تهران معادل ۱۱۰ روز کمبود آب دارد

تسنيم/ وزارت نيرو گزارش داد که تهران معادل ۱۱۰ روز کمبود آب دارد و همياري تمامي نهادها و دستگاههاي کلان، راهکار حل بحران کمآبي است.
بر اساس آمار موجود، هر تهراني بهطور متوسط 240 ليتر در شبانهروز آب مصرف ميکند؛ در حالي که متوسط کشوري اين عدد 200 ليتر است.
از سوي ديگر هماکنون سرانه آب هر نفر در کشور حدود 1600 مترمکعب است؛ در حالي که اين عدد براي تهرانيها تنها 350 مترمکعب است و همين مسئله موجب شده است سرانه آب در تهران حدود يکپنجم متوسط کشور باشد،
همين امر باعث شده است استان تهران بعد از سيستان و بلوچستان دومين استان فقير از نظر منابع آبي معرفي شود. جمعيت بالا و سرانه مصرف بالاي آب اين استان از دلايل کسب اين رتبه ناخوشايند است.
در خردادماه امسال بود که رئيس مرکز ملي خشکسالي و مديريت بحران سازمان هواشناسي ضمن تشريح آخرين وضعيت بارشها در کشور گفت: احتمال ميرود که بارشها در پاييز 1400 ديرتر از زمان نرمال آغاز شود، ازاينرو دوره خشکسالي طولاني خواهد بود.
طبق آخرين آمار رسمي وزارت نيرو در زمان حاضر حجم ذخيره سدهاي تأمينکننده آب شرب تهران 549 ميليون مترمکعب است که در مقايسه با 891 ميليون مترمکعب روز مشابه سال گذشته با کسري مخزن و کسري ذخيره 342 ميليون مترمکعبي مواجه هستيم، به بيان ديگر، کمبود آب تهران معادل 110 روز مصرف تهرانيها است.
در تازهترين اين گزارشها عنوان شده است: ورودي آب از ابتداي سال آبي تا 17 شهريورماه 1400 با کاهش 40درصدي مواجه بوده است، يعني در سال آبي جاري حدود يکميليارد و 310 ميليون مترمکعب ورودي آب ثبتشده که اين ميزان در مدت مشابه سال آبي گذشته دوميليارد و 188 ميليون مترمکعب بوده است.
سال آبي جاري (مهرماه 1399 تا آخر شهريورماه 1400) در حالي کمکم به روزهاي پاياني خود ميرسد که ميزان بارشهاي آن نسبت به دوره بلندمدت با کاهش بيش از 38درصدي همراه است. شوربختانه همين ميزان هم با درصد تبخير بالايي مواجه است و موجب خارج شدن آب از دسترس ميشود، در حالي که متوسط ظرفيت تبخير سالانه در جهان 700 ميليمتر است، اين ميزان در ايران 2100 ميليمتر برآورده شده است؛ سه برابر متوسط تبخير در دنيا!
در اين ميان توجه به اثرگذاري مقوله اقتصاد بر کنترل روند تقاضاي فزاينده مصرف در حوزههاي مختلف کشاورزي، صنعت و شهري بسيار حائز اهميت است. چندي پيش مديرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در گفتوگو با خبرگزاري ايسنا گفت: "قيمت تمامشده هر مترمکعب آب در تهران نزديک 3000 تومان است که بهطور متوسط از مشترکان 700 تومان براي هر مترمکعب دريافت ميشود و در چهار سال متوالي تنها هفت درصد قيمت آب افزايش داشته است؛ يعني طي چهار سال تنها 28 درصد قيمت آب افزايش پيدا کرده، در صورتي که افزايش قيمت در کالاهاي ديگر نجومي بوده است."
70 درصد آبهاي شيرين دنيا در کانادا قرار دارد، با اين حال اما قيمت هر مترمکعب آب در يکي از شهرهاي کانادا 70 برابر شهر تهران است. در کشوري مانند مالزي که 10 برابر ميزان بارندگي در آن بيشتر از ايران است، قيمت هر مترمکعب آب بيش از 10 برابر ماست، دنيا اين موضوع را با اقتصاد حل کرده است.
آب شرط اصلي توسعه و پايداري هر شهر است و دستيابي به توسعه پايدار شهري مستلزم سيستم مديريت شهري يکپارچه در سطوح مختلف سياستگذاري، برنامهريزي، تصميمسازي، تصميمگيري و اجراست.
در چنين شرايطي، مسئله آب بايد به دغدغه همه جامعه تبديل شود و تنها با مشارکت مردم، مسئولان، نخبگان، دستگاههاي اجرايي و ... است که ميتوان تابآوري شهر را در برابر بحران آب بيشتر کرد.
با وجود اين نبايد از خاطر برد که اگرچه اقدامات فردي مهماند، اما هيچ جايگزيني براي اقدامات کلان در حوزه سياستگذاري و تقنيني براي مديريت بحران کمآبي وجود ندارد.
از ديدگاه اقتصاد خرد، قيمت اصليترين متغير براي برقراري تعادل عرضه و تقاضاي يک کالاست. قيمت بهينه اقتصادي زماني اتفاق ميافتد که بين قيمت، هزينه نهايي و توليد نهايي(درآمد نهايي) کالاي مورد نظر، در بازار تساوي برقرار شود. بنابراين لازم است بازنگري اساسي در نظام قيمتگذاري آب در کشور صورت گيرد و همچنين با وضع قوانين بازدارنده روند کنوني مديريت مصرف با تغييرات بنيادي مواجه شود.
استفاده از پساب در کشورهاي توسعهيافته، يکي از مهمترين مباحث مطرح در نگرش جامع به منابع آب است. بهره جستن از پساب تصفيهشده، علاوه بر حل بحرانهاي زيست محيطي ناشي از ورود فاضلاب به محيطهاي پذيرنده، کمک شاياني به بهرهبرداري از منابع آب غيرمتداول کرده و موجب حفظ منابع آب ميشود.
در استان تهران پساب جايگزين مطمئني براي آبياري فضاي سبز به جاي آبهاي زيرزميني است. استفاده صحيح از پسابهاي شهري در بخشهاي کشاورزي، صنعت و آبياري فضاي سبز مانع از برداشت حجم بالايي از آبهاي زيرزميني خواهد شد.
به گفته مديرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران حدود يک ميليارد و 100 ميليون متر مکعب پساب سالانه در استان تهران توليد ميشود که سهم شهر تهران از اين ميان 800 ميليون مترمکعب است. همچنين در استان تهران سالانه 840 ميليون متر مکعب آب از سفرههاي زيرزميني برداشت ميشود که 800 ميليون مترمکعب آن به وسيله پساب به سفرههاي آب زيرزميني بازميگردد.
بازنگري در سياستگذاري، عکسالعمل عاقلانه انسانها در مواجهه با شرايطي است که قصد کنترل آن را دارند.
بحران کمآبي در ايران و به تبع آن تهران به صورت تصادفي برطرف نميشود و حل آن نياز به همياري و کنشگري تمامي نهادها و دستگاههاي کلان کشور است.