اظهارات سخنگوی دولت؛ از ماجرای خاموشیها سیاست دولت برای مواجهه با ترامپ
تسنیم/ سخنگوی دولت درباره موضوعات مختلفی از جمله وضعیت دولت چهاردهم زمان تشکیل، برنامههای قوه مجریه برای مسکن و تورم، نحوهی مواجهه با ترامپ، خبر افزایش ۲۰۰ درصدی بودجهی نیروهای مسلح، ماجرای کاهش مازوتسوزی و قطعیهای برق توضیح داد.
حدود 100 روز از آغازبکار زودهنگام دولت چهاردهم به ریاست مسعود پزشکیان میگذرد؛ دولتی که یکسال زودتر از موعد و با شهادت آیتالله رئیسی در حادثهی بالگرد تشکیل شد.
در بیش از سهماه گذشته دولت آقای پزشکیان هشتمین رئیسجمهورِ ایران، با اتفاقات مختلفی مواجه شده و برخی از اقدامات را کلید زده است. ترور شهید هنیه، حمله اسرائیل به لبنان و تشدید جنایاتش در فلسطین، ترور شهید سیدحسن نصرالله رهبر مقاومت لبنان، عملیات وعده صادق 2 و تهاجم اسرائیل به کشورمان از جمله وقایعی بود که دولت جدید در ابتدای کار خود با آن مواجه بود.
البته مسائل دیگری نیز در عرصهی داخلی پیشِروی دولت قرار داشت؛ از جمله افزایش نرخ ارز و طلا، تورم، ناترازی مسکن، ناترازی در انرژی، مطالبات گندمکاران و پرستاران و همچنین قطعیهای برق که جدیداً اعمال میشود.
خبرگزاری تسنیم در روزهای اخیر میزبان خانم فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت بود و درخصوص مسائلی از جمله وفاق ملی، مسکن، تورم، بودجهی نیروهای مسلح، خاموشیها و قطعی برق، انتخاب ترامپ در آمریکا و اقدامات دولت در مقابله با جنایات اسرائیل به گفتوگو نشستهایم.
محورهای این مصاحبهی تفصیلی به شرح زیر است:
- تشکیل دولت چهاردهم در شرایط غیرعادی
- دولت موضوع مسکن را دنبال میکند
- تورم، افراد کمدرآمد را فقیرتر میکند
- توضیح درباره خبر افزایش بودجه نظامی
- اصل ماجرای خاموشیها چیست؟
- آیا خود اعضای دولت هم ملزم به صرفهجویی هستند؟
- سیاست دولت برای مواجهه با ترامپ
- تدابیر دولت برای توقف جنایات اسرائیل
در ادامه مشروح این گفتوگو را میخوانید:
***
تسنیم: سلام، خانم دکتر ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید تا در خبرگزاری تسنیم میزبانتان باشیم و مصاحبه انجام بگیرد.
مهاجرانی: من هم سلام عرض میکنم و امیدوارم گفتوگوی خوبی داشته باشیم.
تسنیم: یکی از موضوعاتی که از زمان پیروزی آقای دکتر پزشکیان و در دوران رقابتهای انتخاباتی مطرح میشد، موضوع «وفاق ملی» است که دولتشان هم این شعار را اعلام کرده است. بهنظر میرسد این مفهوم نیاز به تعریف دقیقتر و قرار دادن یک چارچوب برای آن دارد؛ شما بهعنوان سخنگوی دولت توضیح دهید آیا چارچوبی برای این وفاق و تعریف کامل، جامع و مانعی برای آن دارید؟
مهاجرانی: ابتدا توضیحی راجع به شرایط استقرار این دولت ارائه میکنم؛ معمولاً زمانی که انتخابات ریاست جمهوری بهصورت معمول انجام شود، از مدتها قبل افراد تیمهایی تشکیل میدهند و راجع به شعار انتخاباتی، فعالان ستادها و فرآیندها گفتوگو میکنند. درواقع این موضوعات آرامآرام میجوشد تا به جایی میرسد که یک شعار انتخاباتی و شعار دولت انتخاب میشود.
در دولت چهاردهم بهخاطر شهادت شهید رئیسی و ایام کوتاهی که قانون اساسی برای برگزاری انتخابات معین کرده بود، همه فرآیندها بسیار پرسرعت بود لذا زمان لازم برای اینکه این موضوعات به پختگی و بلوغ برسد و بهنوعی ادبیات لازم برای آن تولید شود، با دولتهای دیگر متفاوت بود است. مثلاً زمانی که دولت آقای روحانی، بهنام «تدبیر و امید» نامگذاری شد، بر این واژگان و فرآیندها بسیار کار شد.
در این دولت، زمان بسیار کوتاه بود؛ شعار «وفاق ملی» برگرفته از شخصیت خود آقای دکتر پزشکیان است. ایشان بهشدت اهل مدارا و عدالت بوده و به جناح خاصی وابسته نیستند. بهدلیل اینکه قسمخوردهی حزب خاصی نیستند، شعار دولت وفاق را انتخاب کردند و الحمدلله با عنایات مقام معظم رهبری و با همراهی مردم، دولت رأی آورد. چیزی که در وهلهی اول از وفاق دیده شد این بود که از همه سلیقههای سیاسی در این دولت بتوانند مشارکت داشته باشند، البته وزن این مشارکت را مردمی که در انتخابات شرکت داشتند، تعیین کردند.
البته برای اینکه این مسئله بتواند بهعنوان یک موضوع راهبردی دیده شود، مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری این را بهعنوان یک پروژه مد نظر داده و بر آن کار میکند، فراخوان مقالههایی داده تا تعاریف، ابعاد، چگونگی تحقق و آنچیزهایی که میتواند به اسم وفاق ولی به ضدوفاق تبدیل شود احصا کنند. آنچه تا الان انجام شده، فهم اولیهای از وفاق بوده ولی فهم عمیقتر و تولید ادبیات کار مشخصِ مرکز استراتژیک است.
تسنیم: اینجا به چند موضوع داخلی که بهقول شما با حال مردم در ارتباط است را مطرح میکنم؛ مسئله معیشت، معاش و اقتصاد مردم. بهخوبی میدانید که موضوع مسکن یکی از مسائل مهم پیشِروی دولتهاست و مقداری کام مردم خصوصاً اقشار آسیبپذیر و اجارهنشینها با این مسئله بعضاً تلخ میشود. با توجه به وجود ناترازی در موضوع مسکن، دولت چه تدبیری برای رفع و حل این مشکل و همچنین آسانتر شدن روند خانهدار شدن اقشار مختلف جامعه دارد؟
از قدیمالایام داشتنِ یک سرپناه که متعلق به خود فرد باشد، در فرهنگ ما مطرح بوده و همیشه در ادبیات عامهی ما این مسئله وجود داشته که «هیچ جایی خانهی خود آدم نمیشود». این مسئله جزو مطالبات بهحقی است که طبیعتاً افراد باید داشته باشند.
مهاجرانی: یکی از موضوعاتی که اصولاً بهعنوان دغدغهی افراد و یکی از معضلاتِ بهتأخیر انداختن ازدواج و حتی فرزندآوری بوده و واقعاً جزو موضوعات جدی است که دولت در صدد حل آن است، همین مسئلهی مسکن است. از قدیمالایام داشتنِ یک سرپناه که متعلق به خود فرد باشد، در فرهنگ ما مطرح بوده و همیشه در ادبیات عامهی ما این مسئله وجود داشته که «هیچ جایی خانهی خود آدم نمیشود». این مسئله جزو مطالبات بهحقی است که طبیعتاً افراد باید داشته باشند. در طول سالهای بعد از انقلاب هرچه به جلو حرکت میکنیم مدت زمان انتظار برای خانهدارشدنِ افراد بیشتر میشود و این یکی از چالشهای جدی است که همه دولتها با آن مواجه هستند.
خانم دکتر صادق بهعنوان وزیر راه و شهرسازی 7 راهبرد را در این زمینه اتخاذ کردند؛ یکی از آن موارد این است که برخی از اوقات میتوانیم با استفاده از ظرفیت بازآفرینی شهری بهجای اینکه در مناطقی که بعضاً هزینهی تسطیح و آمادهسازی زمین از هزینهی ساخت خود مسکن گرانتر میشود، از ظرفیتهای موجود در بافتهای فرسوده شهری برای ساخت مسکن بهره ببریم. این کار میتواند به استفاده از ظرفیتهایی مانند شرکتهای سرمایهگذاری کمک کند. البته افزایش قیمت مسکن هم در سالهای اخیر بسیار زیاد بوده و باعث میشود وامهای مسکن خیلی از اوقات نتواند بهاندازهی کافی پوشش بدهد.
از طرف دیگر پروژههایی مانند مسکن مهر و مسکن ملی که در دولتهای قبل قول داده شده، همه در دستورکار دولت و در مسیر انجام است ولی آنچیزی که وزیر راه بر آن تاکید دارند، این است که از ظرفیتهایی که کمتر بهسمت حاشیهنشینی برویم، استفاده شود.
تسنیم: دولتها معمولاً برای کارویژههای خود در موضوعات اقتصادی، اقدام به تدوین بستهی ویژه میکنند؛ مثلاً بستهی ویژه مهار تورم، تحقق رشد اقتصادی، عدالت و غیره. همهی ما اهل خرید از مغازهها هستیم و قیمتها را دیده و میدانیم که تورم چقدر رشد داشته است، دولت چهاردهم در موضوع تورم چه کارویژهای برای خود تعریف کرده است؟
مهاجرانی: تورم جز موضوعاتی است که اتفاقاً خیلی نیاز به ارائه عدد و رقم ندارد، هرچند وظیفهی دستگاههایی تهیهی این عدد و ارقام است. مهمترین شاخص خود مردم هستند؛ وقتی که یک فرد احساس میکند با پولی که در دست دارد چقدر میتواند خرید کند، وضعیت را متوجه میشود. بههمین دلیل میگویم که حال و سفرهی مردم میزانالحراره کارکرد دولتهاست. پیوست عدالت در این دولت که مورد تأکید مقام معظم رهبری هم بوده، مد نظر است. ما بهدنبال این هستیم که میزان فشار را بر اقشار کمدرآمد، کم کنیم.
معمولاً در فضای تورمی، افرادِ پولدار، پولدارتر میشوند و افراد فقیر هم فقیرتر میشوند؛ این جزو پیامدهای تورم است. یعنی تورم برای افراد متموّل معمولاً آسیب چندانی ایجاد نمیکند و حتی ممکن است به متموّلتر شدنشان هم کمک کند.
بهخوبی میدانیم معمولاً در فضای تورمی، افرادِ پولدار، پولدارتر میشوند و افراد فقیر هم فقیرتر میشوند؛ این جزو پیامدهای تورم است. یعنی تورم برای افراد متموّل معمولاً آسیب چندانی ایجاد نمیکند و حتی ممکن است به متموّلتر شدنشان هم کمک کند. بعضی اوقات شاهدیم که گفته میشود قشر متوسط کمکم به سمت اقشار فقیر میرود و قشر متوسط که قشر مهمی در حوزههای اجتماعی است، بهنوعی از بین میرود.
این از موضوعاتی است که دولت جزو وظایف خود میداند که از آن مراقبت کند و به این خاطر هست که بستهی پیوست عدالت را در دستورکار داشته و بهجدّ دنبال میکنیم. در بودجه بر بخشودگی مالیاتیِ دو برابری اقشار کمدرآمد برنامه داریم و این بخشودگی از 12 میلیون تومان به 24 میلیون تومان افزایش یافت. تأکید بر اینکه مالیات بنگاههای کوچک از 25 درصد به 20 درصد کاهش داشته باشد نیز از دیگر راهبردهای دولت برای کمک به اقشار کمدرآمد و بنگاههای کوچیک است.
همچنین برخی بستهها در راستای حمایت از اقشار کمدرآمد مد نظر ماست؛ ازجمله بستهی درمان که با نظام ارجاع دنبال میشود که خود شخص رئیسجمهور بهدنبال این است. همچنین یکی از حقوق شهروندان، حق دسترسی به آموزش است؛ آقای رئیسجمهور بهصورت ویژه موضوع مدارس و لزوم دسترسی به آموزش را پیگیر هستند.
تسنیم: شما در اظهارات اخیر گفته بودید بودجه نیروهای مسلح برای سال 1404 حدود 200 درصد افزایش داشته ولی وزیر دفاع در سخنی از این مسئله اظهار بیاطلاعی کرد. این بودجه چقدر افزایش داشته و دولت با چه نگاهی این افزایش را اعمال کرده است؟
مهاجرانی: بودجهی پیشبینی شده 200 درصد است؛ البته باید توضیحی مطرح کنم. بسیاری از سازمانهای نظامی، چیزی بهنام فرابودجه دارند یعنی این اعداد در بودجه نمیآید اما امسال بهجهت شفافیتی که سازمان برنامه و بودجه بهعنوان یکی از راهکارهای نظمبخشی به دولت دنبال میکند، بودجهی وزارت دفاع دو برابر پارسال است؛ در واقع عددی که دیده میشود، این بهمعنای دو برابر شدنِ واقعی نیست بلکه بهمعنای شفافتر شدن آن است. یعنی به این معناست که افزایش بودجه کاملاً منطقی بوده و مثل همهی افزایش بودجههای دیگر اعمال شده و اگر عدد آن را بخواهید، زمانی که بخش دوم جداول بودجهای آماده شود، آنزمان میتوان مطرح کرد. نکته اینجاست که درواقع آن بخش فرابودجه به بودجه الحاق شده است.
تسنیم: یکی از مسائل کشور که مردم روز و شب با آن در ارتباطند، بحث خاموشیهاست؛ روزها با قطعی برق حوزههای مختلف مسکونی، تجاری و اداری و شبها با قطعی برق بزرگراهها و برخی معابر. در ابتدا در اینخصوص دلایل مختلفی ازجمله بحث مازوتسوزی مطرح شد ولی بعد آقای پزشکیان بحث کمبود سوخت و ذخایر را مطرح کردند. از آنجایی که صداقت از سوی دولت چهاردهم بهعنوان یک اصل مطرح شده، لطفاً بگویید اصل مشکل از کجاست و دولت چه تدبیری برای آن دارد؟
مهاجرانی: طبق اعلام وزیر نفت، ذخایر گازوئیل برای نیروگاهها باید در پنجماه ابتدای سال آمادهسازی و پر شود، طبق اعلام وی در اول شهریور 1403 میزان ذخایر موجود گازوئیل 40 الی 45 درصدِ زمان مشابه در سال 1402 بود، بهعبارتی مخازن گازوئیل ما حدود 40 الی 45 درصدِ سال گذشته پر است. نیروگاهها برای فعالیت باید سوخت داشته باشند؛ این سوخت قاعدتاً باید مایع باشد یعنی گاز یا گازوئیل و یا مازوت باشد.
معمولاً سعی میشود چون گاز، مصرف خانگی و صنعتی دارد، مدیریت صورت بگیرد و برای تأمین این سوخت مورد نیاز، به سمت گازوئیل میروند. چون امسال میزان گازوئیلمان کمتر بود بنا بر این شد که سوخت مازوت استفاده شود. اما در اینحال صحبت شد که افزایش سوخت مازوت باعث ایجاد مشکلات برای مردم میشود لذا جمعبندی به این رسید که مازوتسوزی صورت بگیرد چون گازوئیلمان کم ولی همین میزانی هم که مازوت سوزانده میشود هم کاهش یابد.
این نه به این معنا که ما مازوتسوزی نداریم؛ تأکید میکنم مشکلی از منظر تأمین سوخت مازوت نداریم. البته خود مازوت هم دو نوع دارد که یکی کمضرر و دیگری پرضرر است؛ چون میخواهیم سوخت مازوتی که در اختیار نیروگاهها بگذاریم کیفیتی داشته باشد که به مردم آسیب نزند، بنا شد این نوع سوخت کاهش یابد. بههمین دلیل آنچیزی که با نام قطعی برق شاهد آن هستیم، بهجهت پیشگیری از قطعی برق و قطع گاز در زمستان است یعنی این اقدام یک رویکرد پیشگیرانه است.
ما متوجه فشارهایی که به بخش خانگی و شرکتهایی که در بین بخش خانگی حضور دارند، هستیم؛ دفتر خود شما هم در یک منطقهی مسکونی است و طبیعی است وقتی برق مسکونی قطع میشود، برق دفتر خبرگزاری شما هم خواهد رفت.
تسنیم: البته ما از ژنراتور استفاده میکنیم که کار متوقف نشود.
مهاجرانی: بله ولی لزوماً همهی شرکتها ژنراتور ندارند و میدانیم این مسئله به مردم فشار وارد میکند. زمانبندیهای برق هم توسط شرکت توانیر منتشر شده و به اطلاع مردم میرسد. آنچه واقعیت موضوع است، اینی هست که نقل شد؛ حالا اینکه چرا قطعهای از سخنان ما در برخی رسانهها بهصورت ناقص منتشر شد، بحث دیگری است.
تسنیم: مشخص است تا چه زمانی این مدیریت کردن سوخت و ذخایر ادامه دارد که به وضعیت تعادل برسد؟ پیشبینی برای پایان قطعیهای برق انجام شده است؟
مهاجرانی: کارگروهی در این زمینه تشکیل شده و سازمان توانیر و وزارت نفت پیگیر موضوع هستند.
تسنیم: یعنی زمان آن به مردم اطلاعرسانی میشود؟
مهاجرانی: بله.
تسنیم: در روزهای اخیر آقای پزشکیان در یکی از جلسات گفته بودند امروزه دوران قطعی برق است و باید از خودمان شروع کنیم، ایشان در جلسهی دولت پردهها را کنار کشیده و برقها را کم کردند. همچنین در جلسهی دیگری گفته بودند حالا که بنا به صرفهجویی در مصرف انرژی است، خودمان هم باید رعایت کنیم و در خانه لباس گرم بپوشیم. شما بهعنوان سخنگوی دولت بگویید آیا وزرا و کارگزاران و مسئولین ارشد دولت مثل بقیه مردم این الزام را دارند در خانه مصرف انرژی را رعایت کنند؟ بعضاً گفته میشود نباید این مسئله بهنحوی باشد که گفته شود تا مردم رعایت کنند ولی مبادا خود مسئولان این رعایت را نداشته باشند. واقعاً اینطور است؟
مهاجرانی: بسیار نکته درستی است؛ رئیسجمهور بهعنوان فردی که ذاتش مردمی است واقعاً این نکته را در دستورکار دارد. معمولاً در جلسات هیئت دولت هم حتی نیمی از چراغها و همهی دستگاههای گرماساز، هواساز و خنکساز را خاموش میکند و به آقایان وزرا میگوید اگر گرمتان است کتتان را در بیاورید و اگر سردتان است، کت بپوشید. دربارهی شخص خودم میگویم که بله، ما هم در منزل این مراعات را داریم.
مهمترین نکتهای که باید جا بیفتد این است که سفرهی ما با سفرهی مردم یکی است و درد مردم درد ماست. قرار نیست بگوییم که مردم صرفهجویی کنند ولی خودمان صرفهجویی نداشته باشیم؛ در شرایطی هستیم که باید همه با هم صرفهجویی کنیم.
تسنیم: در روزهای اخیر انتخابات آمریکا را شاهد بودیم و آقای دونالد ترامپ بهعنوان رئیس جمهور آینده و جدید آمریکا انتخاب شد. یکی از مسائل پیش رو نحوهی مواجهه ایران با دولت جدید آمریکا خواهد بود؛ در فضای مجازی، رسانهای و سیاسی هم تحلیلهای مختلفی مطرح میشود. برخی از الان که هنوز چیزی مشخص نشده، به استقبال مذاکره با ترامپ رفتهاند؛ با توجه به تجربه 4 سال قبلی دوران ریاست جمهوری ترامپ، دولت چهاردهم چه سیاستی برای نحوه مواجهه با رئیس جمهور جدید آمریکا خواهد داشت؟
مهاجرانی: اولاً بگویم که انتخاب آقای ترامپ به مردم آمریکا مربوط است و مردمشان انتخاب کردند. درخصوص نحوهی مواجهه ما و دولت آقای ترامپ نیز باید ببینیم او فراتر از گفتار، عملش چگونه است. چیزی که در راستای منافع ملی و اهداف انقلاب اسلامی باشد در دستورکار دولت است ولی مذاکره موضوعی نیست که یک فرد بهتنهایی برود و انجام دهد یا ندهد. برای انجام تصمیماتی که این میزان بارِ راهبردی دارد، شوراهایی در کشور داریم که در آن تصمیمگیری و تصمیمسازی میشود.
ما اصولاً آدمهای اهل مذاکره هستیم، کمااینکه در دورهی پیش هم مذاکره کردیم و به توافق رسیدیم و توافق هم منعقد شد؛ اما آن کسی که از این توافق خارج شد، ترامپ بود. ما همیشه راه مذاکره را بهعنوان ملتی که اهل گفتوگو بودهایم، باز میدانیم بهشرط اینکه طرف مقابل نیز این راه را باز بداند.
به همین دلیل میگویم که تصمیمسازی و تصمیمگیری نهایی بهعهدهی نهادهای مشخصی است که در این زمینه وجود دارند و آنچیزی که به نفع مصالح مردم، مصالح کشور و اهداف انقلاب اسلامی باشد، انجام خواهیم داد.
تسنیم: یکی از وقایع یا بهتر بگوییم فجایعی که پیشِروی بشریت قرار دارد، وقایع فلسطین و لبنان و همچنین خونریزیهایی است که رژیم صهیونی انجام میدهد؛ موضوع مقاومت ارتباط مستقیمی با جمهوری اسلامی ایران دارد. دولت چهاردهم از چه ابزار و توانمندیهایی برای تقبیح و توقف این جنایات و این قتل و غارتهایی که صورت میگیرد استفاده کرده و چه برنامههایی دارد؟
در مورد رژیم صهیونی، عرصهی میدان و دیپلماسی هر دو فعال هستند. آنچیزی که بهعنوان قدرت بازدارندگی ایران است در عملیات وعده صادق 1 و وعده صادق 2 نشان داده شده و همانطور که جهانیان میدانند این قسمتی از ظرفیت و توان نظامی ایران است.
مهاجرانی: در مورد رژیم صهیونی، عرصهی میدان و دیپلماسی هر دو فعال هستند. آنچیزی که بهعنوان قدرت بازدارندگی ایران است در عملیات وعده صادق 1 و وعده صادق 2 نشان داده شده و همانطور که جهانیان میدانند این قسمتی از ظرفیت و توان نظامی ایران است. جمهوری اسلامی در عرصهی دیپلماسی هم کاملاً فعال است. تمام توان دولت در این راستا بهکار گرفته شده که انشالله بتوانیم صلح و آرامش را در منطقه محقق کرده و شاهد توقف خونریزیهایی باشیم که بهمعنای واقعی چهره بشریت را زشت کرده است. ما امروز شاهد یک نسلکشی تمام عیار هستیم، بالغ بر 10 هزار کودک و 10 هزار زن در یکسال گذشته به شهادت رسیدهاند؛ این آمارها تن هر انسانی را میلرزاند.
تسنیم: برای مردم جالب است که بدانند آقای رئیسجمهور چند ساعت در روز کار میکند؟
مهاجرانی: خیلی زیاد. جلساتی که از ساعت 6 و نیم صبح با ایشان داریم، ماشاالله سرحال و پرانرژی فعال هستند، جلساتی هم بوده که ایشان تا ساعت 9 و نیم شب حضور داشتهاند. ایشان در روز بیش از 15 ساعت کار میکنند؛ این چیزی است که من تجربهی شخصی داشتهام. البته دوستانی که با رئیسجمهور به سفر رفتهاند فعالیت 18 ساعت در روز را گزارش میکنند؛ خصوصاً سفرشان به نیویورک که یکی از پرجلسهترین سفرها بوده است.
تسنیم: آخرین موضوعی که شما از ایشان مشاهده کردید که سر ماجرایی به مسئولین با عتاب سخن گفته باشند، چه بوده است؟
مهاجرانی: آقای پزشکیان دربارهی حق مردم اینطور عمل میکنند. موضوع سوخت مازوت یکی از نکاتی بود که رئیسجمهور گفت "بعضیها میگویند اگر خاموشی بدهیم ممکن است دلخوری ایجاد شود اما با مردم حرف میزنیم. مگر میتوانیم سلامت مردم را با چیزی معامله کنیم؟ من پزشک هستم و میفهمم که مازوتسوزی چه با مردم خواهد کرد. لذا مصرف مازوت را کاهش میدهیم." به همین دلیل است که من بهعنوان سخنگوی دولت به مردم اطمینان میدهم که آقای دکتر پزشکیان بهشدت حامی مردم است.