تقابل سه نیرو در بازار دلار
دنياي اقتصاد/ در دو روز اخير مسير نرخ ارز تغيير کرد و از فاز کاهشي خارج شد. دليل برخي فعالان ارزي براي تغيير مسير دلار اين بود که بانک مرکزي مانع از افت قيمت‌ها شده است. بانک مرکزي با تکذيب اين ادعا طي يک اطلاعيه رسمي عنوان کرد که عوامل بنيادي از کاهش بيشتر نرخ ارز حمايت مي‌کند. در کنار اين دو نگاه، بررسي‌ها نشان مي‌دهد برخي عوامل بنيادين و انتظارات، زمينه‌ساز تغيير مسير قيمت‌ها شده‌اند. از نگاه کارشناسان، سياست‌گذار بايد با بهره‌گيري از ابزار مناسب به‌دنبال ثبات و کنترل نوسان دلار باشد.
براساس صحبت‌هاي تحليلگران، رشد قيمت دلار و سکه در دو روز اخير را مي‌توان از دو زاويه مختلف تحليل کرد؛ عوامل کلان اقتصادي و متغيرهاي انتظاري. به‌عنوان مثال، کارشناسان اعتقاد دارند، ميزان رشد نقدينگي سرعت زيادي پيدا کرده و زماني که نقدينگي گسترش زيادي پيدا مي‌کند، طبيعي است که تقاضا رشد کند. در آن سو، در سمت و سوي انتظارات، دولت در آمريکا در ماه‌هاي آتي تغيير خواهد کرد ولي تحريم‌ها همچنان باقي است و تجربه طولاني شدن برداشتن تحريم‌ها در دوره قبل تا حدي بر انتظارات بازار اثرگذار بوده است.
همچنين ديروز نوسان‌گيران ارز و سکه مانور زيادي روي کاهش راي‌هاي الکترال بايدن انجام دادند. آنها اين موضوع را برجسته مي‌کردند که ممکن است شکايت ترامپ به جايي برسد. از سوي ديگر، آنها روي اين خبر هم بسيار تاکيد کردند که ممکن است ترامپ در ماه‌هاي آخر دولت خود تحريم‌هاي بسيار بيشتري را عليه ايران اعمال کند که کار را براي دولت بايدن براي برداشتن تحريم‌ها دشوارتر کند.
عده‌اي هم عنوان مي‌کردند که بانک مرکزي رقم مشخصي را براي کف قيمت در نظر گرفته و بازار با برخورد به آن در مسير صعودي قرار گرفته و روند نزولي متوقف شده است. در واقع اين گروه باور دارند، بانک مرکزي به‌عنوان خريدار وارد بازار شده است و قيمت‌ها به همين دليل بالا آمده‌اند. با اين حال، بانک مرکزي تحليل اين عده را رد و عنوان کرد که اين نهاد کف مشخصي را براي قيمت دلار در نظر ندارد. همچنين تاکيد کرد که دلار در بازار متشکل و سامانه نيما با ارقام بسيار پايين‌تري نسبت به بازار آزاد در حال معامله است، امري که از نگاه بانک مرکزي به معناي پشتوانه کمتر نرخ‌هاي بازار بود.
عامل نقدينگي و نرخ سود
بر اساس آمارها، نقدينگي در ايران در سال 99 با سرعت بيشتري رشد کرده است. زماني که سرعت رشد نقدينگي زياد مي‌شود، تقاضا قدرت بيشتري پيدا مي‌کند و مي‌تواند بازارهاي مالي را دچار نوسان کند. در کنار اين، در شرايط کنوني با توجه به بالا بودن نرخ تورم، نرخ بهره واقعي منفي است و در نتيجه مهارگري هم براي نقدينگي ايجاد شده به شکل مشخص وجود ندارد. سياست‌گذار مي‌تواند با بالا بردن نرخ سود يا انتشار اوراق، نقدينگي را به سمت خود جلب کند. در شرايط فعلي که بازار سهام نزولي است و نرخ سود واقعي هم منفي است، بازارهاي ارز و سکه و ساير کالاها بيشتر مقصد نقدينگي توليد شده مي‌توانند باشند و قيمت‌ها را جابه‌جا کنند. اگر بانک مرکزي سياست‌هاي انقباضي بيشتري را در پيش بگيرد، سرعت رشد نقدينگي کاهش پيدا خواهد کرد و اين مساله مي‌تواند به کاهش التهاب بازارها منجر شود.
تاثير انتظارات بر قيمت دلار
بازار تصور مي‌کند که در ميان‌مدت اتفاقات مثبتي براي اقتصاد ايران مي‌تواند رخ دهد. با اين حال تا 70 روز آينده ترامپ در کاخ سفيد است. برخي فعالان با توجه به اين موضوع باور دارند که انتظارات کوتاه‌مدت همچنان در هراس از دولت فعلي آمريکا قرار دارد. در کنار اين، بازار به‌طور ملموس اثر تحريم‌ها را احساس مي‌کند و هنوز به اين باور نرسيده که تحريم‌ها به زودي برداشته خواهند شد.
گروهي از فعالان عنوان مي‌کنند، دولت آمريکا تغيير خواهد کرد و احتمال پايان فشار حداکثري نيز وجود دارد. با اين حال، فعالان عنوان مي‌کنند که مشخص نيست ايران به تغيير دولت آمريکا واکنش مثبتي داشته باشد و به راحتي به دنبال مذاکره با دولت جديد آن کشور باشد. بازار يک سيگنال از خارج در مورد پايان فشار حداکثري دريافت کرده و مي‌تواند در انتظار يک واکنش مثبت از داخل کشور باشد. به گفته برخي فعالان، بازار براساس صحبت‌هاي کنوني، چنين استنباطي ندارد که قرار است به سرعت تغييري در روابط ايران و آمريکا رخ دهد.
البته نوسان‌گيران هم در روزهاي يکشنبه و دوشنبه جو زيادي پيرامون برخي اخبار سياسي ايجاد کردند. به‌عنوان مثال، آنها بارها و بارها اين خبر را منتشر کردند که ايران در صورتي بازگشت آمريکا به برجام را مي‌پذيرد که تکليف ضرر 250 ميليارد دلاري ايران را مشخص کند.
در سومين روز هفته، دلار يک کانال ديگر رشد کرد و سکه امامي هم از مرز 13 ميليون توماني عبور کرد. روز دوشنبه، اسکناس آمريکايي، 1200 تومان افزايش يافت و به بهاي 26 هزار و 500 تومان رسيد. در بازار سکه هم اين فلز گرانبها با 500 هزار تومان رشد روي عدد 13 ميليون و 100 هزار تومان قرار گرفت.
سرنوشت دلار در روزهاي آتي
با وجود روند افزايشي دلار در دو روز گذشته، برخي از فعالان اعتقاد داشتند که سرعت رشد قيمت دلار با همين شدت ادامه پيدا نخواهد کرد و بازار ممکن است با هر خبر مثبتي، ريزش دوباره‌اي را تجربه کند. از نگاه اين گروه، قيمت دلار بيشتر تحت‌تاثير اخبار سياسي جابه‌جا مي‌شود و با توجه به جو رواني بازار، خبرهاي مثبت مي‌توانند ريزش‌هاي جديدي را ايجاد کنند. در چنين شرايطي، نقش بازارساز بسيار اهميت دارد که با تنظيم انتظارات بتواند مانع از وقوع نوسانات شديد در بازار شود. بازار تا زماني که پرنوسان باشد، نوسان‌گيران از وسوسه حضور در آن دست نخواهند کشيد. تنها ثبات قيمت‌هاست که به تدريج سفته‌بازان و نوسان‌گيران را از بازار خارج مي‌کند. کاهش‌ها و افزايش‌هاي شديد بازار، سد راه ثبات در بازار هستند و موجب مي‌شوند که توجه افراد مرتب به سوي اين بازارها معطوف شود.
در اين ميان، برخي تحليلگران عنوان مي‌کنند، درست است که افزايش سرعت رشد نقدينگي در بالا رفتن قيمت دلار موثر است؛ با اين حال، اگر سمت و سوي انتظارات تغيير پيدا کند، اثر رشد نقدينگي هم با سرعت کمتري به بازارها منتقل مي‌شود. در واقع در صورتي که فشارهاي حداکثري کاهش پيدا کند و فروش نفت ايران از سر گرفته شود، انتظار مي‌رود که قيمت دلار نتواند به راحتي در سطوح فعلي باقي بماند. با اين حال، ادامه فشارها و تحريم‌ها، مي‌تواند کشور را از لحاظ ارزي تحت فشار بيشتري قرار دهد. در اين ميان، گروهي از تحليلگران باور دارند که با اصلاحات اقتصادي هم مي‌توان مانع از اثرگذاري بيشتر تحريم‌ها بر نرخ ارز شد.
گروهي از تحليلگران هم براي رشد قيمت دلار در روزهاي اخير به عوامل بنيادي ديگري اشاره کرده‌اند. به گزارش اقتصاد نيوز، عامل نخست، افزايش تقاضاي تجاري براي دلار است. با اينکه سطح عرضه دلار در سامانه نيما طي هفته جاري، با رشد قابل‌توجهي نسبت به هفته گذشته مواجه شده، اما نرخ فروش حواله دلار از 25 هزار تومان پايين‌تر نيامده است. اين يعني، سطح تقاضا در اين سامانه به اوج خود رسيده است. يک دليل هم مي‌تواند اين باشد که به دليل انتظار گشايش در آينده ميان‌مدت، تقاضاي وارداتي براي کالاهاي اوليه توليد، شدت گرفته است. علاوه بر اين، برخي آزادي واردات بدون انتقال ارز را نيز مزيد بر علت مي‌دانند تا تقاضاي تجاري را در اين شرايط افزايش دهد.
خبرهای بیشتر درباره ی
۲۵ نفر در مورد این مطلب نظر داده اند
برای ارسال نظر لطفا از طریق اپلیکیشن آخرین خبر اقدام فرمایید
