موسیقی تیتراژ «متهم گریخت»؛ از شعر انقلابی یونانی تا سریال طنز ایرانی
عصر ایران/ این شعر، اثری از یانیس ریتسوس، شاعر برجسته یونانی است که به عنوان فعال چپگرا و عضو جبهه مقاومت یونان در جنگ جهانی دوم شناخته میشود. شعر او برای اولینبار در سال ۱۳۶۰ در ایران با ترجمه احمد شاملو و صدای مظفر مقدم در آلبومی به نام «ترانه میهن تلخ» منتشر شد.
فیلم گزارش را اینجا ببینید
موسیقی خاطرهانگیز تیتراژ سریال «متهم گریخت»، هر سال با فرا رسیدن ماه رمضان در شبکههای اجتماعی بازنشر میشود و بار دیگر توجه مخاطبان را به خود جلب میکند. این سریال که حالا ۲۰ سال از زمان پخش اولیه آن میگذرد، همچنان در یادها زنده است.
در طول این سالها، بحثهایی درباره همخوانی رضا عطاران و امیرحسین مدرس در این تیتراژ و همچنین اولین تجربه رپخوانی در یک سریال تلویزیونی مطرح شده است. با این حال، شعر ابتدایی این تیتراژ که با دکلمه رضا عطاران آغاز میشود، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این شعر، اثری از یانیس ریتسوس، شاعر برجسته یونانی است که به عنوان فعال چپگرا و عضو جبهه مقاومت یونان در جنگ جهانی دوم شناخته میشود. شعر او برای اولینبار در سال ۱۳۶۰ در ایران با ترجمه احمد شاملو و صدای مظفر مقدم در آلبومی به نام «ترانه میهن تلخ» منتشر شد. این آلبوم که با عنوان «گفتوگویی با گلی» شناخته میشود، مجموعهای از اشعار ریتسوس را در بر داشت که به دوران رنجبار یونان در جنگ جهانی دوم و پس از آن، در زمان حکومت کودتاچیان، اشاره میکرد. در این اثر همچنین از موسیقی میکیس تئودوراکیس، آهنگساز انقلابی یونان، استفاده شده بود.
با وجود این پیشینه عمیق و انقلابی، در تیتراژ سریال «متهم گریخت» و معرفیهای مربوط به آن، هیچ اشارهای به این شعر و ریشههای آن نشده است. این در حالی است که دلیل انتخاب چنین شعری برای تیتراژ ابتدایی یک سریال طنز همچنان نامشخص باقی مانده است. همچنین، ارتباط شعر یغما گلرویی که در ادامه تیتراژ میآید با این اثر انقلابی، پرسشی است که پاسخی برای آن ارائه نشده است.
این موضوع بار دیگر نشان میدهد که پشت پرده برخی انتخابهای هنری در آثار تلویزیونی، داستانهایی نهفته است که شاید کمتر به آنها پرداخته شده باشد.