‌کننده شامخ صنعت وضعيت بهتري نسبت به ماه قبل دارند.

در مهر امسال، شاخص موجودي مواد اوليه خريداري شده در بخش صنعت به 37.46 واحد رسيده و با افزايش شيب روند کاهشي خود طي 6 ماه گذشته به کمترين مقدار رسيده ‌است.

همچنين قيمت مواد اوليه خريداري شده بخش صنعت به 94.82 واحد رسيده که بيشترين مقدار طي 25 ماه گذشته (از شروع طرح تاکنون) بوده است. به‌تبع رشد قيمت مواد اوليه خريداري شده، شاخص قيمت فروش محصولات توليد شده نيز در مهرماه به 74.81 رسيده که بالاتر از شهريور است.

در اين ميان، کمبود مواد اوليه از يک‌سو و نوسانات شديد قيمتي از سوي ديگر باعث شده تا توليدکنندگان مواد اوليه موردنياز را در قيمت‌هاي بسيار بالا تأمين کنند و براي جبران اين مسئله، قيمت فروش خود را افزايش دهند؛ اما هم‌زمان به‌واسطه کاهش سفارش‌ها و افت فروش، عملاً تحقق هزينه تمام‌شده از اين محل نيز با مشکلاتي مواجه شده است.

به‌طورکلي کمبود مواد اوليه و افزايش شديد قيمت‌ها در بخش صنعت که منجر به افزايش در قيمت فروش محصولات توليد شده نيز شده است. در مهرماه همه توليدکنندگان يک‌صدا از افزايش شديد و نابساماني قيمت ارز و کمبود مواد اوليه موردنياز خود و همچنين قوانين مخل کسب‌وکار شکايت داشتند و اين موضوع منجر به توقف برخي از خطوط توليد شده است. گرچه ازنظر اکثر فعالان اقتصادي به علت نوسانات شديد قيمتي شرايط حتي براي ماه آينده قابل پيش‌بيني نيست؛ بااين‌حال هم‌زمان با برگزاري انتخابات امريکا کمي انتظارات خوش‌بينانه نسبت به افزايش فعاليت‌ها در ماه آينده وجود دارد.