چرا خوانندگان پاپ از کنسرت آنلاین می‌ترسند؟

ايلنا/ سعيد برزي با اشاره به اينکه کيهان کلهر نخستين هنرمندي است که به شکل مستقل کنسرت آنلاين برگزار کرده، مي‌گويد: کنسرت‌هاي آنلاين براي موفقيت به دو عامل مهم نياز دارند؛ يکي مربوط به حوزه کارگرداني و کيفيت بصري است و بخش ديگر مربوط به حوزه پخش است.
شيوع ويروس کرونا ضربه‌هاي بزرگي بر پيکر موسيقي وارد کرد. از همان هفته‌هاي نخستين که کرونا در ايران شيوع يافت، کنسرت‌هاي موسيقي تعطيل شد و اين اتفاق موجب قطع ارتباط هنرمندان عرصه موسيقي با مخاطبان شد. بايد يادآور شد که اين محدوديت در دل خود فرصت‌هايي نيز داشت که يکي از آن‌ها رونق کنسرت‌هاي آنلاين بود. 

پيش از شيوع ويروس کرونا، چند بار براي رونق بخشيدن به کنسرت‌هاي آنلاين تلاش شده بود که به دلايل مختلف اين تلاش‌ها ناکام ماند اما در يک سال و چند ماهِ گذشته، کنسرت‌هاي آنلاين بر اساس جبر زمانه رونق يافتند. 

در اين ميان کنسرت‌هاي آنلايني که زير نظر دفتر موسيقي و انجمن موسيقي برگزار شد، تداوم بيشتري يافت و توانست مخاطبان بسياري را هم به خود جذب کند. 

---

بازار

---

کارشناسان معتقدند که جدا از کيفيت محتوا و برنامه‌ريزي اجراهاي آنلاين، بخش عمده‌اي از اين موفقيت به کيفيت بالاي ضبطِ اين کنسرت‌ها و کارگردانيِ هنري آنها و البته بستر پخش مناسب برمي‌گردد. طي چند دوره‌ اخيرِ برگزاري کنسرت‌هاي آنلاين، مسئوليت ضبط و کارگردانيِ تصويريِ اين اجراها به عهده‌ مسعود برزي و سعيد برزي بوده است.

شايد بتوان گفت که اين دو برادر در حال حاضر بيشترين تجربه ضبط در عرصه موسيقي را دارند. آنها در يک سال گذشته بيش از ۷۰ کنسرت موسيقي را ضبط و به صورت زنده پخش کرده‌اند. آن‌ها همچنين تجربه‌ ساخت موزيک ويديوهاي متعددي را در کارنامه دارند. 
سعيد و مسعود برزي طي گفتگو با ايلنا، درباره دشواري‌ها و کم و کيف کنسرت‌هاي آنلاين گفته و به بررسي موضوعات مربوط به آن پرداختند.

کنسرت‌هاي استاد کيهان کلهر را ما ضبط و پخش کرديم
مسعود برزي که پنج دقيقه‌اي از برادرش بزرگ‌تر است و از برگزيدگان جشنواره ملي موسيقي جوان است، درباره سابقه کنسرت‌هاي آنلاين در ايران مي‌گويد: تلاش‌هايي که در زمينه برگزاري کنسرت‌هاي آنلاين تا پيش از شيوع ويروس کرونا شکل گرفته بود، به جايي نرسيد. با شيوع ويروس کرونا و تعطيلي کنسرت‌هاي موسيقي و بسته شدن راه‌هاي درآمدي روي هنرمندان، کنسرت‌هاي آنلاين به شکل رسمي‌تري شکل گرفت و موفقيت‌هايي هم داشت که از همه مهم‌تر منجر به ضبط، پخش و آرشيو ويديوهاي با کيفيت از طيف گسترده‌تري از هنرمندان شد. 

او افزود: در اين زمينه برخي از هنرمندان به صورت مستقل وارد عمل شدند و کنسرت‌هاي آنلايني را برگزار کردند. از سوي ديگر برخي از سازمان‌ها هم به اين عرصه ورود کردند و کنسرت‌هاي آنلايني را با بودجه‌هاي دولتي و عمومي برگزار کردند. از جمله در نوروز ۱۳۹۹ و در همان اوايل شيوع ويروس کرونا، کنسرت‌هاي بسياري با حمايت شهرداري تهران برگزار و براي مخاطبان پخش شد. البته بايد بگويم اجراهايي که تنها از طريق يک گوشي و با کيفيت پايين صدا و تصوير پخش شده در دسته‌بندي ما جزو کنسرت آنلاين نمي‌گنجد. 

سعيد برزي در تکميل اين بحث، بيان کرد: نخستين هنرمندي که در اين زمينه به شکل مستقل ورود کرد، کيهان کلهر بود. آقاي کلهر در خرداد ۱۳۹۹ کنسرت آنلايني را در موزه آبگينه با تکنوازي سه‌تار براي مخاطبانش برگزار کرد که افتخار همراهي در اين پروژه در کنار استاد کلهر را در قالب کارگرداني و پخش زنده آن داشتيم. استاد کيهان کلهر چند بار ديگر هم برگزاري کنسرت آنلاين را تجربه کرد که ضبط و پخش همه اين اجراها را تيم ما برعهده داشت. 

اکثر خوانندگان پاپ از کنسرت آنلاين مي‌ترسند
در ادامه مسعود برزي مي‌گويد: مخاطبان انتظار داشتند که هنرمندان عرصه موسيقي پاپ، در عرصه اجراهاي آنلاين حضور پررنگ‌تري داشته باشند، اما به دليل ضعف‌هاي تکنيکي که در ميان عمده خوانندگان موسيقي پاپ و به خصوص خوانندگان جريان اصلي و تجاري اين سبک وجود دارد، تهيه‌کنندگان اين خوانندگان ترجيح دادند که در اين عرصه ورود نکنند. به همين دليل و پس از مدتي، کنسرت‌هاي آنلاين تنها به اجراي گروه‌ها و خوانندگان موسيقي دستگاهي، نواحي و کلاسيک محدود شد. 

مسعود برزي گفت: متاسفانه در سال‌هاي اخير کيفيت موسيقي‌هاي ژانر پاپ به شدت افت کرده و ما حتي خروجي‌هاي اين اتفاق را در کنسرت‌هاي آنلاين هم مشاهده کرديم. به نظرم بحث در خصوص آسيب‌شناسي اين موضوع مفصل است و مجال ديگري مي‌طلبد. 

شيوه‌ اجرايي شدن کنسرت‌هاي آنلاين
سعيد برزي مي‌گويد: کنسرت‌هاي آنلاين به دو شيوه شکل مي‌گيرند، در شيوه نخست ابتدا اجرا به صورت تصويري ضبط مي‌شود و در زمان مشخص ديگري در شبکه‌هاي اجتماعي يا سايت‌هاي مورد نظر، استريم (در لحظه پخش شدن) مي‌شود. در شيوه دوم اجراي گروه در همان لحظه‌ي اجرا به صورت زنده در بستر مورد نظر پخش مي‌شود. 

او اذعان داشت: در اين ميان دو ارگان در عرصه برگزاري کنسرت‌هاي آنلاين بيشترين نقش را داشتند. دفتر موسيقي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و زيرمجموعه‌هاي شهرداري تهران، برگزاري کنسرت‌هاي آنلاين را با گروه‌هاي مختلف پيگيري کردند که در اين ميان اجراهاي دفتر موسيقي با مديريت محمد اله‌ياري تداوم و استحکام بهتر و بلندمدت‌تري داشت.

اولين تجربه دفتر موسيقي با سانسور مواجه شد
مسعود برزي که مدرک کارشناسي ارشد مديريت رسانه خود را از دانشگاه علامه‌طباطبايي دريافت کرده، تاکيد مي‌کند: اولين تجربه دفتر موسيقي چندان موفق نبود. اين اجراها با مانعي به نام سانسور مواجه شد. پخش اين اجراها در بستر تلويزيون اينترنتي «تيوا» انجام مي‌شد و اين بستر پخش، اجازه‌ي نشان دادن سازها را نداشت. همين موضوع موجب نارضايتي مخاطبان و البته دلخوري هنرمندان شد. 

کارگرداني و ضبط دور چهارم کنسرت‌هاي آنلاين «برخط ماه و هنوا» با ماست
سعيد برزي که از برگزيدگان جشنواره موسيقي ملي جوان است در اينباره گفت: ما از دور دوم کنسرت‌هاي آنلاين به دعوت انجمن موسيقي به اين مجموعه اجراها، ورود کرديم و کارگرداني و پخش دور دوم و سوم کنسرت‌هاي آنلاين را نيز بر عهده داشتيم. اکنون هم مشغول کارگرداني و ضبط دور چهارم اين کنسرت‌هاي آنلاين هستيم که با عنوان «بر خط ماه و نوا» از ۲۰ تا ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ براي مخاطبان و علاقه‌مندان به موسيقي پخش مي‌شود. 
سه‌تار نوازي کيهان کلهر در موزه آبگينه را زنده پخش کرديم

۱۲۰ هزار تماشاگر براي يک اجرا
مسعود برزي درباره تجربه همکاري با کيهان کلهر در برگزاري کنسرت‌هاي آنلاين مي‌گويد: تجربه‌ي برگزاري و پخش کنسرت‌هاي آنلاين در ايران بسيار محدود و اندک بود. ما پيش از ورود به اين اجراها، تجربه برگزاري کنسرت آنلاين استاد کيهان کلهر را داشتيم. سه‌تار نوازي کيهان کلهر را در موزه آبگينه به صورت زنده پخش کرديم که با بازخوردهاي مثبت فراواني مواجه شديم. در اين کنسرت بيش از ۳۵ هزار مخاطب در لحظه و بيش از ۱۲۰ هزار مخاطب کلي داشتيم. 

سعيد برزي نيز در اينباره گفت: مرداد ماه ۱۳۹۹ کنسرت «شهر خاموش» اثر ماندگار استاد کيهان کلهر را يک بار در تهران و در عمارت اتحاديه و يک بار هم در اصفهان و در کاخ چهلسون به صورت زنده پخش کرديم. اين کنسرت‌هاي آنلاين به خاطر تعداد بيشتر اعضاي گروه و همچنين ضبط در فضاي باز و در شهرستان پيچيدگي‌هاي بيشتري داشت که خدا را شکر توانستيم از پس آن بربياييم و جزو موفق‌ترين تجربه‌هاي ما در توليد و پخش زنده کنسرت محسوب مي‌شود. 

او توضيح داد: ما در مجموعه «هفدانگ»، سه اجراي برگزيده جشنواره «اَرت» را هم به صورت آنلاين پخش کرديم تا به نوعي از نسل جديد هنرمندان موسيقي ايران حمايت کرده باشيم. در واقع اين کار جايزه‌اي براي گروه‌هاي برگزيده‌ي جشنواره «اَرت» بود. در جشنواره «اَرت»، هنرمنداني مانند داريوش پيرنياکان، رضا پرويززاده و سيامک جهانگيري به عنوان داور حضور داشتند. پس از اين تجربه‌هاي موفق، مسئولان انجمن موسيقي ايران از ما براي همکاري در ضبط و کارگرداني اجراهاي آنلاين دعوت کردند. 

مسعود برزي مي‌گويد: دور دوم کنسرت‌هاي آنلاين دفتر موسيقي و انجمن موسيقي ايران به موسيقي نواحي اختصاص داشت که مرداد سال ۱۳۹۹ در بازار بزرگ ايران برگزار شد. ضبط و پخش اين اجراها نخستين همکاري ما با انجمن موسيقي در زمينه کنسرت‌هاي آنلاين بود. 

وي ادامه داد: دور سوم اين کنسرت‌هاي آنلاين ويژه موسيقي دستگاهي ايران بود. اين اجراها با تدارک دکوري ويژه از سوي مجموعه «هفدانگ» در آذرماه سال گذشته برگزار شد. در روزهاي گذشته هم مشغول ضبط اجراهاي دور چهارم کنسرت‌هاي آنلاين بوديم. اين دوره از کنسرت‌هاي آنلاين با عنوان «برخط ماه و نوا» در بستر پلتفرم اينستاگرام «هفدانگ»، انجمن موسيقي ايران و بنياد رودکي پخش مي‌شود. 

رمز موفقيتِ کنسرت‌هاي آنلاين؛ تصوير با کيفيت و پخش مناسب
سعيد برزي که کارگرداني بيشتر اجراهاي آنلاين را برعهده داشته و از دانش‌آموختگان رشته موسيقي از دانشگاه هنر است، درباره عوامل مهم در موفقيت کنسرت‌هاي آنلاين با ارائه توضيحاتي، مي‌گويد: کنسرت‌هاي آنلاين براي موفقيت به دو عامل مهم نياز دارند؛ يکي مربوط به حوزه کارگرداني و کيفيت بصري است و بخش ديگر مربوط به حوزه پخش است. استفاده مناسب از به روزترين تجهيزات عرصه تصويربرداري، يکي از ارکان مهمي است که بايد در هنگام ضبط اجراها به کار بست. البته که داشتنِ تيمِ تصويريِ کاربلد هم از نکات مهم ماجراست. 

سعيد برزي ادامه داد: از سوي ديگر کارگرداني هنري در شکل‌گيري خروجي اثر بسيار مهم است. کارگردان چنين رويدادهايي بايد با موسيقي آشنايي داشته باشد. اين آشنايي موجب مي‌شود که کارگردان بداند کي و کجا و چگونه از سازها و نوازندگان در تصوير استفاده کند. مسئله بعدي به موضوع پخش مربوط است. تمام اين زحمات و نتيجه اين تلاش‌ها در پخش اثر نتيجه مي‌دهد. اگر پخش به درستي انجام نشود، مخاطب ارتباط لازم و درستي با اجراها نخواهد گرفت. 

او ادامه داد: ما علاوه بر تلاش در عرصه توليد، بستر پخش «هفدانگ» را هم داريم که در دور سوم کنسرت‌هاي آنلاين که به موسيقي دستگاهي ايران اختصاص داشت و در تالار رودکي ضبط شد، برخي اجراها بيش از ۸۰۰ بيننده در لحظه و در مجموع بيش از ۳ هزار تماشاگر داشتند. اين تعداد مخاطب نشان مي‌دهد که کنسرت‌هاي آنلاين اگر به درستي توليد و پخش شوند حجم زيادي از مخاطب را مي‌تواند به خود جذب کند. البته عواملي که دراينجا براي موفقيتِ کنسرت‌هاي آنلاين برشمردم، تنها مربوط به بحث توليد و پخش است؛ صد البته که کيفيتِ اجرا و نوع موسيقي در موفقيت هر کنسرتِ آنلايني تاثيرگذارترين است. 

۳ هزار و ۵۰۰ مخاطب براي اجرايي که در گذشته در تالار ۲۰۰ نفره برگزار مي‌شد
مسعود برزي در پايان گفتگو، درباره تفاوت کنسرت‌هاي آنلاين با کنسرت‌هايي که با حضور تماشاگران برگزار مي‌شد، مي‌گويد: ما از يک سال گذشته تاکنون تجربه توليد و ضبط بيش از ۷۰ کنسرت آنلاين را داشته‌ايم و تجربه ما نشان مي‌دهد کنسرت‌هاي آنلاين نسبت به کنسرت‌هايي که با حضور تماشاگران برگزار مي‌شود، مخاطب چند برابري دارند که البته به خاطر رايگان بودن اجراها و هم‌چنين حجم دسترسي مردم به پلتفرمي مثل اينستاگرام اين امر طبيعي است و به نوعي از مزاياي فضاي مجازي به شمار مي‌آيد که افراد بيشتري مي‌توانند از تماشاي کنسرت، هر چند به صورت آنلاين بهره‌مند شوند. براي مثال کنسرت آنلاين بهار فياضي و گوهرناز مسائلي که دونوازي تار و تنبک بود، فقط در پلتفرم «هفدانگ» در مجموع بيش از ۳۵۰۰ بيننده داشت.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar