ماجرای عکسی که ستاد «بزرگ ارتشتاران» آن را مونتاژ می‌نامید

فارس/ 19 بهمن 1357 در تاريخ انقلاب اسلامي يک روز فراموش نشدني است. تعداد زيادي از همافران نيروي هوايي ارتش با حضور در مدرسه علوي با حضرت امام خميني(ره) رهبر انقلاب اسلامي بيعت کرده و اين اقدام به عنوان نقطع عطفي در روند پيوستن ارتش به انقلاب در تاريخ ماندگار شد. سرهنگ مهدي نوروزي که در آن مقطع جزو همافران نيروي هوايي بود در کتاب خاطرات خود که با نام «همافر» به چاپ رسيده، به بيان خاطرات آن روزها خصوصا 19 بهمن 57 پرداخته است. *** با وجود سرعت گرفتن روند رو به رشد انقلاب اسلامي و تظاهرات عظيم ملت ايران به پشتيباني از دولت موقت، هنوز صحبت از احتمال وقوع کودتا در مصاحبه‌ها، مقالات روزنامه‌ها و اخبار راديوهاي بيگانه به گوش مي‌خورد. روزنامه اطلاعات روز چهارشنبه، 18 بهمن، چهار مطلب در اين ارتباط چاپ کرده بود؛ در صفحه 2، تحت عناوين «شانس کودتاي نظامي در عمل وجود ندارد» و «آماده باش پادگان لويزان را ارتش تکذيب کرد». در صفحه 8 هم تحت عناوين «ژنرال‌هاي مهم ارتش تهديد مي‌کنند» و «ژنرال هويزر از ايران رفت»، به بحث امکان و عدم امکان کودتا پرداخته بود. روزنامه کيهان نيز با عناويني چون «پايان مأموريت محرمانه ژنرال آمريکايي در تهران» و «سيا و ساواک براي قتل رهبران مذهبي و سياسي توطئه کرده‌اند» به همين موضوع پرداخته بود. عظمت و گستردگي راهپيمايي ملت شريف ايران در روز پنجشنبه در حمايت از دولت موقت آنچنان هيجان‌آور بود که سياستمداران و مفسران سياسي و خبري داخل و خارج کشور را به تعجب و حيرت واداشته بود. تفسيرهاي سياسي و تحليل‌هاي خبري حکايت از آن داشت که مردم عظيم‌الشأن ايران اسلامي با قاطعيت تمام به دولت بازرگان رأي اعتماد دادند. آنچه در اين ميان تعجب همه را برانگيخت، عکسي بود که روزنامه کيهان از نظامياني انداخته بود که در برابر حضرت امام به حالت خبردار ايستاده بودند. عکس به علت حفظ جنبه‌هاي امنيتي از پشت سر نظاميان گرفته شده بود. در گوشه عکس نوشته شده بود: «هزاران نظامي امروز برابر امام رژه رفتند.» روزنامه کيهان توضيح بيشتري درباره اين عکس نداده بود، اما روزنامه اطلاعات ضمن درج عنوان «گروه زيادي از همافران با لباس نظامي در راهپيمايي شرکت کردند»، در صفحه 2 تحت عنوان «همافران در منزل امام خميني» به توضيح مطلب پرداخته بود: «امروز صبح گروه کثيري از همافران و پرسنل نيروي هوايي با لباس شخصي به منزل امام خميني آمدند و در حالي که کارت‌‌هاي شناسايي خود را در دست داشتند، همبستگي خود را با انقلاب ملت ايران به رهبري امام خميني اعلام کردند. سپس به سوي يکي از مسيرهاي راهپيمايي حرکت کردند.» روزنامه اطلاعات در ادامه همين موضوع نوشته بود: «ساعت ده صبح امروز گروه کثيري از پرسنل نظامي نيروي هوايي، با وجود آنکه اعلام شده بود امروز امام استراحت مي‌کنند، به محل اقامت امام خميني رفتند و يک صدا فرياد مي‌زدند: ما همه سرباز توايم خميني، گوش به فرمان توايم خميني. امام خميني که به دنبال کسالت مختصر ناشي از خستگي، ديروز را استراحت کرده بودند، به اصرار مردم با وجود توصيه پزشکان به استراحت از پنجره اتاق خود با تظاهرکنندگان ديدار کردند و طي سخناني به آنها گفتند: همانطور که در اشعار خود گفتيد تا حالا در اطاعت طاغوت بوديد و حالا به قرآن پيوستيد. قرآن حافظ شماست، قرآن نجات‌بخش شماست، قرآن بهترين پشتوانه براي مردم است. اميدوارم با کمک شما بتوانيم در اينجا حکومت عدل اسلامي را برقرار کنيم. به نظاميان مبارز و فهميده و شجاع که به نهضت پيوسته‌اند درود مي‌فرستم.» در اين لحظه يکي از نظاميان قطعنامه‌‌اي را قرائت کرد. در اين قطعنامه پس از درود به پيامبر بزرگوار اسلام و ائمه‌ اطهار، پيوستن گروه کثيري از پرسنل ارتش به نهضت اعلام شد. نظاميان اعلام کردند که تا آخرين قطره‌ خون از جمهوري اسلامي دفاع مي‌کنند. همچنين تأکيد کرده بودند دولت بختيار قانوني نيست و دولت بازرگان يگانه دولت قانوني ايران است. در پايان قطعنامه هم به حضور نظاميان آمريکايي اعتراض شده بود. خبر بيعت همافران با رهبر انقلاب اسلامي، در آن اوضاع بحراني کشور، ضربه‌ شديدي بر پيکره‌ سست و لرزان رژيم شاهنشاهي بود. ستاد «بزرگ ارتشتاران» در اعلاميه‌اي، عکس درج شده در روزنامه‌ کيهان را غير واقعي و جعلي خواند: «در صفحه يکم روزنامه‌ کيهان مورخ پنجشنبه 19 بهمن‌ماه، 1357 عکس بزرگ مونتاژ شده و غير واقعي تحت عنوان، امروز هزاران نظامي رژه رفتند، چاپ شده است که غير واقعي بودن آن براي هرکس که به اصول اوليه‌ عکاسي و مونتاژ آشنايي داشته و به مقاصد شوم تفرقه‌اندازان و آنهايي که مي‌خواهند در صفوف به‌هم‌پيوسته و مستحکم ارتش رخنه نموده و از اين راه به آمال و آرزوهاي خود برند کاملاً آشکار است. ستاد بزرگ ارتشتاران با جلب توجه هم‌ميهنان عزيز، اين‌گونه اعمال ناجوانمردانه دست‌اندرکاران را با جلب توجه هم‌ميهنان عزيز، اين‌گونه اعمال ناجوانمردانه دست‌اندرکاران را به اتهام جعل و نشر اکاذيب به منظور تحريک و اهانت به مقام ارتش که مبرا از دخالت در امور سياسي است برابر مقررات قانون دادرسي و کيفر ارتش تحت تعقيب قرار خواهد داد». اين اعلاميه در بخش‌هاي مختلف خبري راديو و تلويزيون چندين‌بار پخش شد و شاپور بختيار هم در مصاحبه‌اي اظهارداشت: «با مونتاژ بچگانه‌ي عکس، رژه نظامي ترتيب داده‌اند!» ياد اتفاقات چند ماه پيش کشور در دوران دولت نظامي ارتشبد ازهاري افتادم. آقاي ازهاري تظاهرات مردم و شعارهاي آن‌ها را صداهاي پخش شده از ضبط صوت‌ها مي‌خواند. نوارهايي که به گمان او شب‌ها توسط افرادي به وسيله‌ي ضبط صوت‌هاي متعدد در محله‌هاي مختلف تهران پخش مي‌شد! مردم انقلابي در آن موقع در پاسخ به اتهامات ارتشبد، در راهپيمايي‌ها و تظاهرات خود شعار مي‌دادند: «ژنرال چهار ستاره، ارتشبد بيچاره، بازم بگو نواره، نوار که پا نداره!» حالا هم شاپور بختيار، عاجز از اقدامي موثر در جلوگيري از رشد و گسترش انقلاب اسلامي، عکس بيعت همافران با امام را، مونتاژ بچگانه‌ي عکس مي‌خواند! سرانجام زد و خوردها و نبرد خونين مأموران حکومت نظامي با مردم مسلمان انقلابي به جايي رسيد که لشگرگارد با کارکنان نيروي هوايي، پيشگامان بيعت با امام، درگير شدند. شدت درگيري‌ها و زد و خوردها در تهران به حدي بود که روزنامه‌هاي روزهاي شنبه و يکشنبه 21 و 22 بهمن از آن‌ها به جنگ تمام‌عيار تعبير کردند. تصاوير روزنامه‌ها نشان مي‌دادند مردم تهران به سنگربندي در خيابان‌ها و پشت‌بام مشغول شده و به تصرف مراکز نظامي و کلانتري‌ها اقدام کرده‌اند. با غارت شدن اسلحه‌ خانه‌ها، اغلب انقلابيون، بزرگ و کوچک، پير و جوان و زن و مرد مسلح شده بودند. به دنبال قدرت گرفتن مردم و شدت يافتن جنگ، تعداد شهدا و مجروحان انقلاب اسلامي و رقم کشته‌شدگان و زخمي‌هاي طرف‌هاي مقابل افزايش يافته بودند تا جايي که بيمارستان‌ها با کمبود خون مواجه شده بودند. روزنامه‌ها عکس‌هاي متعددي از نبردهاي خونين بين واحدهاي مسلح، سنگربندي مردم در خيابان‌ها، پشت بام‌ها، پيکرهاي خونين شهدا و مجروحين در بيمارستان‌ها، آتش‌سوزي‌هاي وسيع در قرارگاه‌هاي پليس و ... را در صفحات اول و داخلي خود چاپ کرده بودند. روزنامه‌ي اطلاعات روز 21 بهمن در صفحه‌ي اول خود عکس شهيد روي زمين افتاده‌اي را انداخته و نوشته بود «همافري که امروز صبح هدف گلوله قرار گرفت.» همه‌ اخبار و اطلاعات واصله حکايت از آن داشتند کارکنان نيروي هوايي با کمک مردم، لشگر گارد را از محل‌هاي مختلف تهران عقب رانده و حلقه‌هاي محاصره‌ آن‌ها را در هم شکسته‌اند. تعدادي از تانک‌ها را آتش‌ زده و تعدادي را به غنيمت گرفته‌اند. بالاخره با رهبري حکيمانه و مدبرانه‌ي حضرت امام، کارکنان نيروي هوايي با حمايت گسترده‌ي مردم بر مدافعان نظام شاهنشاهي پيروز شدند. سنگرهاي رژيم وابسته يکي پس از ديگري به تصرف ملت مسلمان انقلابي درآمدند. در نهايت انقلاب شکوهمند اسلامي پس از دادن هزاران شهيد و مجروح به پيروزي رسيد و شعار مردم «استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي» تحقق پيدا کرد. در آن لحظات پرشور و نشاط، صحنه‌هاي شورانگيز و الهام‌بخش و فضاي آکنده از عطر تکبير و رايحه‌ تجليل از شهدا و جانبازان انقلاب اسلامي، ياد تلاش‌هاي خستگي ناپذير سال‌ها و ماه‌هاي گذشته افتادم. چه آروزهاي بلندي داشتيم و چه نقشه‌هايي در سر مي‌پرورانديم... آرزوهاي‌مان براي انتقال اسلحه به جزيره‌ي کيش برآورده شد اما با شدت يافتن مبارزات مردم، سرعت گرفتن گسترش انقلاب و فرار شاه، نقشه‌ي ترور شاه محقق نشد. انتقال نارنجک‌ها به داخل پايگاه هوايي مشهد بدون مواجهه با مشکلي به خوبي صورت پذيرفت و زمينه‌ي خنثي‌سازي هرگونه کودتايي فراهم شد اما با عنايت خداوند متعال، کودتايي برپا نشد تا با آن مقابله شود. تقدير الهي بر تدبير ما چيره گشت و هيچ‌کدام از ما به آرزوي بزرگ‌مان که شهادت در مسير انقلاب اسلامي بود نرسيديم و از آن فوز الهي محروم شديم. زنده مانديم تا زندگي در فضاي عطر آلود نظام جمهوري اسلامي را تجربه کنيم و پاسدار دستاوردهاي خون پاک شهداي‌مان باشيم. به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي، سازماندهي و برنامه‌ريزي سنگين مبارزه با رژيم به پايان رسيد و مسئوليت سنگين‌تر حفاظت از نظام نوپاي جمهوري اسلامي آغاز شد. با سازماندهي مختصر و تقسيم کار و با کمک همکاران مذهبي مستقر در پايگاه کميته‌اي تشکيل داده، علاوه بر پاسداري از پايگاه، حفاظت از اغلب جاهاي حساس شهرستان مشهد را به عهده گرفتيم. مردم مسلمان و انقلابي مشهد که نقش مؤثر کارکنان نيروي هوايي ررا در پيروزي انقلاب اسلامي از رسانه‌هاي مختلف شنيده بودند، گروه گروه به طرف پايگاه هوايي مشهد راهپيمايي کرده و با دادن شعار از آن‌ها سپاسگزاري مي‌کردند. در هر تجمعي که جلوي پايگاه تشکيل مي‌شد، يکي از اعضاي کميته طي سخنراني مختصري از آن‌ها تقدير و تشکر به عمل مي‌اورد. چنين حرکت تشکر و تمجيد از کارکنان نيروي هوايي تا چندين روز پس از پيروزي انقلاب ادامه داشت. با پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي با سرافرازي و نشاط، کتاب‌ها، جزوه‌ها و نوارهاي پنهان در مخفيگاه‌ها را بيرون آورديم و بدون نگراني از عوامل سازمان ضد اطلاعات و بدون واهمه از حملات ساواک در طاقچه‌ها و قفسه‌هاي اتاق‌ها چيديم و هر از گاهي به تماشاي لذت‌بخش آن نشستيم؛ لذتي خارج از تصور و توصيف! صداي روح‌بخش تلاوت قرآن و آواي دلنواز اذان از بلندگوهاي ميدان صبحگاهش پخش شد و ما بدون احساس کمترين دلواپسي و با کمال افتخار، وضو گرفتيم و در هر جايي که مناسب بود جانماز پهن کرديم و به نماز ايستاديم. رفته‌رفته بر تعداد نمازگزاران افزوده شد و نمازهاي جماعت برپا کرديم. قرآن‌هاي کوچک و بزرگ روي ميزهاي کار قرار گرفتند و قفسه‌هاي اتاق فرماندهان و مديران با کتاب‌هاي مذهبي و رساله‌ي حضرت امام مزين شدند و عکس زيباي رهبر کبير انقلاب با آن چهره‌ي نوراني‌اش، به جاي قاب عکس‌هاي شاه و شهبانو و وليعهد بالاي سر فرماندهان نصب شد. جعبه‌هاي شيريني به‌دست و با دسته‌هاي گل راهي منازل شهدا و جانبازان انقلاب شديم تا اين پيروزي بزرگ را به خانواده‌ي شريف و فداکار آن‌ها تبريک بگوييم. بر روي نوار دسته‌هاي گل نوشتيم: «پيروزي خون بر شمشير مبارک باد» و ما به شکرانه‌ي چنين پيروزي شگرف و حيرت‌آوري، بر بالاي بام‌ها رفته و تکبير گفتيم و روزها و هفته‌ها جشن گرفتيم و به يکديگر تبريک گفتيم. و هفته‌ها و ماه‌ها، پوتين به پا و اسلحه به دوش، خواب و استراحت را بر خود حرام کرديم تا از انقلاب‌مان، از انقلاب اسلامي‌مان پاسداري کنيم. انقلابي که ارزان به دست نياورده بوديم، انقلابي که از آن عطر شهداي کربلا را استشمام مي‌کرديم. انقلاب اسلامي ايران با سرعتي باور نکردني و به صورتي معجزه‌آسا به پيروزي رسيد. پيروزي آنچنان حيرت‌آور و سريع بود که هيچ‌کدام از احزاب، گروه‌ها و سازمان‌هاي مدعي مبارزه با رژيم شاهنشاهي نتوانستند نقش خود را در پيروزي مردم برجسته و چشمگير نشان دهند. همه‌ي مجاهدان و مبارزان به نقش بي‌بديل رهبري انقلاب اعتراف کردند و رهبر انقلاب نيز پيروزي انقلاب را يک عنايت الهي، يک هديه‌ي غيبي و يک معجزه‌ي خدايي تلقي کرد و از مردم خواست آن‌ها نيز چنان تعبيري از پيروزي انقلاب داشته باشند. در تداوم پيروزي انقلاب و استقرار نظام جمهوري اسلامي، روز نوزده بهمن، روز بيعت همافران با رهبر انقلاب اسلامي، روز «نيروي هوايي» نام گرفت و نام همافر در تاريخ ماندگار شد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد