خبرآنلاين/ پس از گذشت ۱۲ روز از بازگشايي سالنهاي سينما و تئاتر، هنرمندان موسيقي هنوز به صحنه اجرا بازنگشتهاند. کاهش درآمد خوانندگان و کنسرتگذارها بهدليل استفاده از تنها نيمي از ظرفيت سالنها و ترديدشان نسبت به استقبال مردم، مهمترين دليلي است که باعث شده آنها، چندان مشتاق به از سرگيري کنسرتها نباشند.
مهدي ياورمنش: با اينکه از نخستين روز تير، سالنهاي سينما، تئاتر و موسيقي اجازه يافتهاند فعاليتهاي خود را از سر بگيرند، اما بعد از ۱۲ روز، هنوز از برگزاري کنسرتها، خبر چنداني نيست.
تا امروز، تنها محسن شريفيان، نوازنده و سرپرست گروه ليان، آنهم در جزيره کيش که نيازي به مجوزهاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ندارد، روي صحنه رفته است. بليتفروشي اجراي چهار خواننده ديگر هم که قرار بود در تهران روي صحنه بيايند، شروع نشده، متوقف شده که دليل آن، گرانشدنِ بدون مجوزِ بليتها بوده است.
با اين حساب، اينک، نهتنها برگزاري هيچ کنسرتي قطعي نشده، بلکه در چشمانداز يک ماه و نيم آينده هم، نام هيچ خواننده و اجرايي ديده نميشود. امسال، ۳۱ مرداد، آغاز ماه محرم است و براي همين، شرکتهاي کنسرتگذار، تنها ۴۵ روز از فصل طلايي اجراهاي صحنهاي را در اختيار دارند و پس از آن، براي دو ماه، همه فعاليتهاي موسيقايي تعطيل خواهد شد.
با توجه به اين زمان کم و روند وقتگيرِ کسبِ مجوز، اگر شرکت يا خوانندهاي قصد کنسرت گذاشتن در يک ماه و نيم آينده را داشته باشد، بايد خيلي زود اقدام کند که تا امروز چنين نبوده است. در واقع، تعداد درخواستهايي که براي اجراي صحنهاي در تير و مرداد تاکنون به دفتر موسيقي وزارت ارشاد ارسال شده، از انگشتان دو دست هم کمتر بوده است.
براي بررسي رکود در برگزاري کنسرتها و چرايي عقب افتادن موسيقي از سينما و تئاتر کشور، سراغ برخي از فعالان اين عرصه رفتهايم و از آنان ماجرا را جويا شدهايم.
شرکتهاي موسيقي، دو دل هستند
محمد حاتمپور، مدير شرکت آواي فروهر، با بيان اينکه در ۱۱ سالي که اين موسسه آغاز به کار کرده، تاکنون با چنين شرايطي روبهرو نشده است، ميگويد: «ما در حال بررسي شرايط هستيم و اگر تصميم بگيريم، اقدام خواهيم کرد.»
او درباره دغدغههايش براي برگزاري کنسرت توضيح ميدهد: «در وهله نخست، ما نگران کرونا گرفتن مردم، خوانندگان و نوازندگان در سالنها هستيم. دغدغه بعدي ما اين است که آيا در اين شرايط، اصولا مردم از کنسرتها استقبال خواهند کرد يا نه.»
علي نيکونيا، مدير روابط عمومي شرکت آواي هنر هم در اينباره ميگويد: «خيلي از مقدمات برگزاري کنسرت، مانند هزينه سالنها و قيمت بليتها هنوز به طور دقيق مشخص نيست.»
او ادامه ميدهد: «در حال حاضر، تنها براي کنسرت اپراي حلاج با آهنگسازي و خوانندگي پرواز هماي درخواست مجوز کردهايم و در حال هماهنگي با ديگر گروههاي موسيقي هستيم تا تصميم مناسبي را بگيريم.»
کارِ سختِ راضي کردن تماشاگران براي آمدن به سالنها
مشکلات پيشِ روي برگزاري کنسرتها را بايد از زاويه ديدِ هنرمندان هم بررسي کرد. کيوان ساکت، آهنگساز و نوازنده تار و سه تار، از جمله موسيقيدانهايي است که در ايام قرنطينهِ فروردين، به صورت آنلاين اجرا کرد.
او مهمترين مانعِ برگزاري کنسرت زنده در اين شرايط را، راضي کردن تماشاگران براي آمدن به سالن ميداند. اين نوازنده توضيح ميدهد: « اجرا در اين شرايط، خيلي سخت است. تا تکليف کرونا مشخص نشود، شايد نشود کنسرت برگزار کرد.»
ساکت با اشاره به شرط فروش نيمي از صندليهاي سالن کنسرت ميگويد: «با نيمه خالي بودن مثلا تالار وحدت، اجرا سخت است. براي ما، فضا و شور و حال مهم است و براي تهيهکننده درآمد که هر دو با سالني که کاملا پر نشده باشد، قابل دستيابي نيستند.»
آغوش بازِ سالندارها براي برگزاري کنسرت
در فرآيند برگزاري هر کنسرت، سالنهاي موسيقي، نقشي کليدي و اساسي دارند. در واقع اين سالنها هستند که پس از توافق با شرکتها و هنرمندان، درخواست دريافت مجوز را به دفتر موسيقي وزارت ارشاد ارائه ميکنند. براي همين در بررسي چرايي فضاي سرد حاکم بر کنسرتهاي موسيقي، بايد پاي حرف سالندارها هم نشست.
مجيد پيرايش، مدير سالن همايشهاي ايرانيان، در توضيح اينکه چرا برخلاف تئاتر و سينما، کنسرتها راه نيفتادهاند، ميگويد: «واقعيتش اين است که هم هنرمندان و هم شرکتهاي موسيقي دو دل هستند. در حال حاضر، برگزاري کنسرت، در يک حالت برزخي است.»
او با بيان اينکه در شرايط فعلي، تنها سالندارها هستند که خيلي مشتاقِ گرم شدن بازار کنسرتها هستند، ادامه ميدهد: «با توجه به تعطيلي پنج ماهه سالنها که زيان مالي زيادي براي ما داشته است، خيلي زود و مناسب خودمان را آماده ميزباني از خوانندگان و گروههاي موسيقي کردهايم که در مقابل اشتياقي ديده نميشود.»
پيرايش تاکيد ميکند: «پس از صدور مجوز بازگشايي سالنهاي سينما، تئاتر و موسيقي در اول تير، ما اعلام کرديم نه تنها افزايش قيمتي براي ميزباني از کنسرتها نخواهيم داشت، بلکه تخفيف هم خواهيم داد؛ اين در حالي است که قرار شده تنها ۵۰ درصد از ظرفيت سالنها پر شود. پس اگر تا امروز حال و هواي اجراي صحنهاي موسيقي گرم نشده است، دليلش را بايد در ميان هنرمندان و شرکتهاي موسيقي جستجو کرد.»
مدير سالن همايشهاي ايرانيان در ادامه توضيح ميدهد: «برگزاري کنسرت در اين شرايط، يک ريسک است. بسياري از شرکتها منتظر هستند يک موسسه، پيش قدم شود و کنسرت اول را بگذارد و بعد ديگران، شرايط را سبک و سنگين کنند و تصميم بگيرند.»
او براي روشن شدن ماجرا، مثال ميزند: «سال گذشته، کنسرتهاي رضا بهرام خيلي پُر فروش بود. حالا شما فکر کن اين خواننده پرطرفدار، الان کنسرت بگذارد و مردم از ترس کرونا و گراني و مسائل ديگر، آن استقبال گذشته را نداشته باشند. با اينکه چنين افتي طبيعي است، اما بسياري از هنرمندان و شرکتها، اصلا دوست ندارند اين تجربه در کارنامهشان ثبت شود.»
بيميلي ستارههاي موسيقي براي اجراي صحنهاي
رضا مهدوي، کارشناس و پژوهشگر موسيقي هم، دليل سرد بودن بازار کنسرتها را، بيميلي تهيهکنندگان و خوانندهها ميداند. او توضيح ميدهد: «وقتي قرار است فقط نيمي از سالن پر شود و قيمت بليتها هم تا بعد از ماه صفر افزايش نيابد، معلوم است آن سود قبلي به برگزارکنندگان کنسرت نخواهد رسيد.»
او ادامه ميدهد: «برگزاري کنسرت تا پيش از همهگيري کرونا، سودي سرشار براي ستارههاي پاپ و برخي از چهرههاي سرشناس موسيقي ايراني داشته است. حالا در اين شرايط که مردم آن شور و هيجان گذشته را ندارند و سالنها هم بايد نصفِ پُر شوتد، بسياري از خوانندگان و شرکتها، ترجيح ميدهند از خير درآمد کم بگذرند و عطاي اجراي زنده را به لقايش ببخشند.»
برخلاف سالنهاي سينما که پس از بازگشايي، تقريبا سطحي قابلِ قبول از استقبال تماشاگران را تجربه ميکنند و سالنهاي تئاتر هم با همه سختيها، در پي جذبِ مخاطب هستند، به نظر ميرسد هنرمندان و شرکتهاي کنسرتگذار، چندان اشتياقي براي باز کردن درهاي سالنهاي موسيقي کشور ندارند.
اين روزها، با افزايش بيماران مبتلا به کرونا و مرگ و مير ناشي از آن، همه چشمها به ستاد ملي مقابله با کرونا دوخته شده است تا ببينند در روز شنبه ۱۴ تير، چه تصميمي براي ادامه کار سالنهاي هنري خواهد گرفت. اگر تصميم اين ستاد، باز ماندن سالنها باشد، بايد ديد آيا اهالي موسيقي هم مثل تئاتريها و سينماييها، سرانجام فعاليت دوباره خود را آغاز خواهند کرد يانه.
بازار