تابلوی جدید قیمت در نانواییها
همشهري/ گزارش ميداني نشان ميدهد اين روزها نانوايان هر قرص نان لواش را به نرخ 400تا 500، بربري ساده 2هزار، بربري کنجدي 3 هزار، سنگک ساده 2هزار و 500، سنگک کنجدي 3تا 7هزار و انواع تافتون را به نرخ 650تا 800تومان ميفروشند.
بازارتابلوي جديد قيمت در نانواييها
با وجود آنکه نانوايان درخواست خود را براي اصلاح قيمتها از تيرماه سال گذشته ارائه دادهاند اما تعيين نرخ نان همچنان معطل تصميم وزارت کشور است، اين تعلل موجب افزايش 40تا 70درصدي قيمت انواع نان، عرضه چند نرخي و کاهش حجم و کيفيت انوان نان سنتي در برخي نانواييهاي تهران شده است.
به گزارش همشهري، افزايش قيمت يا اصلاح نرخ نان به چالشي بين تشکلهاي صنفي، نانوايان و متوليان تنظيم بازار نان تبديل شده است. رشد هزينه تمامشده توليد انواع نان سنتي بهدليل افزايش نرخ دستمزد، حاملهاي انرژي، حملونقل و خمير مايه موجب شده با وجود اقدامات دولت براي تثبيت نرخ آرد، دخل و خرج نانواييها در 2سال گذشته همخواني نداشته باشد.
سابقه افزايش نرخ
اتحاديه نانوايان سنتي تهران پارسال مستندات افزايش 70درصدي قيمت تمامشده توليد نان سنتي را به ستاد تنظيم بازار ارائه کرده، قرار بود نرخ اصلاح شده و جديد نان در بهمنماه پارسال تعيين و به نانوايان ابلاغ شود اما بهگفته مسئولان تشکلهاي صنفي ذيربط متوليان تنظيم بازار فعلا به پاسکاري مشغولند.
اتحاديه نانوايان در شرايطي از انتظار نانواخانهها براي ابلاغ نرخ جديد نان خبر ميدهد که چندي پيش صديف بيکزاده مديرکل دفتر امور بازرگاني وزارت صنعت، گفت: دولت تصميمي براي اصلاح و قيمت نان نگرفته است. ناصر مديحي، رئيس گشت تعزيرات حکومتي تهران نيز گفت: ستاد تنظيم بازار در استانداري تهران جلساتي براي تعيين قيمت جديد نان برگزار کرده و تصميماتي در اين خصوص گرفته است اما هنوز مصوبهاي اعلام نشده است و بنابراين افزايش نرخ نان توسط برخي نانواييها غيرقانوني است.
آخرين افزايش قيمت نان سنتي مربوط به رشد 45درصدي قيمتها در سال 98است، حالا نانوايان با استناد به رشد شديد هزينه تمامشده توليد نان سنتي از ابتداي امسال، درخواست افزايش 100درصدي قيمتها را دارند. در اين شرايط، تنور گراني نان داغ شده و نانوايان نرخهاي جديدي را براي عرضه نان به مشتريان تحميل ميکنند، تعلل در افزايش رسمي نرخ نان، موجب تعجيل نانوايان در گراني خودسرانه اين خوراک استراتژيک در سبد مصرفي خانوارها شده است.
نان، غيررسمي گران شد
مشاهدات ميداني خبرنگاران همشهري در برخي نانواييهاي استان تهران حاکي از گراني غيررسمي نان، تعيين نرخهاي دلبخواه و افت کيفيت و وزن چانه خمير يا جبران هزينه تمامشده از طريق افزايش بيشتر قيمت انواع نان با استفاده از افزودنيهاي مجاز مانند کنجد، سياه دانه، سبوس، سبزيجات و... است.
اين روزها نانوايان هر قرص نان لواش با وزن چانه خمير متغير را به نرخ 400تا 500تومان، نان بربري ساده 2هزار، بربري کنجدي 3 هزار، سنگک ساده 2هزار و 500، سنگک کنجدي از 3تا 7هزار تومان(براساس ميزان کنجد و وزن چانه خمير) و انواع تافتون به نرخ 650تا 800تومان عرضه ميکنند.
افزايش 40تا 70درصدي قيمت انواع نان سنتي در نانواييهاي تهران موجب گرمترشدن تنور عرضه چند نرخي آن شده بهنحوي که قيمت يک نوع نان سنتي مشخص در يک واحد نانوايي در مناطق مختلف شهر تهران تفاوت 100تا 400توماني دارد. علاوه بر افزايش خودسرانه قيمتها، وزن چانه خمير انواع نان سنتي نيز کمتر شده و کيفيت نان نيز افت شديدي را شاهد بوده است.
جغرافياي نانواييها در ايران
بنابر آمارهاي رسمي 83هزار واحد صنفي نانوايي در سطح ايران فعاليت ميکنند که از اين تعداد 24هزار واحد نانوايي آزاد پز هستند و 59هزار واحد صنفي نيز به پخت و عرضه نان با آرد يارانهاي و قيمت مصوب ملزم هستند. سرانه کشوري گستردگي واحدهاي نانوايي نشان ميدهد به ازاي متوسط هر هزار و 16نفر يک واحد نانوايي در ايران وجود دارد و از نظر پراکندگي نيز کمترين ميزان سرانه واحدهاي صنفي نانوايي مربوط به گيلان با 600نفر و بيشترين سرانه مربوط به هرمزگان با هزار و 600نفر برآورد شده و سرانه واحدهاي نانوايي در تهران نيز به ازاي هر هزار و 500نفر يک واحد است.براساس اين آمار به ازاي هر 254خانواده ايراني يک نانوايي در سطح کشور فعاليت ميکند. افزايش تعداد واحدهاي نانوايي آزادپز نسبت به نانوايان يارانهايپز درحالي است که ميزان افزايش قيمت نان سنتي در واحدهاي آزادپز بهمراتب بيشتر از نانواييهاي يارانهاي پز با آرد دولتي است.
گرانفروشي؛ پيامد پاسکاري اصلاح نرخ نان
رئيس اتحاديه نانوايان سنتي تهران در گفتوگو با همشهري، با پذيرش افزايش خودسرانه انواع نان سنتي در تهران، گفت: با ارائه فهرست هزينه تمامشده توليد نان در تيرماه سال گذشته مبني بر رشد 70تا 80درصدي قيمت تمامشده و پذيرش آن در دستگاههاي دولتي، متوليان تنظيم بازار وعده اصلاح نرخ نان تا بهمنماه سال گذشته را دادند اما درنهايت در اسفندماه 99اعلام کردند رئيسجمهوري دستور داده تا قيمت کالاها ازجمله نان افزايش نيابد.
بيژن نوروز مقدم با انتقاد از سرکوب قيمت نان، افزود: در شرايطي که حقوق، مسکن، بن کارگري و ساير مزايا طي 2 سال گذشته افزايش، نرخ خمير مايه يا کرايه حمل 100درصد رشد داشته و قيمت خوراک کارگر، برق آب و گاز افزايش يافته، مسئولان قصد تثبيت نرخ نان با پرداخت هزينه آن از جيب نانوايان را دارند.
بهگفته او براساس آناليز قيمت تمامشده نان سنتي در سالجاري، هزينه تمامشده نان قطعا بيش از 100درصد افزايش يافته اما متأسفانه اين حجم از تورم هزينه تمامشده توليد به نانوا تحميل شده و مشخص نيست که چرا ستاد تنظيم بازار توپ اصلاح نرخ نان را به زمين کارگروه ملي آرد و نان و استانداري مياندازد. رئيس اتحاديه نانوايان سنتي تهران، افزود: با گذشت 20ماه از آخرين اصلاح نرخ نان هنوز هيچ خبري از جبران هزينه تمامشده توليد با افزايش نرخ نان نيست، اين امر موجب بياعتباري اتحاديه نانوايان نزد اعضا، محاسبه و اعمال افزايش خودسرانه نرخ نان توسط نانوايان شده، بهنحوي که اکنون برخي واحدهاي صنفي، نان لواش را مثلا به نرخ 500تومان عرضه ميکنند و هرج و مرج قيمتي در بازار نان را شاهد هستيم.
نوروزمقدم، افزود: از بهمنماه سال گذشته مقرر شده تا نرخ جديد نان توسط استانداري تهران استخراج و ابلاغ شود اما با وجود تعيين نرخ، نشست نهايي براي ابلاغ نرخ نان برگزار نميشود، مسئولان اتحاديه نانوايان سرگردان شدهاند و نانوايان نيز با افزايش خودسرانه قيمتها کار خود را ميکنند.
او افزود: فشار رشد هزينه تمامشده توليد نان بر نانواخانهها به جايي رسيده که ديگر منتظر وعدههاي اتحاديه و مسئولان دولتي براي اصلاح نرخ نميمانند زيرا نانوايان نيز قادر به جبران هزينه تمامشده توليد نيستند و چارهاي جز تعطيلي يا گراني خودسرانه نان ندارند. اين شرايط مشکلات اتحاديه حتي پس از تصويب و ابلاغ نرخ رسمي نان را نيز دوچندان ميکند زيرا نانواياني که بهدليل رشد هزينه تمامشده توليد براي مدتي مثلا تافتون را به قيمت هزار تومان فروخته حتي درصورت اصلاح و ابلاغ نرخ جديد اين نوع نان نيز حاضر به فروش آن به کمتر از اين نرخ نخواهند شد.