باکو و ایروان به‌دنبال کاهش نگرانی‌های ایران و روسیه

ايسنا

بروزرسانی 1404/05/23 - 19:42

باکو و ایروان به‌دنبال کاهش نگرانی‌های ایران و روسیه

ایسنا/ نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در اظهاراتی تازه اعلام کردند توافق صلح آن‌ها «هیچ طرف ثالثی را هدف قرار نمی‌دهد و در واقع ممکن است مزایای راهبردی را برای مسکو و تهران فراهم کند».

«نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان و «الهام علی‌اف» رئیس جمهور جمهوری آذربایجان در اظهاراتی تازه اعلام کردند که پس از توافق صلح با میانجیگری ایالات متحده، به دنبال کاهش نگرانی‌های روسیه و ایران هستند.
در همین راستا، نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس جمهور آذربایجان، در مصاحبه‌های اختصاصی با شبکه آمریکایی «فاکس نیوز» در روز چهارشنبه، ضمن تشکر از «میانجی‌گری» «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا، تأکید کردند که «این توافق که نوید افزایش ادغام اقتصادی منطقه‌ای و همکاری سیاسی را می‌دهد، ‌هیچ طرف ثالثی را هدف قرار نمی‌دهد و در واقع ممکن است مزایای راهبردی را برای مسکو و تهران فراهم کند.»
پاشینیان گفت: «این یک بازی با حاصل جمع صفر نیست. این توافق "شامل مزایای کاملاً ملموسی برای ایران و همچنین برای روسیه است." ایران از طریق راه آهن از خلیج فارس به دریای سیاه دسترسی خواهد داشت و روسیه و ایران فرصت خواهند داشت تا بین ۲ کشور ارتباط راه آهن برقرار کنند.»
به گزارش فاکس نیوز، با وجود اظهارات پاشینیان، «روسیه، متحد دیرینه ارمنستان و از طریق مرزبانان خود در منطقه حضور دارد از صلح استقبال کرد اما در مورد دخالت ایالات متحده هشدار داد. وزارت امور خارجه این کشور این توافق را "مثبت" توصیف کرد و برای ثبات در قفقاز ابراز امیدواری کرد، اما هشدار داد که دخالت خارجی باید مکمل روند صلح باشد، نه اینکه آن را پیچیده کند.»
شبکه آمریکایی به نقل از وزارت خارجه روسیه افزود: «این وزارتخانه تأکید کرد که راه‌حل‌های منطقه‌ای باید شامل همسایگانی مانند روسیه، ایران و ترکیه باشد و نسبت به تکرار اشتباهات مداخلات به رهبری غرب در خاورمیانه هشدار داد.»
اما علی‌اف با تکرار اظهارات پاشینیان، «از اینکه دخالت دیپلماتیک ایالات متحده را تحریکی علیه مسکو بداند، خودداری کرد.»
او به فاکس نیوز دیجیتال گفت: «برای هر کشوری چه دور و چه در منطقه ما بسیار دشوار خواهد بود که در مورد توافق امروز حرف بدی بزند. ما گام نهایی را به سوی صلح برداشته‌ایم. این توافق علیه هیچ‌کس نیست. این یک پروژه اتصال است که یکی از مهم‌ترین بخش‌های حمل و نقل بین‌المللی خواهد بود.»
با وجود اظهارات علی‌اف، شبکه آمریکایی درباره توافق سه جانبه بین ارمنستان، آمریکا و جمهوری آذربایجان نوشت: «در قلب این پیمان، مسیر برنامه‌ریزی‌شده ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی (TRIPP) قرار دارد که یک مسیر ترانزیتی تقریباً ۲۷ مایلی است که سرزمین اصلی آذربایجان را به منطقه نخجوان متصل می‌کند و از خاک ارمنستان عبور می‌کند. ارمنستان از طریق اجاره ۹۹ ساله، حقوق توسعه انحصاری را به ایالات متحده اعطا کرده که امکان پروژه‌های زیرساختی مانند جاده‌ها، خطوط ریلی، خطوط لوله، فیبر نوری و احتمالاً انتقال برق را فراهم می‌کند و هدف آن باز کردن مسیرهای جدید تجاری و ترانزیتی در منطقه است.»
فاکس نیوز ادعا کرد: «این اقدام جسورانه، پویایی منطقه‌ای را تغییر می‌دهد و به واشنگتن جای پای استراتژیک قدرتمندی می‌دهد و در عین حال مسیرهای سنتی روسیه و ایران را دور می‌زند.»
از طرفی، به اذعان فاکس نیوز، «پاشینیان در داخل کشورش با مخالفت روبروست. ملی‌گرایان ارمنستاتی که از قبل منتقدان سرسخت هرگونه توافقی با آذربایجان بودند، این توافق را خیانت می‌دانند. حزب جمهوری‌خواه ارمنستان اعلام کرده است که پاشینیان صلاحیت امضای چنین معاهده‌ای را ندارد و خواستار شفافیت کامل و پایان دادن به امتیازاتی است که تحت فشار خارجی داده می‌شود.»
با این حال، پاشینیان مصمم است. او به شبکه آمریکایی گفت که این توافق می‌تواند فضای سرمایه‌گذاری ارمنستان را متحول کند و سرمایه خارجی را جذب کند.
او به فاکس نیوز گفت: «ما انتظار داریم که با برخی انتقادات مواجه شویم و این بخشی از دموکراسی است. اما ما مطمئن هستیم که تصمیم درستی گرفته‌ایم.»
شبکه آمریکایی در ادامه با اشاره به روابط «تغییر یافته» بین مسکو و باکو نوشت: «روابط با آذربایجان به ویژه پس از سرنگونی پرواز ۸۲۴۳ هواپیمایی آذربایجان در دسامبر ۲۰۲۴ رو به وخامت گذاشت. علی‌اف مسکو را متهم کرد که در جریان عملیات علیه پهپادهای اوکراینی، به طور تصادفی با پدافند هوایی روسیه به جت مسافربری شلیک کرده و ۳۸ نفر را کشته است».
در همین راستا، علی‌اف به فاکس‌نیوز گفت که معتقد نیست این حادثه یک حمله عمدی از سوی رهبری روسیه بوده باشد، اما خواستار پذیرش رسمی گناه، مجازات مسئولان و جبران کامل غرامت شد.