سکته طلا، خیز بورسها

دنياي اقتصاد/خبر کشف واکسن کرونا باعث «سکته طلا» و «خيز بورسهاي جهاني و بازارهاي دارايي» شد. روز گذشته شرکت آمريکايي فايزر اعلام کرد که نتايج اين واکسن، حاکي از موفقيت آن بر روي ۴۳ هزار و پانصد نفر از داوطلبان در ۶ کشور است. اين خبر با استقبال سازمان جهاني بهداشت، سران کشورها و البته بازارهاي جهاني همراه شد. بررسي عملکرد بازارها نشان ميدهد سرمايهها از پناهگاه امن يعني طلا خارج شده است تا بتواند با حرکت در بازارهاي مالي يا دارايي، شرايط را براي بهبود رشد اقتصادي و خروج از رکود مهيا کند. طلا که با توجه به افزايش مجدد تعداد بيماران کرونايي در آمريکا و اروپا در روزهاي گذشته و همچنين احتمال اجراي بستههاي حمايتي بيشتر با توجه به پيروزي بايدن خود را آماده فتح قلههاي جديد ميديد، ناگهان با تغيير جهت انتظارات، سقوط بيسابقهاي را رقم زد. از سوي ديگر، بازارهاي جهاني و اروپايي نيز به استقبال خبر کشف واکسن رفته و يکدست سبزپوش شدند. بازار نفت نيز از اين قاعده مستثني نبود و طلاي سياه روند صعودي را ثبت کرد.
شرکت داروسازي فايزر ميگويد واکسن کروناي اين شرکت در بيش از ۹۰ درصد موارد از انتقال ويروس کرونا پيشگيري کرده است. فايزر اين واکسن آزمايشي را با همکاري شرکت بيواِنتِک ساخته است. در مرحله سوم کارآزمايي باليني، واکسن فايزر به 43هزار و 500 نفر در 6 کشور آمريکا، آلمان، برزيل، آرژانتين، ترکيه و آفريقايجنوبي در دو نوبت به فاصله سه هفته تزريق شده است. فايزر ميگويد در 90 درصد موارد مصونيت به کرونا هفت روز بعد از تزريق نوبت دوم و ۲۸ روز بعد از نوبت اول حاصل شده است. اين شرکت آمريکايي همچنين گفت در آخرين مرحله کارآزمايي باليني هيچ عارضه جانبي جدياي تاکنون مشاهده نشده است. اين نتايج براساس تاثير واکسن در ۹۴ داوطلب اول بوده که به کرونا مبتلا بودند. آلبرت بورلا، مديرعامل و رئيس فايزر در بيانيهاي نوشت: «اولين نتايج از مرحله سوم کارآزمايي باليني واکسن کرونا شواهدي هستند از اينکه واکسن ما قادر است از کرونا پيشگيري کند.» او اين نتايج را «نقطه عطفي» در توليد واکسن دانست «آن هم در زماني که دنيا بيشترين نياز را به آن دارد.» دو شرکت سازنده قصد دارند درخواست صدور مجوز اضطراري کنند که تا آخر اين ماه ميلادي از اين واکسن استفاده شود. با اينکه نتيجه اوليه براساس جمعيت کمي بوده اما اين دو شرکت ميگويند تا حدود دو هفته ديگر مجموع اطلاعاتشان به حدي ميرسد که درخواست مجوز کنند.
جز اين واکسن، چند واکسن ديگر هم در مرحله سوم و نهايي کارآزمايي باليني هستند، اما اين اولين واکسني است که چنين نتايجي داشته است. در بسياري از کشورهاي دنيا شمار مبتلايان به کرونا، کساني که در بيمارستان بستري ميشوند يا به مراقبتهاي ويژه نياز پيدا ميکنند به سرعت رو به افزايش است. آمار ابتلا به کرونا در دنيا به ۵۱ ميليون نفر نزديک ميشود و بيش از يک ميليون و ۲۶۰ هزار نفر هم جانباختهاند. واکسن موثر، مهمترين راه براي پايان دادن به همهگيري جهاني کرونا تلقي ميشود.
فايزر ميگويد براساس برآوردها، تا پايان سال ۲۰۲۰، پنجاه ميليون و در سال ۲۰۲۱ تا ۱/ ۳ ميليارد دُز واکسن را در تمام دنيا عرضه خواهد کرد. با اين حال سوالهايي درباره اينکه فايزر چگونه ميتواند اين ميزان واکسن را عرضه کند وجود دارد از جمله اينکه اين واکسن بايد در جاي بسيار سرد، منفي 80 درجه سانتيگراد نگهداري شود. علاوهبر اين درباره دوام مصونيت و تاثير واکسن در گروههاي سني متفاوت هم سوالهايي مطرح است. سوال ديگر اينکه پس از بررسي کامل تمام نتايج ممکن است مشخص شود تاثير واکسن کمتر است. در همين حال دونالد ترامپ، رئيسجمهور، درباره موفقيت در توليد واکسن کرونا توسط شرکت فايزر نوشت: «بازار سهام صعود بزرگي کرد، واکسن بهزودي ميآيد. ٩٠ درصد تاثيرگذاري. چه خبر خوبي!»
در ماههاي گذشته تلاشهاي گستردهاي براي دستيابي به واکسن کرونا در جريان بوده است. بنابر اعلام خبر سازمان جهاني بهداشت، تحقيقات در مورد بيش از ۱۵۰ واکسن تجربي براي درمان کوويد-19 در کشورهاي مختلف جهان در جريان است و ۴۲ مورد از اين واکسنها در مرحله آزمايش روي انسان قرار دارند. پيش از اين، دانشگاه آکسفورد هم ابراز اميدواري کرده بود که تلاشهايش براي آمادهکردن واکسن کرونا تا دو ماه آينده به نتيجه برسد. شرکت داروسازي «مدرنا» نيز اعلام کرده که تا پايان ماه نوامبر آزمايش باليني واکسن تجربي اين شرکت روي ۳۰ هزار نفر مشخص خواهد شد و احتمالا قبل از پايان سال ميلادي پروانه توليد واکسن را درخواست ميکند. علاوهبر کشورهاي غربي، روسيه و چين هم ادعاهايي درباره دستيابي به واکسن کرونا مطرح کردهاند. روز ۲۸ مهرماه، پژوهشگاهي در روسيه که توليد واکسن کرونا را برعهده دارد، اعلام کرد نتايج موقتي آخرين مرحله آزمايش انساني اين واکسن بهزودي منتشر ميشود. در چين حداقل چهار مورد واکسن کرونا در مرحله آزمايشهاي نهايي هستند. دو واکسن توسط شرکت داروسازي دولتي و دو مورد ديگر توسط شرکتهاي خصوصي «سينوواک» و «کان سينو» توليد شدهاند. آزمايش باليني واکسنهاي چيني از مدتي پيش در کشورهاي پاکستان، اندونزي، برزيل، روسيه و اماراتمتحده عربي آغاز شده است.