عراق در نقطه پایانی پرداخت مطالبات ایران

آخرين خبر/عراق که يکي از مشتريان قديمي برق و گاز ايران بوده، چند سالي است که پرداخت مطالباتش به ايران عقب افتاده و آنطور که انتظار مي رفته عمل نکرده است، با اين حال مذاکرات اخير دو کشور روزنه هاي اميدي را براي دريافت مطالبات ايجاد کرده و بايد ديد که اين بار عراق تا چه ميزان در تحقق وعده خود جدي خواهد بود.
تحريمهاي نفتي ايران از سوي آمريکا يک چالش جدي در زمينه تعاملات ايران و عراق ايجاد کرد و آن پرداخت پول گاز و برق ايران بود. طبق قرارداد، عراقيها موظف هستند پول گاز را با يورو و پول برق را با دلار به ايران پرداخت کنند اما زماني که پاي آمريکا به ميان آمد، عراقيها اعلام کردند امکان پرداخت دلار ندارند و پيشنهاد پرداخت با دينار را مطرح کردند.
پيشنهادي که ظاهراً به مذاق ايران خوش نيامد و دو کشور مدتها بر سر آن مذاکره کردند. درنهايت دو حساب براي عراقيها در بانک مرکزي ايران بازگشايي شد تا اگر عراقيها توانستند، پول برق و گاز را با يورو و در غير اين صورت با دينار پرداخت کنند. در نهايت در تاريخ ۲۰ اسفند سال ۱۳۹۸ اولين بخش از مطالبات دولت ايران به حساب بانک مرکزي کشورمان واريز شد.
کاهش صادرات گاز بهانه اي براي پرداخت مطالبات شد
پس از آن اما عراق اقدامي براي پرداخت مطالبات ايران انجام نداد و در نهايت در دي ماه سال گذشته شرکت گاز ايران پس از اخطارهاي چندباره به آن کشور به کاهش صادرات گاز اقدام کرد تا جايي که ميزان صادرات روزانه از ۵۰ ميليون مترمکعب گاز را به روزانه حدود ۴ ميليون مترمکعب کاهش داد. در آن زمان شرکت گاز ايران اعلام کرد که وزارت برق عراق بابت واردات گاز، بيش از معادل ۵ ميليارد دلار به شرکت ملي گاز ايران بدهکار است که مبلغ ۳ ميليارد دلار آن در بانک عراقي TBI مسدود و غيرقابل استفاده مانده و بيش از ۲ ميليارد دلار از بدهي سررسيدشده وزارت برق نيز هنوز از اساس از طرف وزارت برق عراق پرداخت نشده است. افزون بر اينها، طرف عراقي، طبق قرارداد في مابين، بيش از يک ميليارد دلار نيز به شرکت ملي گاز ايران بابت جرائم قراردادي بدهکاري دارد.
بر اين اساس طرف ايراني با بستانکاري بيش از ۶ ميليارد دلاري از طرف عراقي، از هيچ منفعتي برخوردار نشد، در حالي که هدف از صادرات درآمد است و اين پول براي غذا و دارو مصرف ميشود، از اين رو اين شرکت پس از اخطارهاي مکرر قراردادي که با بيتوجهي طرف عراقي روبهرو شده، طبق مفاد قرارداد، نسبت به کاهش مقدار گاز صادراتي اقدام کرد.
آغاز ديدارها و نقطه شروع پرداخت مطالبات
همين مساله موجب ديدارهاي متعددي ميان دو کشور شد و در نهايت چهارم بهمنماه، منتظرتربتي- مديرعامل شرکت گاز اعلام کرد که بخشي از مطالبات ايران از عراق پرداخت شده و بخشي از آن بايد در ادامه گفتوگوها منتقل شود. با توجه به توافقهايي که بانک مرکزي در نشستهايي با طرف عراقي انجام داد، مقدار انتقال گاز به اين کشور کمي افزايش يافت، زيرا اميدواريهايي براي پرداخت مطالبات ايران ايجاد و روزانه حدود ۱۵ تا ۲۰ ميليون مترمکعب صادرات گاز به عراق برقرار شد.
گفتوگوهاي ايران و عراق در سال جاري هم ادامه يافت و ۱۱ ارديبهشتماه امسال ماجد مهدي حنتوش - وزير برق عراق در رأس هيئتي تجاري به ايران آمد تا درباره راهحلهاي دريافت مطالبات گازي تهران از بغداد با بيژن زنگنه گفتوگو کند. وزير نفت ايران در اين ديدار با اشاره به اينکه دو قرارداد مهم در زمينه صادرات گاز ايران به عراق در سالهاي گذشته با وزارت برق اين کشور امضا شده است، گفت که تاکنون ۲۷ ميليارد مترمکعب گاز ايران به عراق صادر شده است.