تسنیم: بنزین پاتیلی دلیل توقف واردات/ کیفیت بنزین وارداتی در حد بنزین صادر شده به کشور افغانستان است

تسنيم/ اسناد بنزين وارداتي در سال ۱۳۹۳ نشان مي‌دهد که بنزين مورد نظر "پاتيلي" و کيفيت آن در حد بنزين صادر شده به کشور افغانستان است؛ به همين دليل هم بود که واردات بنزين از ابتداي خردادماه متوقف شد. اصطلاحي بنزين "پاتيلي" زماني به کار مي رود که اين فرآورده خارج از يک واحد پالايشگاهي و با ترکيب برخي از مؤلفه‌ها در يک مخزن (پاتيل) توليد شود؛ البته اين نوع بنزين به نام بنزين " افغاني" هم معروف است؛ چرا که برخي از شرکتهاي صادرکننده، با ترکيب برخي از مشتقات و ترکيبات بي‌کيفيت، محصولي را به نام بنزين توليد و آن را به کشور افغانستان صادر مي‌کنند. اما اين بار اصطلاح پاتيلي و افغاني به بنزين وارداتي داده شد؛ علت آن هم اسناد آناليز بنزين وارداتي است که نشان مي دهد، اين فرآورده وارداتي، بعد از ترکيب چند فرآورده نامرغوب و بي‌کيفيت آن هم خارج از پالايشگاه توليد و وارد کشور شده است. اگر چه پيش از اين مديران وزارت نفت مدعي بودند که از ابتداي سال 1393 بنزين با استاندارد يورو4 وارد شده است اما در ادامه اين گزارش اسناد آناليز دو محموله بنزين واردتي از فجيره - امارات متحده عربي- بررسي مي‌شود که نشان مي‌دهد، بنزين وارداتي از آنچه که مديران دولتي ادعا داشتند چقدر فاصله دارد. درصد بنزن در اين محموله بنزين که در تاريخ 12 فروردين امسال وارد کشور شده است بيش از دو درصد است؛ اين در حاليست که طبق استاندارد يورو 4 ، بايد بنزن کمتر از يک درصد باشد. همچنين اين آناليز تاييد مي‌کند که ترکيبات الکلي و اِتر نيز در اين محموله وجود دارد؛ با توجه به اين که مشخص نشده که ترکيب الکلي مورد استفاده چيست، اين امکان وجود دارد که حاوي "متانول" - يک ترکيب خطرناک براي سلامتي- در اين ترکيبات وجود داشته باشد. در حالي که سازمان محيط زيست مدعي استفاده از حلالها در ريفرميت توليد شده در واحدهاي پالايشي است که در ادامه آناليز اين محموله بنزين وارداتي شاهد هستيم که از افزودني هاي غيرمجاز مانند مشتقات الکلي، ام.ام.تي(معروف به بنزين چيني)، يک نوع حلال عالي و فروسين( Forrocene) با حجم زياد استفاده شده که کاربردي هم نبوده است. استفاده از ام.ام.تي ( حامي منگنز و حلال عالي است) و فروسين در جهان ممنوع شده است و در بنزينهايي که در پالايشگاه توليد و در بازارهاي جهاني عرضه مي شود استفاده نمي شود. اين دو ترکيب علاوه بر اين که بر مبدلات کاتاليستي و خودرو اثرات مخرب دارد، ميزان جذب آن توسط پلاسماي خون 37 برابر بيشتر است، همچنين اين ترکيب بيمارهاي تنفسي، کليوي و پارکينسون را هم به همراه دارد. اگرچه در اين آناليز عنوان نشده چه نوع حلالي به کار رفته است اما به طور کل حلالها موادي سرطان زا محسوب مي‌شوند. اما در آناليزي که توسط دستگاههاي نظارتي در مقصد بر روي اين محموله بنزين وارداتي انجام شده باز هم شاخصهاي زيست محيطي مانند آروماتيک، بنزن،‌ گوگرد و الفين آزمايش نشده است. نکته مهم ديگر اين که نتايج آناليز مقصد با نتايج آناليز مبدأ مغاير است؛ عدد اکتان بنزين در مبدأ 95.1 بود که در مقصد به 94.5 کاهش يافته است. همچنين در مبدأ عدد "گام" 0.5 بوده که درمقصد اين رقم با شش برابر افزايش به سه رسيده است. تغيير نتايج آناليز مقصد نسبت به مبدأ نشان مي‌دهد که قبل از تحويل محموله، افزودنيهايي که موجب کاهش کيفيت مي‌شوند با آن ترکيب شده است. اما محموله دوم بنزين وارداتي هم بهتر از محموله اول نيست.اين محموله بنزين وارداتي که در تاريخ 11 ارديبهشت 1393 بارگيري شده، نه تنها بر اساس استاندارد يورو4 ارزيابي نشده، بلکه درصد بنزن آن بيش از يک درصد است؛ اين در حاليست که طبق استاندارد يورو4 بايد درصد بنزن زير يک باشد. همچنين بنزن ريفرميت پتروشيمي نوري کمتر از دو درصد است. حتي درصد بنزن وارداتي از بنزن، بنزين توليد پالايشگاهي هم بيشتر است. اين محموله هم حاوي ام.ام.تي است؛ همان ترکيبي که در رسانه‌هاي کشور به نام " بنزين چيني"‌معروف شده است و مديران وزارت نفت تاکيد کرده‌اند که اين ترکيب به هيچ عنوان در بنزين استفاده نخواهد شد. علي‌رغم اين موضوع در آناليزمحموله بنزين وارداتي مورد نظر شاهد، 100 پي.پي.ام، ام.ام.تي هستيم. اما نکته مهم در اين سند که به طور واضح اين بار نسبت به محموله قبلي بيان شده است اين است که اين محموله وارداتي از يک مبدأ پالايشگاهي نداشته است؛ چراکه استفاده از اين مؤلفه‌ها در بنزين در بازارهاي جهاني مرسوم نيست. اين محموله که ملغمه‌اي از مؤلفه‌هاي بنزين با برخي ترکيبات و افزودني‌هاي غير مجاز است موضوع شائبه وجود برخي واسطه‌هاي سودجو را که با خريد مخازن ذخيره‌ در خارج از کشور و خريد و ترکيب مؤلفه‌هاي بنزين، اقدام به واردات اين فرآورده به کشور مي‌کنند را تقويت مي‌کند. و طبق معمول ارزيابي بنزين وارداتي در کشور، شاخص هاي مهم از نظر زيست محيطي – آروماتيک،‌ بنزن، گوگرد و الفين- اين محموله که در 15 ارديبهشت به کشور وارد شده است، مورد آزمايش قرار نگرفته است. همچنين عدد مرکاپتان اين محموله که توسط اداره نظارت بر صادرات و مبادلات نفتي آزمايش شده،‌ بالا تر از حد مجاز است. بالا بودن عدد مرکاپتان نشان دهند بالا بودن فراريت بنزين مورد نظر است.همچين تست خوردگي اين محموله هم انجام نشده است. به طور کلي اين دو محموله نه تنها بر اساس استاندارد يورو4 ارزيابي نشده است بلکه حتي برخي از شاخصهاي استاندارد يورو2 هم در آناليزها آزمايش نشده است که اين امر نشان مي‌دهد ريفرميت توليدي در واحدهاي پتروشيمي و حتي بنزين پالايشگاهي کيفيت بهتري از بنزين وارداتي دارد. به گزارش تسنيم،‌ درسه ماه پاياني سال گذشته حدود 600 ميليون ليتر و در ابتداي امسال بيش از 400 ميليون ليتر بنزين با کيفيتي که در گزارش بالا تشريح شده وارد کشور شد تا بلکه به زعم مديران نفتي و سازمان محيط زيست از عرضه بنزين توليد شده به کمک پتروشيمي‌ها جلوگيري و در نتيجه هواي پاک و سلامت مردم تامين شود اما اکنون شاهد هستيم نه تنها بنزين واردتي استانداردهاي يورو2 را نداشته بلکه حاوي ترکيباتي الکلي و حلالهاي عالي است؛ ترکيباتي که مديران ارشد محيط زيست مدعي بودند در بنزين معروف به پتروشيمي‌ها وجود دارد و با همين بهانه توليد اين فرآورده را در داخل کشور متوقف کردند. اکنون اين سؤال مطرح است که چرا رئيس سازمان محيط زيست و کارشناسان آن با وجود مشاهده و آگاهي از اسناد آلايندگي و خطرناک بودن بنزين وارداتي، نگران سلامت مردم نمي‌شوند؟ البته بعد از انتشار اسناد آلايندگي بنزين واردتي توسط رسانه‌ها و آگاهي اذهان عمومي در اين زمينه، علي‌رغم انکار مسئولان مرتبط، مدير عامل شرکت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي ايران با ارسال نامه‌اي به مديريت بين ‌الملل شرکت ملي نفت ايران - مسئول واردات بنزين - واردات بنزين متوقف شد تا از نيمه تيرماه امسال بنزين با استاندارد يورو4 وارد کشور شود.