بهرهمندی ۲۰ برابری دهکهای بالا از یارانه پنهان انرژی
تسنيم/ مشاور رئيس مجلس با بيان اينکه يارانه پنهان انرژي، بالغ بر ۹۰۰ هزار ميليارد تومان است، گفت: بهرهمندي دهکهاي بالا از يارانه انرژي ۲۰ برابر دهکهاي پايين است.
بابک نگاهداري، مشاور و رئيس حوزه رياست مجلس شوراي اسلامي، به تشريح برخي محورها و الزامات اصلاح ساختار بودجه پرداخت.
وي با اشاره به اينکه يکي از محورهاي مهم در اصلاح ساختار بودجه «درآمدزايي پايدار و ارتقاء ثبات، پيشرفت و عدالت» است، اظهار داشت: اصلاح نظام يارانه پنهان انرژي از مهمترين مواردي است که بايد در اين راستا مد نظر قرار گيرد.
رئيس حوزه رياست مجلس شوراي اسلامي در همين زمينه گفت: نظام يارانهاي کشور فاقد سه ويژگي اصلي يک نظام يارانهاي مطلوب؛ يعني مشروط بودن از جهت وضعيت معيشتي افراد تحت پوشش، محدود بودن از جهت زماني و هدفمند بودن است. لذا به رغم اعطاي ميزان بالا و قابل توجه يارانه، يعني سرانه يازده ميليون و پانصد هزار ريال در سال، اثربخشي آن براي جلوگيري از فقر و تحقق حداقلهاي معيشتي مناسب نيست.
نگاهداري افزود: از طرفي به دليل آنکه پرداخت يارانه پنهان عمدتا از طريق تثبيت قيمتها صورت ميپذيرد، باعث کاهش حاشيه سود توليد و نتيجتا کاهش انگيزه براي توليد و سرمايه گذاري توسط بخش خصوصي در بخشهاي مرتبط با يارانهها در اقتصاد کشور شده است.
مشاور رئيس مجلس با بيان اينکه عدم سازماندهي نظام يارانههاي پنهان به ويژه يارانههاي پنهان انرژي مشکلات متعددي را ايجاد کرده است، خاطرنشان کرد: يکي از يارانههاي پنهان و در عين حال داراي ابعاد بسيار بزرگ، يارانه انرژي است. يارانه انرژي از دو بعد اندازه و نوع توزيع چالشي جدي براي اقتصاد کشور است.
وي ادامه داد: يارانه پنهان انرژي، بالغ بر 900 هزار ميليارد تومان است که به صورت ناعادلانه توزيع ميشود به گونهاي که دهکهاي بالا درآمدي 20 برابر دهکهاي پايين از اين يارانه بهرهمند ميشوند. پيامدهاي چنين وضعيتي، استفاده ناکارا و ناعادلانه از انرژي ارزان، در نتيجه عدم تحقق رشد پايدار و متوازن و از بين بردن بخشي از ثروت عمومي بين نسلي، افزايش شدت مصرف انرژي، آلودگي محيط زيست، ناکارايي بخش حمل و نقل در اقتصاد و گسترش قاچاق است.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: به منظور درآمدزايي پايدار و مبارزه با کسري بودجه و رفع آسيبهاي مذکور، اصلاح نظام يارانههاي پنهان انرژي بايد مورد توجه قرار گيرد و در اصلاح ساختار بودجه اجرايي شود. در اين راستا مواردي همچون خروج دولت از نظام قيمت گذاري حاملهاي انرژي، واگذاري آن به نظام عرضه و تقاضا، مثلا بورس انرژي و جلب مشارکت بخش خصوصي در تامين و عرضه حاملهاي انرژي کمک شاياني خواهد کرد.
نگاهداري با بيان اينکه اصلاح نظام يارانه انرژي مصرف کنندگان نهايي و اصلاح نظام يارانه انرژي توليد کنندگان دو محور اصلي اصلاح نظام يارانه انرژي است، گفت: در بخش اول و با هدف تحقق عدالت انرژي و تضمين دسترسي همه اقشار کشور به حداقل انرژي مورد نياز، اعطاي سهميه انرژي به مردم از طريق کارت انرژي براي هر خانوار صورت ميپذيرد.
وي اضافه کرد: البته سياست اصلاح نظام يارانه انرژي بايد به گونهاي اجرا شود که فشار معيشتي بر اقشار مختلف جامعه به خصوص اقشار کم درآمد وارد نشود. بنابراين تدريجي بودن فرايند اصلاح قيمتها و اختصاص بسته حمايت مالي براي جلوگيري از تحميل فشار معيشتي بر خانوارهاي کم درآمد و اقناع عمومي به منظور همراهي جامعه، بايد مورد توجه قرار گيرد.