بنی‌صدر با لباس زنانه دررفت؟

تاريخ ايراني/ روز ۷ مرداد ۱۳۶۰ ابوالحسن بني‌صدر، رييس‌جمهور معزول به همراه مسعود رجوي رئيس سازمان مجاهدين خلق از کشور گريختند. «بني‌صدر که روز ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ همراه با امام خميني (ره) و با هواپيماي حامل وي به تهران آمد، در ابتدا چهره ناشناخته‌اي بود. وي فارغ‌التحصيل رشته علوم اقتصادي از دانشگاه پاريس بود و ۲۰ سال از عمر خود را تا زمان پيروزي انقلاب در فرانسه گذرانده بود. بني‌صدر ابتدا در شوراي انقلاب عضويت يافت و سپس با سخنراني‌هاي مختلف در جامعه و مناظره‌اي که با بابک زهرايي در دانشگاه تهران انجام داد، توانست خود را در ميان مردم به عنوان «روشنفکر تحصيلکرده طرفدار انقلاب‌» معرفي کند. اين موضوع زماني که وي خود را کانديداي انتخابات رياست‌جمهوري کرد، توانست طرفداران فراواني برايش به همراه بياورد. بني‌صدر در اولين انتخابات رياست‌جمهوري که در ۵ بهمن ۱۳۵۸ و به فاصله کمتر از يک سال پس از پيروزي انقلاب برگزار شد، توانست با حدود ۱۱ ميليون رأي ساير رقيبان خود از جمله محمدحسن آيت‌، صادق قطب‌زاده‌، دريادار مدني‌، کاظم سامي‌، صادق طباطبايي‌، داريوش فروهر و حسن حبيبي را پشت سر گذاشته و به عنوان اولين رئيس‌جمهوري اسلامي ايران انتخاب شود. رياست‌جمهوري بني‌صدر تنها ۱۷ ماه به طول انجاميد. وي در اين مدت به تدريج با تمامي نهادهاي انقلابي وارد فاز مقابله شد و در کنار عدم توجه به مصوبات قانوني مجلس، با حمايت از گروه‌هايي چون مجاهدين خلق و ميدان دادن به آنها در عرصه سياسي، اعتماد مسئولان نظام از جمله نمايندگان را به اين که مي‌تواند فردي مناسب براي اداره کشور باشد، سلب کرد. اينچنين بود که ابتدا در ۲۰ خرداد ۱۳۶۰ با حکم امام از فرماندهي کل قوا برکنار شد. ۱۱ روز پس از صدور حکم امام‌، هاشمي رفسنجاني، رئيس وقت مجلس گزارش آراء نمايندگان مجلس را در مورد عزل بني‌صدر از رياست‌جمهوري به اطلاع امام رساند. بر اساس اين گزارش در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ لايحه عدم کفايت سياسي بني‌صدر براي ادامه رياست‌جمهوري در مجلس به تصويب رسيد. اينچنين بود که سرانجام در اول تيرماه ۱۳۶۰ متعاقب تصويب لايحه، امام در پاسخ به نامه رئيس مجلس‌، بني‌صدر را از رياست‌جمهوري عزل کرد. عزل بني‌صدر آغاز زندگي مخفي وي به مدت ۵ هفته بود. در اين دوره هيچ‌کس از محل اختفاي وي مطلع نبود. رجوي بعدها گفت که مجاهدين خلق، بني‌صدر را پس از برکناري از رياست‌جمهوري در خانه‌اي واقع در مرکز تهران پنهان کرده بودند. هر روز سندي تازه براي اثبات عدم کفايت وي در مطبوعات منتشر مي‌شد اما بني‌صدر که تا پيش از آن کمتر اتهامي را بي‌پاسخ مي‌گذاشت، در آن شرايط ترجيح داده بود، سکوت کند. وقايع ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ فضايي به وجود آورده بود که خشم مردم از بني‌صدر و مجاهدين روز به روز افزوده مي‌شد و برخي شعار اعدام بني‌صدر را سر مي‌دادند. در چنين فضايي بود که حدود يک هفته پس از انتخاب محمدعلي رجايي به سمت رياست‌جمهوري، بني‌صدر از کشور خارج شد. وي و مسعود رجوي رييس سازمان مجاهدين خلق در روز چهارشنبه هفتم مرداد ۱۳۶۰ با يک فروند هواپيماي بوئينگ ۷۰۷ به خلباني سرهنگ معزي، خلبان ويژه شاه، براي هميشه از ايران رفتند‌. معزي در دي‌ ماه ۱۳۵۷ پس از آن که شاه را به مصر و سپس به مراکش برد، در بازگشت از مراکش با تظاهر به جانبداري از انقلاب اسلامي وارد کشور شد اما در مرداد ۶۰ در عمليات خارج کردن بني‌صدر و رجوي از کشور نقش محوري را ايفا کرد. بني‌صدر پس از فرود هواپيما در فرانسه به خانه‌اش در کشن واقع در ۳ کيلومتري جنوب پاريس وارد شد. رئيس‌جمهوري معزول ايران در ساعت ۱۰:۱۵ به وقت محلي با يک اتومبيل دولتي و به همراه تعدادي پليس که اتومبيل او را محافظت مي‌کردند، وارد آپارتمان سه خوابه‌اش در طبقه اول يک ساختمان متوسط در خيابان دوپون رويال شد که ۴۰ پليس فرانسه از آن حفاظت مي‌کردند. عمه، خواهر و دو دختر بني‌صدر در پاريس زندگي مي‌کردند و از ۲۰ ژوئيه دو روز پس از آن که دادستان تهران گفت بني‌صدر ناپديد شده است، پليس با جليقه ضدگلوله به حراست از اين خانه پرداخته بود. فرداي آن روز کانال دو تلويزيون فرانسه بني‌صدر را نشان داد در حالي که سبيلش را تراشيده و در کنار مسعود رجوي، سلامتيان و سرهنگ معزي ايستاده بود. وي در پاسخ به سوالات خبرنگاران گفت: يک روز قبل ساعت ۶ بعدازظهر به وقت تهران به من خبر دادند، از اين رو من در ساعت ۲۰:۳۰ سوار هواپيما شدم و در ساعت ۲۲:۳۰ به سوي فرانسه پرواز کرديم. روايت خلبان معزي از فرار بني‌صدر و رجوي سرهنگ بهزاد معزي، خلبان هواپيماي نظامي که بني‌صدر را به پاريس برد، قبل از اين که در فرانسه فرود آيد با راديو به مقام‌هاي فرانسوي اطلاع داده بود که حامل رئيس‌جمهور سابق است که خواستار پناهندگي سياسي است. وي پس از فرود آمدن در خاک فرانسه در گفت‌وگو با خبرنگاران به تشريح طرح فرار پرداخت. معزي که خود را يکي از طرفداران مجاهدين خلق معرفي مي‌کرد با بيان اين که برنامه فرار از چندي قبل با دقت از سوي طرفداران بني‌صدر در نيروهاي مسلح و اعضاي گارد سابق رئيس‌جمهوري سازمان داده شده بود، گفت: «صبح روز سه‌شنبه ۶ مرداد ۱۳۶۰ يک نقشه پرواز آموزشي سوخت‌گيري شبانه را طراحي کردم و ۴ تن ديگر از خدمه هواپيما را نيز در جريان گذاشتم. عصر روز موعود مطابق معمول به پايگاه هوايي رفتيم تا خود را براي يک پرواز عادي آماده کنيم. مخازن سوخت را پر و همه چيز را مرتب کرديم. ساعت ۲۰:۳۰ دقيقه بامداد موفق شديم بني‌صدر را به طور پنهاني وارد هواپيما کرده و آنجا پنهان کنيم و سرانجام ساعت ۲۲:۳۰ از باند فرودگاه برخاستيم و نخستين مرحله ماموريت خود را‌‌ همان طور که طرح‌ريزي کرده بوديم، با موفقيت به انجام رسانديم.» معزي گفت: «با پرواز در ارتفاع کم موفق شديم از حريم ايران بگذريم؛ بدون آن که هواپيما به وسيله رادار‌ها رديابي شود. بعد از گذشتن از فراز ترکيه، شرق مديترانه، قبرس و بالاخره يونان پرواز کرديم و در يونان رادارهاي اين کشور براي نخستين بار هواپيما را مشاهده کردند.» بني‌صدر با لباس زنانه رفت؟ آن زمان روايت‌هاي بسياري از چگونگي فرار بني‌صدر منتشر شد، از جمله اين که وي هنگام فرار از کشور، سوار بر اتومبيل وانت و ملبس به لباس زنانه بوده است اما ابوالحسن بني‌صدر اين موضوع را رد مي‌کند. بني‌صدر در مورد خروج‌اش از ايران با لباس زنانه به «صداي آمريکا» گفته است: «من با لباس نظامي از ايران خارج شدم.» وي دلايل خود را براي رد اين ادعا اينچنين برشمرد: «يک، ممکن نبود بشود با لباس زنانه وارد پايگاه هوايي تهران شد. دو، ما چهار نفر در خودرو بوديم و اگر همه لباس زنانه داشتند، خيلي جلب توجه مي‌کرد. حتي اگر يکي از آنها هم لباس زنانه مي‌داشت جلب توجه مي‌کرد و کسي که دم درب ايستاده بود، حساس مي‌شد بفهمد او کيست. سه، ورود به آن پايگاه با کارت مخصوص ممکن بود. يعني با لباس نظامي هم مي‌خواستيد وارد بشويد، اگر کارت نداشتيد، شما را راه نمي‌دادند. يکي از افراد فداکار آن پايگاه کارتش را در اختيار من قرار داده بود. چهار، ساعت ۱۰ شب آن هواپيما پرواز کرد. ما ساعت هشت وارد پايگاه شديم و مدتي هم در محوطه فرودگاه چهار نفري و يکي دو نفر از افراد پايگاه که اطلاع داشتند، يک حلقه‌اي ايجاد شد و آنجا بوديم. تصور کنيد اگر با لباس زنانه بوديم، جلب توجه مي‌کرد.» با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد