گزارش وزارت اطلاعات از روابط جدید مصر با رژیم صهیونیستی
بروزرسانی
به گزارش ايسنا، در اين گزارش آمده است: بعد از انقلاب مصر، صحراي «سينا» شاهد درگيريهاي زيادي بين ارتش مصر و شبه نظاميان بوده است، تا جايي که تا نيمه مرداد امسال، نزديک به ۳۰ مورد از اين درگيريها گزارش شده است. در يکي از آخرين درگيريهاي اين منطقه، در نزديکي مرز غزه، مصر و سرزمينهاي اشغالي، يعني جنوب گذرگاه رفح، در ۵ اوت، يکي از پستهاي بازرسي گذرگاه رفح مورد حمله افراد مسلح قرار گرفت. ارتش مصر نيز، چند روز بعد، در تاريخ ۸ اوت، با هدف قرار دادن حدود ۲۰ تن از شبه نظاميان مستقر در صحراي سينا، طي يک عمليات نظامي هوايي، اين حملات را پاسخ داد.
بعد از بروز چند باره اين اتفاقات، گمانه زنيهاي زيادي در مورد هويت اصلي مهاجمان انجام گرفته است، اما هيچ کدام نتوانسته است به طور اصولي به سوال مورد نظر پاسخ دهد. به طور مثال، در جايي رهبران حماس معتقدند که اين حملات، توسط اسرائيل براي تسويه حساب مصر جديد با اين گروهها برنامهريزي شده است، اما در جايي ديگر تلويزيون دولتي مصر، اين مهاجمان را « شبه نظاميان اسلامگرا » نام گذاري ميکند. در اين ميان اخوان المسلمين، در سايت خود، از احتمال اينکه در پس اين حملات، سرويسهاي امنيتي موساد و اسرائيل قرار داشته باشند، سخن گفته است و معتقد است که هدف اصلي اين حملات، انتساب اين اقدامات به اسلامگرايان و در نهايت تضعيف موقعيت رئيس جمهور اسلامگراي مصر، «محمد مرسي» است. البته به گفته يکي از مقامات ارشد نظامي مصر نيز، اين افراد ستيزه جوياني جهادي هستند که از نواز غره به مصر نفوذ کرده و دست به حرکات ميزنند.
انقلاب ۲۵ ژانويه و آينده صحراي سينا
بنابر اعتراض ساکنين منطقه سينا، مبني بر حضور شبه نظاميان در منطقه و انجام اقدامات نظامي در آنجا، در همين ايام، يعني اوايل ماه اوت، وزير کشور کابينه جديد مصر، « احمد جمال الدين »اعلام کرد که اعزام ارتش به منطقه سينا را در دستور کار خود قرار داده است، اما با گذشت زمان، هيچ نشانهاي از حضور ارتش جهت پاکسازي نيروهاي شبه نظامي ديده نشد. از زمان سقوط حسني مبارک، ديکتاتور مصري، از حدود يک سال و نيم گذشته تا کنون، مناطق ويژه در صحراي سينا، توسط اعضاي سازمان¬هاي اسلام¬گراي افراطي و قاچاقچيان، بشدت ناامن گرديده است. خط انتقال گاز مصر به اسرائيل، از صحراي سينا ميگذرد، که اين مورد در کنار موقعيت حساس سياسي و جغرافيايي آن باعث شده است تا اين منطقه هر روز شاهد عملياتهاي گوناگوني باشد. قبايل ساکن اين منطقه، اکثرا به فعاليتهايي چون قاچاق اسلحه، انسان و مواد مخدر مشغول هستند، که همين فعاليتها باعث شده تا اين نوع فعاليت اقتصادي به غزه نيز سرايت کند و بعضي از عناصر جهادي فلسطين به سمت صحراي سينا متمايل شوند.
روابط اخوان المسلمين مصر با اسرائيل و حادثه سيناي شمالي
بعد از وقوع انقلاب در مصر، چند مورد حمله نظامي به سرزمينهاي اشغالي از خاک مصر صورت گرفت، که همين موضوع باعث شد تا اسرائيل، علاوه بر تقويت حضور نيروهاي نظامي خود در مناطق مرزي، از منطقهاي با نام «کرم ابوسالم»، تا غرب يکي از شهرهاي خود به نام «ايلات»، به طول ۲۴۰ کيلومتر اقدام به ديوار کشي در مرزهاي خود کند. با توجه به حضور رييس جمهوري اسلامگرا در مصر، اسرائيل به هيچ وجه اين موضوع را برنتافته است، به همين دليل هر دو طرف سعي کردهاند تا بين تشکيلات نظامي و امنيتي خود هماهنگي و همکاريها را حفظ کنند. آمادهسازي، فضا براي ايجاد درگيري نظامي بين سلفيهاي ساکن غزه با اسلام سياسي در مصر جديد، باعث خواهد شد تا در مصر، موضع اصلي اخوانيهاي اسلامگرا تضعيف شده و اين موضوع باعث عدم گسترش روابط ميان حماس و مصر جديد گردد. در واقع، اسرائيل ميکوشد تا با ايجاد شرايط براي به نتيجه رسيدن راهبرد بيان شده، در دراز مدت، مصريها را وادار سازند تا بالاجبار معاهده کمپ ديويد را حفظ کرده و بيش از بيش به سمت همکاريهاي نظامي و امنيتي با اسرائيل متمايل گردند.
احتمال ميرود که مصر، با توجه به وجود نا امني هاي گسترده در صحراي سينا، به دنبال افزايش حضور نظامي خود در اين منطقه باشد که اين موضوع مستلزم دو عملکرد ديگر است، نخست ايجاد تغييراتي در پيمان صلح ميان دو کشور و ديگري انجام مذاکرات دو جانبه و جلب توافق اسرائيل براي اين موضوع. در صورت وقوع اين امر، ميتوان به اين موضوع اشاره کرد، که احتمالاً اين همان برنامه ريزي اسرائيليها، براي دستيابي به مشروعيت سياسي جديد بعد از شروع انقلابهاي منطقه و کشاندن اخوانيهاي مصر به پاي ميز مذاکره باشد.
با توجه به اينکه مصر، «جيش الاسلام» را مسئول اقدامات نظامي اخير منطقه ميداند؛ بعد از اجراي عملياتهاي نظامي در منطقه سينا، درخواست خود مبني بر اعلام مشخصات مظنونين اين عمليات که تعداد آنها به هشت نفر ميرسيد را به مسئولين جنبش حماس ابراز کرد. علاوه بر اين، رئيس جمهور جديد مصر، محمد مرسي، دستور تشديد حضور نظاميان ارتش و پليس را در اين منطقه صادر و با حضور در مناطقي که شبه نظاميان در آنجا عمليات انجام داده بودند، بر پاکسازي کامل مناطق از وجود تروريستها تاکيد کرد. در اين زمينه، مصر و ايالات متحده آمريکا در تلاش هستند تا براي منطقه سينا، نقشه امنيتي جديدي را طراحي کنند که انجام اين عمل ميتواند بعدها به تغيير يا اصلاح «کمپ ديويد» منجر شود. واضح است که ميانجيگري ايالات متحده آمريکا براي اعمال هرگونه تغيير در اين معاهده الزامي است.
پس از وقوع حوادث در صحراي سينا و عمليات ارتش مصر، جهت پاک سازي منطقه، اخباري مبني بر توافق ميان وزارت دفاع آمريکا و مقامات مصري راجع به تبادل اطلاعات پنتاگون، با ارتش و پليس مصر درباره «سينا» به گوش رسيده است. وزير خارجه آمريکا و نخست وزير جديد مصر، دو سمت اين توافقات مهم هستند. اما به نتيجه رسيدن اين توافقات، و حضور احتمالي نيروهاي نظامي آمريکا در منطقه، نتايجي را در پي دارد؛ نخست ميتوان اذعان داشت که مقامات آمريکايي به هدف خود براي به دست آوردن فرصتي جهت کم کردن حساسيت اين روابط دست پيدا کردند. ثانياً اينکه اين حضور از يک سو مقدمات تغيير و اصلاح معاهده کمپ ديويد را فراهم ميسازد و از سوي ديگر حضور نظامي و اطلاعاتي آمريکا در منطقه، خيال مقامات اسرائيلي را آسوده ميسازد. به نظر ميرسد تا پايان کامل ماموريت ارتش مصر در منطقه سينا، اين گفتوگوها ادامه داشته باشد.
صحراي سينا و پرواز هواپيماي نظامي مصر بر فراز مناطق بدون سلاح
مناطق «ج» و «د»، مناطقي هستند که با نام « مناطق بدون سلاح» نام گذاري شدهاند و هيچ عمليات نظامي يا حتي اسلحهاي در اين مناطق نبايد وجود داشته باشد، اما بعد از انقلاب مصر، براي اولين بار از تاريخ ۱۹۷۹ ميلادي تاکنون، هواپيماهي نظامي مصري توانستند، در اين مناطق به پرواز درآيند، که اين اقدام با هيچ گونه مخالفتي از سوي اسرائيل مواجه نشد، که ميتواند بيانگر موافقت تلويحي اسرائيل با اين عمل باشد. « اسماعيل هنيه» نيز در اين مورد اعلام کرد: « ما براي استقرار و امنيت مصر همکاري ميکنيم و براي گشايش دوباره رفح و بازگشت زندگي دوباره به غزه آماده همکاري هستيم». در اين معاهده حضور هواپيماها و خمپاره اندازهاي مصري در شمال شرقي صحراي سينا منع شده و تنها به حضور چندصد نظامي و پليس مصري بسنده شده است.
در کل، بايد پذيرفت که مصر جديد و حکومت آن خواهان زيادي دارد. از يک سو اسرائيل براي نزديکي به مصر تلاش خود را دو چندان کرده و از سوي ديگر، جنبش حماس براي نزديکي به آنها برنامههاي زيادي دارد. در اين ميان، وجود عناصر سلفي تروريست، يکي از بزرگترين چالشهاي حال حاضر غزه است. اسرائيليها تمام تلاش خود را به کار گرفتهاند تا از اين موضوع به نحو احسن بهره برداري کنند و هم جهت برهم زدن روابط مصر با غزه از آن استفاده کنند و هم از آن براي تهديد هرچه بيشتر حماس استفاده کنند. در مقابل، ايالات متحده آمريکا نيز تمام تلاش خود را بر وارد کردن حکومت تازه تاسيس اخوان به بلوک جديد مبارزه با تروريسم متمرکز کرده است، که با فرض بروز اين اتفاق، بايد بپذيريم که اسلام سياسي اخواني، به پروندههاي سياسي- امنيتي خاورميانه ورود کرده است.
گروههاي سلفي، به دليل حضور قبايل گوناگون، فقر اقتصادي و ملاحظات امنيتي در دراز مدت به راحتي در صدد جبران اقدامات خود بر ميآيند، بنابراين واضح است که واکنش سريع ارتش مصر عليه شبه نظاميان جهادي – سلفي در منطقه صحراي سينا کارساز نيست؛ به همين علت براي اينکه بتوان از فرصت طلبيهاي اسرائيل جلوگيري کرد، اقداماتي را بايد در برنامه هاي مقامات مصري بررسي کرد؛ اين اقدامات را ميتوان بدين صورت طبقه بندي کرد :
- رفع و رجوع کردن مشکلات قبايل بدوي ساکن سينا: حوادث بوجود آمده در صحراي سينا و درگيريهاي ايجاد شده، باعث شد تا با حضور مستقيم نظامي و امنيتي نيروهاي مصري، حل و فصل و رسيدگي به تقاضاهاي قبيلهاي در سينا، از امري ثانويه و فرعي در سياستهاي مصر جديد، به امري مهم بدل شده و به يکي از اولويتهاي اصلي اجتماعي، سياسي مصر تبديل گردد؛ توسعه سياسي، فرهنگي و اقتصادي اين جوامع بدوي و در کنار آن رسيدگي به بحث زندانيان اين منطقه جز موارد مهم اين راهبرد تلقي ميگردد.
- تغيير ابعاد تعاملات امنيتي: حضور مستقيم از بعد امنيتي مصر در مرزهاي خود بويژه غزه، و تعامل با نيروهاي جنبش حماس، يکي از مهمترين عوامل در تغيير ابعاد تعاملات امنيتي است. تسلط همه جانبه و کامل امنيتي دولت جديد مصر در شبه جزيره سينا، توانايي جلوگيري از هر گونه حوادثي منجمله جلوگيري از قاچاق اسلحه از مرزهاي ليبي به غزه، را به آنها داده است.
- سعي در گسترش همکاريهاي امنيتي در مرزها با جنبش حماس: گسترش همکاريهاي امنيتي و سعي در ايجاد توافقات امنيتي با جنبش حماس، در جهت کنترل قاچاق اسلحه، تعقيب تروريستها و ميتواند از جديدترين ابعاد ايجاد روابط بين جنبش حماس و مصر باشد. به نظر ميرسد که کارآمدترين و شفا بخشترين نسخه موجود براي دو طرف در دو سوي مرز رفح، اين گزينه است.
- بررسي مجدد تعهدات امنيتي پيمان « کمپ ديويد»: با تغييرات بوجود آمده و حوادث پيش آمده، بررسي مواردي چون حضور مستقيم نيروهاي مصري در مناطق ويژه طبق معاهده مورد نظر و نقل و انتقالهاي آزاد نظامي ضروري به نظر ميرسد. به طور کلي، تجديد نظر در تمامي مواد امنيتي اين معاهده مهم به نظر ميرسد.