هوشنگ کامکار: مسوؤلان منتظرند هنرمندان بمیرند تا برای‌شان پیام تسلیت بفرستند

موسيقي ما/ در پي درگذشتِ تعداد زيادي از هنرمندان موسيقي نواحي در فقر و عسرت، «هوشنگ کامکار» - آهنگ‌ساز برجسته‌ي موسيقي ايران- وارياسيون نواحي را به يادِ و خاطره‌ي اين هنرمندان خلق کرده است. اين اثر براي ارکستر زهي و سازهاي دوتار، سنتور، تار و کمانچه بر روي تم معروف «نوايي» در يک موومان به سبک موسيقي ملي ايران (به‌گونه‌اي که هويت ملي آن حفظ شود)، تصنيف شده است. اين استادِ پيش‌کسوت، هم‌چنين به همين مناسبت يادداشتي را نوشته که در ادامه مي‌خوانيد:

«وارياسيون نوايي» براي ارکستر زهي و سازهاي دوتار، سنتور، تار و کمانچه بر روي تم معروف «نوايي» در يک موومان به سبک موسيقي ملي ايران به‌گونه‌اي که هويت ملي آن حفظ شود، تصنيف شده است. در مفهوم ساده «وارياسيون» يعني تغييرات گوناگونِ يک تم يا فيگور ملوديک.

با توجه به آشنايي که از موسيقي غربي دارم تا به‌حال وارياسيوني بدين شکل نوشته نشده و نشنيده‌ام. در «وارياسيون نوايي» تمام آن چيزي که بر کاغذ نوشته شده و به گوش مي‌رسد (چه ملودي‌ها، چه کنترپوانتيک و هارموني) کاملا ارتباط بسيار نزديکي با تمِ اصلي نوايي دارند. حتي دو نت متوالي را در کل اثر نمي‌‌توان بدون خويشاوندي با تم يافت.

---

بازار

---

وارياسيون به سبکِ معمول کلاسيکي، توسط تغييرات و تزيينات تم، تغييرات تمپو، تغيير هارمونيکي و نيز بزرگ و کوچک‌ کردن تم صورت مي‌گيرد؛ ولي بخش‌هاي همراهي‌کننده متفاوت هستند و اکثر ارتباطي با تم اصلي ندارند.

در اين اثر علاوه بر تکنيک‌هاي مختلف آهنگ‌سازي از تکنيکِ جديد «Tone colour musuic» (اصوات رنگين موسيقايي) استفاده شده است که در آن هر نت از ملودي‌ها، توسط يک ساز با رنگِ صوتي متفاوت اجرا مي‌شود و در موسيقي ايران پديده‌اي جديد محسوب مي‌شود.

اين اثر در اواخر سالِ 1398 با همراهي نوازندگاني چون:‌ ارسلان کامکار (ويولن)، علي جعفري‌پويان (ويولن آلتو)، نگار نوراد (ويولن‌سل)، کيوان لاچين (دوتار)، سياوش کامکار (سنتور)، نيريز کامکار (تار) و اميرناصر رنجبر (کمانچه) در استوديو صبا اجرا شد.

متاسفانه تاکنون به طور رسمي نامي براي انواع موسيقي‌هاي غيرسنتي و دستگاهي ايران اعلام نشده و با واژه‌هايي چون موسيقي بومي، محلي، نواحي، فولکلوريک، مقامي و ... شناخته مي‌شود و در اين ميان من نيز به ناچار از واژه‌ي «نواحي» استفاده کرده‌ام که به نظر مي‌رسد هم‌چنان جاي اشکال دارد.

متاسفانه تا آن‌جايي که اطلاع دارم هنرمندان موسيقي نواحي به ندرت مورد توجه قرار مي‌گيرند؛ تنها گاهي که مورد نياز باشند در مراسم ساليانه و مناسبتي به تهران دعوت شوند آن‌هم با دستمزدي اندک. اکثر اين هنرمندان در مضيقه‌ي مالي به سر برده و پس از اجرا در اين گونه مراسم به فراموشي سپرده مي‌شوند و فقط پس از مرگ است که مسوؤلين براي‌شان پيام‌هاي تسليت در جرايد مي‌فرستند بي‌آنکه هزينه‌اي داشته باشند و به‌اين ترتيب مي‌خواهند نشان دهند که طرفدار هنر موسيقي و هنرمندان هستند. اکنون تعدادي از پيشکسوتان موسيقي نواحي و حتي موسيقي ملي و سنتي ايران بيمار و در بيمارستان‌ها بستري هستند و دست‌اندرکاران منتظرند فوت کنند و بعد براي‌شان مراسم ويژه بگذارند. اين بسيار جاي تاسف است.

اکنون به خاطر از دست دادن استادان بزرگي از موسيقي نواحي ايران، وارياسيون نوايي را به پاس بزرگداشت ياد و خاطره‌ي آنها تقديم مي‌کنم؛ زيرا خود من و برادرانم نيز از خاک کردستان برخاسته‌ايم و وام‌دار چنين موسيقي‌‌هايي هستيم.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar