چرا اقتصاد ایران ونزوئلایی نشد؟

احمد ميدري معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي در برنامه «پايش» شبکه يک با بيان اينکه سياست‌هاي رفاهي يک سکه دو رو است که نه تنها مي‌تواند به فاجعه اقتصادي منجر شود بلکه احتمال دارد هم بستگي و انسجام اجتماعي را ايجاد کند، گفت: در انتخابات رياست جمهوري پيشنهادات مختلفي در مورد سياست هاي رفاهي داده مي شود که اگر به خوبي طراحي نشود تجربه تلخ به دنبال خواهد داشت. قطعا سياست رفاهي براي هر کشوري لازم است اما بايد از کشورهايي که اينگونه سياست را درست اجرا نکردند عبرت بگيريم، مانند زيمباوه که با شعار عدالت اجتماعي و با اين رويکرد که دو سوم جمعيت در روستاها است وام بانکي کلان به کشاورزان دادند و اراضي بين کشاورزان تقسيم شد اما از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ تورم اين کشور ۷۹۰ ميليون برابر رشد کرد.

وي افزود: قيمت يک تخم مرغ در زيمباوه در سال ۲۰۰۰ حدود يک دلار آن کشور بود که هشت سال بعد به ۷ ميليارد دلار زيمباوه رسيد. همچنين کشور آلمان که يک کشور صنعتي بود و جنگ جهاني اول را به وجود آورده بود به دليل تحريم هاي اقتصادي قيمت يک قرص نان به يک ميليون مارک رسيد.

معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي به خلق پول توسط بانکها اشاره کرد و گفت: جرقه اول خلق پول در بودجه دولتها زده مي‌شود و دولت براي اينکه بتواند از بانکها استقراض داشته باشد به آنها مجوز اعطاي بيشتر تسهيلات مي‌دهد که اين موضوع منجر به تورم خواهد شد. از سوي ديگر بايد توجه داشت بانک مرکزي بايد تسهيلات را کنترل کند که اولين کار براي مقابله با چنين مواردي مهار کسري بودجه دولت است.

ميدري به اقتصاد آلمان اشاره کرد و ادامه داد: آلمان در قرن ۱۹ از طريق بيمه‌هاي درمان و صندوق هاي بازنشستگي انسجام اجتماعي را برقرار کرد.

اين استاد دانشگاه با اشاره به سياست هاي رفاهي در يک کشور نفتي گفت: ونزوئلا که همراه ايران در تشکيل سازمان اوپک نقش داشت و ثروتمند ترين کشور آمريکاي لاتين به شمار مي‌رفت با گره زدن هزينه هاي خود به درآمدهاي نفتي که بيش از ۵۰ درصد بود به مشکلات خود افزود. به طوري که ونزوئلا حدود ۳۰ برنامه رفاهي از مسکن و بهداشت و آموزش رايگان گرفته تا مسائل ديگر را يارانه اي عرضه کرد اما به دليل تحريم‌هاي اين کشور و کاهش درآمدهاي نفتي قيمت ها طي سه سال ۵۳۰ هزار برابر شد. در ايران از در يک دهه گذشته حدود ۱۱ برابر افزايش قيمت را تجربه کرديم که تورم سال گذشته که حدود ۶۰ درصد گزارش شده باعث زيان همه مردم شده است.

به گفته وي، ونزوئلا حدود ۳۲ ميليون جمعيت دارد و به کويت آمريکاي لاتين معروف بود اکنون ۱۰ درصد جمعيتش آواره شده و از اين کشور رفتند. افراد بالغ نيز کاهش وزن ۱۰ کيلوگرمي داشتند.

ميدري با بيان اينکه پرداخت يارانه نقدي منجر به کاهش فاصله طبقاتي در کوتاه مدت خواهد شد توضيح داد: در سالهايي که درآمدهاي نفتي بين ۷۰ تا ۱۰۰ ميليارد دلار بود يارانه پرداخت خواهد شد که سهم دهک هاي پايين درآمدي افزايش مي‌يابد اما بايد توجه داشت ادامه اين روند در شرايطي که درآمدهاي نفتي کاهش يابد دوام نخواهد داشت. به دليل اينکه ماليات ها سهمي در اقتصاد و درآمد دولت ندارند منجر به کسري بودجه و تورم خواهد شد و مانند موريانه دارايي افراد را از بين مي‌برد.

معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي با بيان اينکه ۷ ميليون از شاغلين بيمه ندارند گفت: در ايران ۲۳ سال حق بيمه پرداخت مي‌شود اما ۲۷ سال مستمري از صندوق ها دريافت مي‌شود. در ايران ۵۰ ساله مي توانيد بازنشسته شويد و در نيروهاي مسلح ۴۵ سال بازنشسته مي شوند اما در کشورهاي ديگر سن بازنشستگي ۶۵ سال است اما مستمري بيشتري مي‌گيرند. در ايران ۹۰ درصد بازنشستگان زير ۶۰ سال هستند و کساني که در ۵۰ سالگي بازنشسته مي‌شوند فرصت اشتغال دوباره را دارد که اين اقدام باعث اشغال فضاي اشتغال جوانان خواهد شد.

ميدري تصريح کرد: ايران و ونزوئلا طي چند سال گذشته زير فشار حداکثري بودند اما ايران تورم ۶۰ درصدي داشت اما ونزوئلا تورم چند هزار درصدي به کشورش رسيد. اين در حالي است که هر دو کشور حدود ۵ ميليارد دلار نفت طي يکسال بيشتر نتوانستند بفروشند اما آنچه ايران را در برابر تحريم ها مقاوم مي‌کرد توليداتش بود و توانستيم حدود ۴۰ ميليارد دلار صادرات غير نفتي داشته باشيم.

وي با بيان اينکه ايران کشوري است که در طول سالها ظرفيت توليدي اش را بالا برده افزود: آمريکا اين هدف را داشت ايران هم مانند عراق ابتدا تحريم و پس از آن تسخير شود. همچنين تجربه کشورهاي ديگر نشان داده ترکيه که اصلا کاري به مواضع لبنان ندارد و هميشه همراه آمريکا بوده هم باز تحريم شده است.

وي با اشاره به ظرفيت کشاورزي در ايران توضيح داد: طي ۴۲ سال گذشته محصولات زراعي از ۱۰ ميليون تن به ۶۰ ميليون تن رسيده و اين در حالي است که جمعيت دو برابر شده است. آمريکا با اين هدف سال ۹۷ تحريم‌ها عليه ايران را بازگرداند که تجارت با کشورمان بسته شود و هنوز براي آنها هم سوال است که چگونه ايران تاب آوري اقتصادي خود را افزايش داد. شايد دليل اصلي مقاومت ايران تاکيدات مقام معظم رهبري است که طي يک دهه گذشته روي سه کلمه را زياد تاکيد داشتند و آن هم توليد، توليد، توليد بود.

معاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي با تاکيد بر اينکه ۶۰ درصد تسهيلات بانکي به تهران داده مي شود گفت: براي عدالت محور کردن اقتصاد پيشنهاد کارت اعتباري به مردم داده شد که يکسالي است اجرا مي‌شود.

وي به سياستهاي يارانه‌اي اشاره کرد و گفت: با اين تفکر که ثروتمندان از يارانه انرژي بيشتر بهره مند مي‌شوند سال ۹۸ بنزين گران شد و آن زمان در مجلس گفتم که دهک اول جامعه از بنزين به صورت مستقيم استفاده نمي‌کند اما سهم انرژي در اين دهک ۹ درصد است در حالي که در دهک‌هاي بالاي درآمدي درصد سه را نشان مي‌دهد. افزايش قيمت بنزين تنها در شرايطي بايد اتفاق بيفتد که حمل و نقل عمومي و دسترسي دهک هاي پايين به اين بخش آسان شود.