چرا اقتصاد ایران ونزوئلایی نشد؟

احمد میدری معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در برنامه «پایش» شبکه یک با بیان اینکه سیاست‌های رفاهی یک سکه دو رو است که نه تنها می‌تواند به فاجعه اقتصادی منجر شود بلکه احتمال دارد هم بستگی و انسجام اجتماعی را ایجاد کند، گفت: در انتخابات ریاست جمهوری پیشنهادات مختلفی در مورد سیاست های رفاهی داده می شود که اگر به خوبی طراحی نشود تجربه تلخ به دنبال خواهد داشت. قطعا سیاست رفاهی برای هر کشوری لازم است اما باید از کشورهایی که اینگونه سیاست را درست اجرا نکردند عبرت بگیریم، مانند زیمباوه که با شعار عدالت اجتماعی و با این رویکرد که دو سوم جمعیت در روستاها است وام بانکی کلان به کشاورزان دادند و اراضی بین کشاورزان تقسیم شد اما از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ تورم این کشور ۷۹۰ میلیون برابر رشد کرد.

وی افزود: قیمت یک تخم مرغ در زیمباوه در سال ۲۰۰۰ حدود یک دلار آن کشور بود که هشت سال بعد به ۷ میلیارد دلار زیمباوه رسید. همچنین کشور آلمان که یک کشور صنعتی بود و جنگ جهانی اول را به وجود آورده بود به دلیل تحریم های اقتصادی قیمت یک قرص نان به یک میلیون مارک رسید.

معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به خلق پول توسط بانکها اشاره کرد و گفت: جرقه اول خلق پول در بودجه دولتها زده می‌شود و دولت برای اینکه بتواند از بانکها استقراض داشته باشد به آنها مجوز اعطای بیشتر تسهیلات می‌دهد که این موضوع منجر به تورم خواهد شد. از سوی دیگر باید توجه داشت بانک مرکزی باید تسهیلات را کنترل کند که اولین کار برای مقابله با چنین مواردی مهار کسری بودجه دولت است.

میدری به اقتصاد آلمان اشاره کرد و ادامه داد: آلمان در قرن ۱۹ از طریق بیمه‌های درمان و صندوق های بازنشستگی انسجام اجتماعی را برقرار کرد.

این استاد دانشگاه با اشاره به سیاست های رفاهی در یک کشور نفتی گفت: ونزوئلا که همراه ایران در تشکیل سازمان اوپک نقش داشت و ثروتمند ترین کشور آمریکای لاتین به شمار می‌رفت با گره زدن هزینه های خود به درآمدهای نفتی که بیش از ۵۰ درصد بود به مشکلات خود افزود. به طوری که ونزوئلا حدود ۳۰ برنامه رفاهی از مسکن و بهداشت و آموزش رایگان گرفته تا مسائل دیگر را یارانه ای عرضه کرد اما به دلیل تحریم‌های این کشور و کاهش درآمدهای نفتی قیمت ها طی سه سال ۵۳۰ هزار برابر شد. در ایران از در یک دهه گذشته حدود ۱۱ برابر افزایش قیمت را تجربه کردیم که تورم سال گذشته که حدود ۶۰ درصد گزارش شده باعث زیان همه مردم شده است.

به گفته وی، ونزوئلا حدود ۳۲ میلیون جمعیت دارد و به کویت آمریکای لاتین معروف بود اکنون ۱۰ درصد جمعیتش آواره شده و از این کشور رفتند. افراد بالغ نیز کاهش وزن ۱۰ کیلوگرمی داشتند.

میدری با بیان اینکه پرداخت یارانه نقدی منجر به کاهش فاصله طبقاتی در کوتاه مدت خواهد شد توضیح داد: در سالهایی که درآمدهای نفتی بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار بود یارانه پرداخت خواهد شد که سهم دهک های پایین درآمدی افزایش می‌یابد اما باید توجه داشت ادامه این روند در شرایطی که درآمدهای نفتی کاهش یابد دوام نخواهد داشت. به دلیل اینکه مالیات ها سهمی در اقتصاد و درآمد دولت ندارند منجر به کسری بودجه و تورم خواهد شد و مانند موریانه دارایی افراد را از بین می‌برد.

معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه ۷ میلیون از شاغلین بیمه ندارند گفت: در ایران ۲۳ سال حق بیمه پرداخت می‌شود اما ۲۷ سال مستمری از صندوق ها دریافت می‌شود. در ایران ۵۰ ساله می توانید بازنشسته شوید و در نیروهای مسلح ۴۵ سال بازنشسته می شوند اما در کشورهای دیگر سن بازنشستگی ۶۵ سال است اما مستمری بیشتری می‌گیرند. در ایران ۹۰ درصد بازنشستگان زیر ۶۰ سال هستند و کسانی که در ۵۰ سالگی بازنشسته می‌شوند فرصت اشتغال دوباره را دارد که این اقدام باعث اشغال فضای اشتغال جوانان خواهد شد.

میدری تصریح کرد: ایران و ونزوئلا طی چند سال گذشته زیر فشار حداکثری بودند اما ایران تورم ۶۰ درصدی داشت اما ونزوئلا تورم چند هزار درصدی به کشورش رسید. این در حالی است که هر دو کشور حدود ۵ میلیارد دلار نفت طی یکسال بیشتر نتوانستند بفروشند اما آنچه ایران را در برابر تحریم ها مقاوم می‌کرد تولیداتش بود و توانستیم حدود ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه ایران کشوری است که در طول سالها ظرفیت تولیدی اش را بالا برده افزود: آمریکا این هدف را داشت ایران هم مانند عراق ابتدا تحریم و پس از آن تسخیر شود. همچنین تجربه کشورهای دیگر نشان داده ترکیه که اصلا کاری به مواضع لبنان ندارد و همیشه همراه آمریکا بوده هم باز تحریم شده است.

وی با اشاره به ظرفیت کشاورزی در ایران توضیح داد: طی ۴۲ سال گذشته محصولات زراعی از ۱۰ میلیون تن به ۶۰ میلیون تن رسیده و این در حالی است که جمعیت دو برابر شده است. آمریکا با این هدف سال ۹۷ تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند که تجارت با کشورمان بسته شود و هنوز برای آنها هم سوال است که چگونه ایران تاب آوری اقتصادی خود را افزایش داد. شاید دلیل اصلی مقاومت ایران تاکیدات مقام معظم رهبری است که طی یک دهه گذشته روی سه کلمه را زیاد تاکید داشتند و آن هم تولید، تولید، تولید بود.

معاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر اینکه ۶۰ درصد تسهیلات بانکی به تهران داده می شود گفت: برای عدالت محور کردن اقتصاد پیشنهاد کارت اعتباری به مردم داده شد که یکسالی است اجرا می‌شود.

وی به سیاستهای یارانه‌ای اشاره کرد و گفت: با این تفکر که ثروتمندان از یارانه انرژی بیشتر بهره مند می‌شوند سال ۹۸ بنزین گران شد و آن زمان در مجلس گفتم که دهک اول جامعه از بنزین به صورت مستقیم استفاده نمی‌کند اما سهم انرژی در این دهک ۹ درصد است در حالی که در دهک‌های بالای درآمدی درصد سه را نشان می‌دهد. افزایش قیمت بنزین تنها در شرایطی باید اتفاق بیفتد که حمل و نقل عمومی و دسترسی دهک های پایین به این بخش آسان شود.