هشت راهکار ۱۰۰ کارشناس بورس برای بهبود بازار سرمایه

ايسنا

بروزرسانی 1400/02/04 - 08:39

هشت راهکار ۱۰۰ کارشناس بورس برای بهبود بازار سرمایه

ايسنا/چراغ قرمزهاي پي در پي بازار سرمايه که استارت آن از تابستان سال گذشته زده شد و دامنه آن حتي به سال جديد نيز کشيده شده است، بيش از ۱۰۰ نفر از مديران و کارشناسان بازار سرمايه را بر آن داشت تا در آستانه برگزاري جلسه شوراي هماهنگي اقتصادي با صدور بيانيه‌اي، راهکارهايي را براي بهبود وضعيت بازار سهام و خروج از بحران کنوني ارائه کنند.

بازار سرمايه بعد از رکوردشکني‌هاي بي‌سابقه در ماه‌هاي ابتدايي سال گذشته و فتح شاخص دو ميليون واحد براي نخستين مرتبه در تاريخ خود، از مردادماه همان سال تغيير جهت داد و در حالي که بسياري از کارشناسان و سهامداران گمان مي‌کردند بازار در حال اصلاح خود است و بعد از مدتي روند نزولي آن متوقف مي‌شود، دامنه آن به سال جديد هم کشيده شد. به طوري که از ابتداي سال جديد تاکنون چراغ بازار فقط حدود سه روز سبز بوده و با وجود محدودشدن دامنه نوسان از منفي پنج به منفي دو و اخيرا منفي سه، شاخص کل بورس تا يک ميليون و ۲۰۰ هزار واحد عقب‌نشيني کرده و حتي سهم‌هاي بنيادي و ارزشمند نيز در صف فروش هستند.

در اين شرايط فعالان بازار سرمايه در نامه‌اي خطاب به سران قوا، ۸ راهکار عملي براي بازگشت مجدد اعتماد سرمايه‌گذاران به بازار بورس و تامين نقدينگي جهت بهبود وضعيت معاملات را پيشنهاد کردند.

متن نامه به شرح زير است:

دکتر حسن روحاني – رياست محترم جمهور

آيت‌الله سيدابراهيم رئيسي – رياست محترم قوه قضاييه

دکتر محمدباقر قاليباف – رياست محترم مجلس شوراي اسلامي

با سلام و احترام

مي‌دانيم که قصه پرغصه سرمايه‌گذاران بورس ايران را خوب مي‌دانيد. مي‌دانيم که روزانه و هفتگي ده‌ها نامه دريافت مي‌کنيد که در آن درد سهامداران مظلوم بورس را برايتان تعريف مي‌کنند و چه‌بسا بهتر از ما از نابساماني‌هايي که موجب اين شرايط شده است، مطلع باشيد. پس وقت گوهربارتان را با تکرار مکررات هدر نمي‌دهيم و به بيان پيشنهاداتي براي برون‌رفت از شرايط کنوني بسنده مي‌کنيم.

بزرگواران!

امروز، در بازار سرمايه، عرضه بر تقاضا فزوني يافته است که بي‌شک براي اين موضوع دلايل اقتصادي وجود دارد اما دلايل رفتاري آن بيشتر است. سرمايه‌گذاران ترسيده‌اند و احساس مي‌کنند در اين وادي تنها و بي‌حامي هستند. احساس مي‌کنند پشت‌شان خالي شده و تمام آن وعده‌هاي خوش صرفا جهت گذر از آن برهه خاص بود. ما فکر مي‌کنيم اگر اين حس امتداد پيدا کند، توسعه اقتصادي کشور و به تبع آن بازار سرمايه در آينده با مشکلات عديده‌اي مواجه مي‌شود. از همين رو پيشنهاد مي‌کنيم بياييد بار ديگر دست در دست هم دهيم و اين مشکل را فارغ از هر عقيده و جناح‌بندي سياسي به خاطر مردم و کشورمان حل کنيم. بياييد به خاطر بياوريم که هر جا يکدل و متحد کنار هم بوده‌ايم تهديد را مرتفع کرده و آن را به فرصت تبديل کرده‌ايم.

در راستاي اين هدف بزرگ و براي نيل به اين مقصود پيشنهاداتي را مطرح مي‌کنيم:

يک) ماليات حق ملت است. حق جوان سيستان بلوچستاني، مادر اهوازي و پيرمرد خراساني و ... است. دور از انصاف است بگوييم براي حل مشکل عده‌اي از مردم، عده ديگري سهيم باشند ولي پيشنهاد ما اين است که بازار سرمايه مانند ديگر بخش‌هاي اقتصاد با اندکي تاخير ماليات را پرداخت کند. مي‌دانيد بابت فروش هر سهم، سرمايه‌گذار نيم‌درصد ارزش معامله را به عنوان ماليات پرداخت مي‌کند. پيشنهاد اين است که اين نيم‌درصد به نام دولت در صندوق تثبيت بازار سرمايه سرمايه‌گذاري شده و با وجوه آن براي خريد سهام ارزنده بازار اختصاص يابد.

هر زمان بازار سرمايه به وضعيت طبيعي بازگشت، سهام اين صندوق به ارزش روز (که قطعا بالاتر از قيمت‌هاي امروز خواهد بود) فروخته شده و به حساب سازمان امور مالياتي برگردد. توجه کنيد ما نمي‌گوييم به ما وجهي پرداخت کنيد. صرفا مي‌گوييم مانند هر شخص حقيقي و حقوقي ديگري که براي پرداخت مالياتش شايد بيش از يک سال زمان داشته باشد، به ما نيز اندکي زمان دهيد تا کسب و کارمان دوباره به رونق برگردد و ماليات را با سود منطقي پرداخت کنيم.

دو) قانون را اجرا کنيد! پرداخت يک درصد از منابع صندوق توسعه ملي به صندوق تثبيت قانون است. اگر شما بزرگواران براي اجراي قانون پيشقدم نشويد، چه کسي در اين سرزمين ممکن است پيشقدم شود؟

سه) در کميته تخلفات بازار سرمايه و دادگاه جرايم اقتصادي هر ماه ارقامي به عنوان جريمه و مجازات از فعالين و مديران اخذ مي‌شود. پيشنهاد مي‌کنيم تا سپري‌شدن شرايط کنوني، اين ارقام به مانند ماليات‌ها به صندوق تثبيت واريز شود و با عادي‌شدن شرايط به حساب خزانه دولت بازگردد.

چهار) در شرايط کنوني مانند شرايط جنگي بايد قدر سربازان شجاعي را که حاضرند پيشقدم شوند و براي تغيير شرايط به جلو بروند، بدانيم و آنها را تشويق کنيم. بايد براي تشويق طرف تقاضاي بازار تدابيري اخذ کنيم که براي دستيابي به اين هدف سه پيشنهاد داريم:

الف- صندوق‌هاي توسعه و تثبيت بازار امروز به انباشتي از دارايي سهام تبديل شده‌اند و توازن وجه نقد و سهام در آن از بين رفته است. بنابراين پيشنهاد مي‌شود اين صندوق‌ها براي گذر از شرايط کنوني بخشي از سهام موجود در پرتفوي را عادلانه و با نرخ سود متناسب به صورت اقساطي به تمام علاقه‌مندان (با رعايت شرايط انصاف و عدالت) واگذار کنند تا هم خصوصي‌سازي تعميق يابد هم با افزايش وجوه نقد اين صندوق‌ها دوباره موفق به انجام رسالت خود شود.

ب- در همين شرايط کنوني افراد زيادي وجود دارند که حاضرند تسهيلات گرفته و در طرف تقاضا به خريد سهام بپردازند ولي قوانين دست‌وپاگير سازمان بورس و بانک مرکزي گاه مانع از اين کار مي‌شود. از کفايت سرمايه کارگزاري‌ها تا عدم پذيرش سهام به عنوان وثيقه نمونه‌هايي از اين دست هستند. بازار سرمايه ايران قادر به تامين منابع از درون خويش است ولي تحقق اين امر نياز به پالايش قوانين دارد. لذا تقاضا مي‌شود به رياست سازمان بورس و بانک مرکزي دستور دهيد با فوريت زماني مسير را براي علاقه‌مندان به سرمايه‌گذاري بلندمدت حدالامکان تسهيل نمايند.

ج- در سال‌هاي گذشته پرونده‌هاي بسياري براي فعالان بازار سرمايه تشکيل شد که حرف و حديث‌هاي فراوان درباره آنها وجود دارد. افراد بسياري که حضورشان براي سرمايه‌گذاران قوت قلب بود، امروز دلخورند و سکوت پيشه کرده‌اند. عدالت ترميمي راه‌ حل عادلانه‌اي براي حل اين مشکل است که رياست محترم قوه قضاييه نيز تاييد و تاکيد بسيار بر آن داشتند ولي تا امروز اجرايي نشده است. اين تقاضا را داريم که تسريع در اجراي عدالت ترميمي را از رياست سازمان بورس خواستار شويد.

پنج) قيمتگذاري دستوري امري که تمام مسئولان با آن مخالفند ولي همچنان در حال اجراست. همان طور که در بند يک نامه عرض شد حمايت از بازار سرمايه نبايد سبب تضييع حق از هيچ ايراني شود. اکنون هم مي‌گوييم حق سرمايه‌گذاران و صاحبان کسب و کار نبايد به بهانه‌هاي واهي و سود عده قليل ضايع شود. براي مثال آيا مي‌دانيد بيش از ۱۰ سال است که شرکت‌هاي خودروسازي هيچ سودي به سهامدارانشان پرداخت نکرده‌اند؟ به اعتقاد شما بقيه بخش‌هاي صنعت خودرو هم اين مشکل را نداشته‌اند؟ يا در قيمتگذاري فولاد، سنگ‌آهن و ... چگونه است که دلالان خودرو و سوداگران فولاد و پتروشيمي ميليارد ميليارد تنها از دست به دست کردن کالاها سود مي‌کنند اما کارخانجات توليدکننده همان محصولات با هزينه‌هاي مالي و هزار هزينه پنهان ديگر درگيرند؟ آيا اين نگاه به حمايت از توليد منتهي مي‌شود؟ پيشنهاد مي‌کنيم در راستاي حمايت از توليد، يکبار براي هميشه قيمتگذاري دستوري را کنار بگذاريم و تلاش کنيم فرآيندهاي بازار را بهبود بخشيم.

شش) بازار سرمايه از بخش‌هاي بسياري از اقتصاد تاثير مي‌پذيرد. اين بازار به نرخ سود حساس است. به نرخ ارز حساس است. به سياست‌هاي خرد و کلان اقتصادي حساس است. نص صريح قانون اين است که سازمان بورس اوراق بهادار محافظ منافع سرمايه‌گذاران خرد باشد. پيشنهاد مي‌شود رياست سازمان بورس در جلساتي که در آن تصميمات مهم در سرنوشت ميليون‌ها سهامدار در آن رقم مي‌خورد، از جمله جلسات هيات دولت، حضور داشته باشد تا مبادا بخشنامه و سياستي نافي منافع چند ده ميليون ايراني اتخاذ گردد. پيشنهاد مي‌کنيم در غياب کانون سهامداران حقيقي نماينده‌اي از سازمان بورس به عنوان حافظ منافع سرمايه‌گذاران در تمام جلسات و شوراهاي اقتصادي حضور داشته باشد.

هفت) قانون تجارت ايران مصوب سال ۱۳۴۸ است. بياييد قبول کنيم بعد از ۵۲ سال بخش‌هايي از اين قانون احتياج به بروزرساني و ترميم دارد. ثبت افزايش سرمايه شرکت‌ها که به هيچ وجه عمليات پيچيده‌اي نيست گاهي به سال کشيده مي‌شود و سرمايه‌گذار يک سال کامل دسترسي به دارايي‌اش ندارد. پرداخت سود شرکت‌ها در مدت ۸ ماه، آن هم از تاريخ برگزاري مجمع ساليانه که خود معمولا ۴ ماه بعد از پايان سال مالي است، در شرايط تورمي امروز قطعا ناعادلانه بوده و به هيچ وجه مشوق سرمايه‌گذاري بلندمدت نيست. اين قوانين در فضاي امروز به جاي تشويق سرمايه‌گذاري بلندمدت، مجازات‌کننده سرمايه‌گذاري بلندمدت است. پيشنهاد مي‌کنيم کميته‌اي در سازمان بورس براي اصلاح سريع‌تر اين قوانين تشکيل شود.

هشت) سياست‌هاي تشويقي يکي از ابزارهايي است که مي‌تواند در حال حاضر به عنوان محرک در کنار نرخ‌گذاري‌هاي غير دستوري کمک بزرگي به اقتصاد و بازارسرمايه داشته باشد. تخفيفات مالياتي، تعديل نرخ ارز تسعير بانک‌ها، تخفيف نرخ خوراک پتروشيمي‌ها و پالايشگاه‌ و ... مي‌تواند چراغ سبز قوي از سوي حاکميت براي تقويت سرمايه‌گذاري و سهامداران اين بازار باشد.

نتيجه‌گيري

هدف ما از نگارش اين نامه اعلام همدلي و همکاري براي رهايي و خروج از اين شرايط است. بازار سرمايه ايران در ابتداي راه قرار دارد و مي‌تواند در توليد و اقتصاد نقش‌آفريني مولد داشته باشد. قلب سرمايه‌گذاران بورس ايران مانند قلب هر ايراني ديگري براي وطن‌شان مي‌تپد و جز افتخار براي اين مرز و بوم چيزي از خداوند نمي‌خواهند. ما ايمان داريم اگر همگي دست در دست هم دهيم اين مقطع را نيز به سلامت و پرافتخار سپري خواهيم کرد.