موسیقی تیتراژ «متهم گریخت»؛ از شعر انقلابی یونانی تا سریال پرطرفدار ایرانی
آخرین خبر/ مجموعه تلویزیونی «متهم گریخت» به نویسندگی سعید آقاخانی و کارگردانی رضا عطاران که هر دو از نسل طلایی گروه موسوم به ساعت خوشیها بودند، اولین بار در سال ۱۳۸۴ همزمان با ایام ماه مبارک رمضان از شبکه سوم سیما در قالب یک مجموعه بیست و شش قسمتی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
موسیقی تیتراژی که در قالب دو قطعه تولید و در بخش آغازین و پایانی سریال پیش روی مخاطبان قرار گرفت. البته بماند که این موسیقی تیتراژی ابتدایی سریال با صدای امیرحسین مدرس و رضا عطاران بود که بیشتر از موسیقی پایانی به چشم آمد و شرایطی را ایجاد کرد که هیچکس فکر نمیکرد در موسیقی تیتراژ یک سریال تلویزیونی آن هم در ایام ماه مبارک رمضان چنین تابوشکنی اتفاق بیفتد.
این شعر، اثری از یانیس ریتسوس، شاعر برجسته یونانی است که به عنوان فعال چپگرا و عضو جبهه مقاومت یونان در جنگ جهانی دوم شناخته میشود. شعر او برای اولینبار در سال ۱۳۶۰ در ایران با ترجمه احمد شاملو و صدای مظفر مقدم در آلبومی به نام «ترانه میهن تلخ» منتشر شد.
در طول این سالها، بحثهایی درباره همخوانی رضا عطاران و امیرحسین مدرس در این تیتراژ و همچنین اولین تجربه رپخوانی در یک سریال تلویزیونی مطرح شده است. با این حال، شعر ابتدایی این تیتراژ که با دکلمه رضا عطاران آغاز میشود، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این شعر، اثری از یانیس ریتسوس، شاعر برجسته یونانی است که به عنوان فعال چپگرا و عضو جبهه مقاومت یونان در جنگ جهانی دوم شناخته میشود. شعر او برای اولینبار در سال ۱۳۶۰ در ایران با ترجمه احمد شاملو و صدای مظفر مقدم در آلبومی به نام «ترانه میهن تلخ» منتشر شد. این آلبوم که با عنوان «گفتوگویی با گلی» شناخته میشود، مجموعهای از اشعار ریتسوس را در بر داشت که به دوران رنجبار یونان در جنگ جهانی دوم و پس از آن، در زمان حکومت کودتاچیان، اشاره میکرد. در این اثر همچنین از موسیقی میکیس تئودوراکیس، آهنگساز انقلابی یونان، استفاده شده بود.
با وجود این پیشینه عمیق و انقلابی، در تیتراژ سریال «متهم گریخت» و معرفیهای مربوط به آن، هیچ اشارهای به این شعر و ریشههای آن نشده است. این در حالی است که دلیل انتخاب چنین شعری برای تیتراژ ابتدایی یک سریال طنز همچنان نامشخص باقی مانده است. همچنین، ارتباط شعر یغما گلرویی که در ادامه تیتراژ میآید با این اثر انقلابی، پرسشی است که پاسخی برای آن ارائه نشده است.
به هر صورت قطعاً موسیقی تیتراژ سریال تلویزیونی «متهم گریخت» یکی از مهمترین و جریان ساز ترین موسیقی تیتراژهای سریالهای مختلف تلویزیونی در سالهای اخیر است که میتواند در ردیف خاطره ساز ترین و ماندگارترین قصههای مرتبط با موسیقی تیتراژهای تلویزیون قرار گیرد. موسیقیهایی که هریک دربرگیرنده ابعاد مختلفی است که میتواند منعکس کننده شرایطی از حس و حال مخاطبان تلویزیون در ادوار مختلف زمانی باشد.