آیا دوران طلایی گاز طبیعی به پایان رسیده است؟

ايسنا/دو سال پس از اين که آژانس بين المللي انرژي از در پيش بودن دوران طلايي گاز خبر داد، اکنون در گزارش اخيرش اين پيش بيني را معکوس کرده است.
آژانس بين المللي انرژي در جديدترين گزارش خود برآورد کرد اگر کشورهايي که براي کربن زدايي اقتصادهايشان تا سال ۲۰۵۰ هدف گذاري کرده اند، اين برنامه را به درستي اجرا کنند، نيازي به سرمايه گذاريهاي جديد در نفت و گاز طبيعي وجود نخواهد داشت.
اين آژانس از سوي عده زيادي به دليل پيشنهاد بي محابايي که براي کربن زدايي سريع داشته، مورد انتقاد قرار گرفته است. لازم است توجه شود اين آژانس در سال ۱۹۷۴ در واکنش به بحران نفت براي کمک به هماهنگ سازي پاسخ جمعي به اختلالات بزرگ ايجاد شد. با اين حال وظايف اين نهاد تحول يافته و گسترش پيدا کرده است تا به کشورها براي تامين انرژي مطمئن و پايدار براي همه کمک کند.
ساده است که بيانيه اخير آژانس بين المللي انرژي درباره عدم ضرورت سرمايه گذاريهاي جديد در نفت و گاز را انقلابي دانست اما اين توصيه با در نظر گرفتن تدابير مرتبط با هم مطرح شده است. يعني اگر کربن زدايي جدي گرفته است، سرمايه گذاري در منابع انرژي جايگزين بايد افزايش پيدا کند. مهمترين منبع براي پيش بيني آژانس بين المللي انرژي شمار رو به رشد دولتهايي هستند که متعهد شده اند تا سال ۲۰۵۰ به سطح کربن صفر دست پيدا کنند. با اين حال بسياري نگران امکان تامين مالي چنين اقداماتي به خصوص براي کشورهاي فقيرتر مانده اند.
بخش گاز طبيعي در يک دهه گذشته از يک منبع انرژي منطقه اي بواسطه توليد LNG به سرعت به يک منبع انرژي جهاني تبديل شد. فاجعه نيروگاه هسته اي فوکوشيما آلمان و ژاپن را به سوي گاز طبيعي جلب کرد.
بعلاوه پاک بودن گاز طبيعي نسبت به زغال سنگ دولتها را تشويق کرد اين گزينه پاک تر را انتخاب کنند. چين با اجراي سياست سوئيچ از زغال سنگ به گاز، اين گزينه را انتخاب کرد و واردات گاز اين کشور ماه گذشته ۲۶ درصد رشد سالانه داشت.
اگرچه سال ۲۰۲۰ به دليل پاندمي کوويد ۱۹ براي همه بازارها فاجعه بود اما LNG به سرعت بهبود يافت. به گفته برخي از تحليلگران، تقاضاي جهاني براي LNG طي ۱۰ سال آينده مي تواند ۴۰ تا ۵۰ درصد رشد کند. حتي مي تواند تا اوايل دهه ۲۰۴۰ دو برابر شود بنابراين چطور آژانس بين المللي انرژي مي تواند بگويد سرمايه گذاري جديدي ضروري نيست؟
اگرچه به طور کلي پرسشها و ابهامات زيادي مانند در دسترس بودن کافي مواد خام (مواد معدني و فلزات) و سودآوري وجود دارد، پاسخ آژانس بين المللي انرژي عمدتا تکنولوژيکي است. بعلاوه مقرون به صرفه بودن منابع جايگزين گاز طبيعي در صورتي که موسسات مالي در سودآوري سرمايه گذاريهاي بلندمدت در منابع مبتني بر کربن تجديدنظر کنند، مي تواند بهبود پيدا کند. اگر ريسک داراييهاي بي ارزش مانند سرمايه گذاريهاي چند ميليارد دلاري LNG افزايش پيدا کند، پول ارزان مي تواند به سمت پروژه هاي پايداري سرازير شود که در دهه هاي آينده وجود خواهند داشت.
با اين حال همه چيز براي صنعت جهاني LNG تيره نيست. تقاضاي رو به رشد براي هيدروژن مي تواند در زماني که جهان در حال کربن زدايي است، بخش LNG را تحکيم کند. آژانس بين المللي انرژي انتظار دارد استفاده از هيدروژن از ۹۰ ميليون تن در سال ۲۰۲۰ به ۲۰۰ ميليون تن در سال ۲۰۳۰ افزايش پيدا کند. هيدروژن توليد شده از گاز طبيعي مي تواند اين شکاف را پر کند.
بر اساس گزارش اويل پرايس، اصلا معلوم نيست کربن زدايي با روندي که آژانس بين المللي انرژي پيش بيني کرده است امکان پذير باشد. پرسشهاي زيادي در خصوص سودآوري، موجود بودن مواد خام و جديت دولتها در پيگيري اهداف تاکيد شده وجود دارد. با اين حال گزارش اخير آژانس بين المللي انرژي نشان مي دهد که موانع تکنولوژيکي به سمت جامعه کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ جزئي است.