انتخابات مجلس یازدهم چقدر خرج بر‌می‌دارد؟

رويداد 24/ انتخابات مجلس يازدهم در راه است و تبليغات زيرپوستي کانديدا‌ها آغاز شده است. سرکشي به حوزه‌هاي انتخابيه، رايزني با چهره‌هاي معتمد و پرداخت هزينه‌هاي ريز و درشت از هماکنون در حال انجام است. روز جمعه انتخابات شوراياري در تهران برگزار شد و در اتفاقي عجيب برخي کانديدا‌ها هزينه‌هاي سرسام‌آوري فقط در محله خود داشتند و برخي از کانديدا‌ها تا ۱۰ هزار پوستر نيز چاپ کرده بودند. در انتخابات شوراي شهر در شهرستان‌هاي کوچک نيز از ارقام چند صدميليوني و ميلياردي هزينه شده بود. در برخي موارد يک کانديدا چند صد ميليون هزينه کرده بود، اما راي هم نياورده بود. طبيعي است در انتخابات مجلس، اين هزينه‌ها به مراتب بالاتر خواهد بود. رويداد ۲۴ در اين گزارش با توجه به گراني‌هاي اخير هزينه هر کانديدا در انتخابات مجلس يازدهم را بررسي کرده است. هزينه 5 ميلياردي براي ورود به مجلس! انتخابات شوراياري‌ها روز جمعه برگزار شد و برخي کانديداها هزينه‌هاي کلاني کرده بودند. براي فعالان سياسي و مهمتر از آن براي شهروندان اين سوال پيش آمده بود اگر هزينه‌هاي انتخابات شوراياري در يک محله تا اين حد بالاست، هزينه هر کانديدا در انتخابات مجلس يازدهم چقدر خواهد بود؟ برخي نمايندگان فعلي مجلس ارقام نجومي براي هزينه هاي انتخاباتي را غير واقعي مي‌دانند. در اين گزارش سعي مي‌کنيم شما را با هزينه‌هاي واقعي برگزاري يک انتخابات در يک شهر صد هزار نفري همراه خواهيم کرد. وضعيتي که مي‌تواند درباره ۲۰۰ نماينده حوزه‌هاي تک نماينده تعميم بيابد: هزينه مکان ستاد انتخاباتي اجاره يک مکان براي ستاد در بهترين نقطه شهر، مهمترين وظيفه شماست. اگر حوزه انتخابيه چند شهر است، اين رقم به تعداد شهر‌ها افزايش پيدا مي‌کند و اگر در يک شهر هست، بايد ستاد در نقاط مختلف شهر پراکنده شود. فرض کنيد سه ستاد اصلي و سه ستاد فرعي داريد. اجاره ستاد اصلي حدود ۴۰ و فرعي حدود ۲۰ ميليون تومان است. پس نامزد فرضي انتخابات حدود ۱۸۰ ميليون تومان به صاحبان مغازه‌ها بدهکاري دارد که يا به صورت نقد يا دين، پرداخت خواهد کرد. نيروي انساني شما به افراي نياز داريد که يک ماه مرخصي بگيرند و در اختيار ستاد شما باشند. اگر دستمزد هر فرد ۴ ميليون باشد و ۴۰ نيرو استخدام کنيد، حدود ۱۶۰ ميليون منابع نياز داريد يا به اين افراد بدهکار مي‌شويد و مجبور مي‌شويد به نحوي براي آنان جبران کنيد. اين جبران کردن‌ها، منشا فساد مي‌شود. در اين مدت حدود صد ميليون نيز بايد در اختيار اين افراد باشد تا وعده‌هاي غذايي خود را تهيه کنند يا براي ساير هزينه‌هاي جاري ستاد شما، هزينه کنند. يعني در مجموع ۲۶۰ ميليون نياز است. تجهيزات ستاد انتخاباتي ستاد‌هاي شما به کامپيوتر، دستگاه پخش موسيقي، ميز و صندلي و البته شربت و شيريني به صورت منظم نياز دارند. به نظر مي‌رسد ستاد‌هاي اصلي ۵۰ و ستاد‌هاي فرعي حدود ۲۰ ميلون هزيته داشته باشند. حدود ۲۱۰ ميليون! پوستر‌هاي انتخاباتي معمولا براي هر ستاد انتخاباتي تعداد بالايي پوستر چاپ مي‌شود. در کمترين حالت يک کانديدا به ده هزار پوستر A۳ و بيست هزار پوستر A۴ نياز دارد. همين دو قلم ۴۰ ميليون هزينه دارد. بروشور برنامه‌هاي کانديدا هم اگر هشت صفحه‌اي باشد همين قدر هزينه دارد. اگر قرار باشد کارتي چاپ شود يا طرح دوم براي پوستر در نظر گرفته باشيد، باز هزينه‌ها چهل ميليون، چهل ميليون بالا مي‌رود. اين هزينه‌ها فقط مربوط به زماني است که يک کانديدا نخواهد اقلامي همچون سر رسيد، خودکار تبليغاتي، جاکليدي و مواردي از اين دست سفارش دهد.ما هزينه‌ها را همين‌جا متوقف مي‌کنيم و فرض مي‌کنيم اقلام چاپي ستاد شما همين صد و بيست ميليون باشد. شام فرض کنيد چهل شب مهماني شام برپا کنيد. مهماني شام جز لاينفک ستاد‌هاي انتخاباتي در شهرستان‌هاست که از جمع‌هاي کوچک ۵۰ تا ۱۰۰ نفره آغاز مي‌شود (فرض کنيد سي شب اول متوسط و نزديک به ۲۰۰۰ وعده غذا) و در جمع‌هاي عمومي ۵۰۰ نفره پايان مي‌يابد (چهارده وعده در زمان مجاز بودن تبليعات و هر وعده حداقل ۵۰۰ نفر، مي‌شود ۷۰۰۰ وعده غذا) اگر هر وعده غذا با مخلفات و نوشابه و سالاد و حمل و نقل ۶۰ هزار تومان آب بخورد، ۵۴۰ ميليون تومان هزينه روي دست ستاد خواهد گذاشت. بنر تبليغاتي ستادهاي انتخاباتي چاپ بنر در اندازه بزرگ، حداقل ۳۰۰ هزار تومان هزينه دارد. براي هر مراسم سخنراني ۵ بنر نياز است. در ۲۰ مراسم به ۱۰۰ بنر نياز داريد. براي تبليغات هم در سطح شهر حدود ۱۰۰ بنر نياز است که احتمالا رقبا پاره کنند و نياز به تيم پشتيبان براي نصب مجدد است. يعني در مجموع نزديک ۳۰۰ بنر. ۹۰ ميليون تومان آب مي‌خورد. به نظر بايد ۹۰ ميليون تومان هم بنر در ابعاد کوچکتر منتشر کنيد که در خيابان‌ها به تير چراغ برق آويزان شود. البته براي انتشار بنر خود در برخي مکان‌هاي عمومي‌تر هم بايد سبيل برخي مقامات را چرب کنيد. در مجموع يک کانديدا ۲۰۰ ميليون تومان براي تبليغات بنري خود کنار مي‌گذارد. هزينه ستاد انتخاباتي روستا‌ها فرض کنيد در حوزه انتخابيه شما داراي روستا باشد. هرچند نياز‌هاي فيزيکي را ستاد مرکزي تامين مي‌کنند، اما اين روستا‌ها نياز به محل استقرار (۸ ميليون) تجهيزات صوتي و تصويري (۵ ميليون) يک مراسم سخنراني و شام صد نفره (۱۰ ميليون) و نيروي انساني (۵ ميليون به يکي از بزرگان روستا و ۵ ميليون تنخواه براي هزينه‌هاي جاري مثل استخدام نيروي انساني) دارد. هر روستا ۳۳ ميليون تومان و اگر ۳۰ روستاي پرجمعيت داشته باشيم، حدود يک ميليارد هزينه دارد. برخي کانديدا براي اهالي روستا اقلامي مانند لباس ورزشي، کيف، کفش و ... خريداري مي‌کنند. در برخي موارد هم کمک‌هاي مالي مستقيم به اهالي روستا مي‌شود. هرچند اين موارد ضروري است اما ارقام آن در محاسبه لحاظ نمي‌شود تا قيمت کف هزينه به دست بيايد. شايد گفته شود برخي هزينه‌ها بالاست، اما نامزد‌هاي انتخاباتي معتقدند اگر با مردم با خست رفتار کنند، در راي آن‌ها اثر مستقيم دارد. فضاي مجازي هزينه طراحي سايت شخصي حدود ۱۵ ميليون تومان هزينه دارد. سه نفر براي به روز رساني مطالب آن نياز است و يک عکاس هم بايد برنامه‌هاي شما را پوشش دهد. اگر سه ماه اين نيرو‌ها را استخدام کنيد، نزديک ۵۰ ميليون تومان به علاوه هزينه مکان و اينترنت و برق هزينه دارد. در مجموع يک کانديدا بايد شصت ميليون براي سايت و تلگرام و اينستاگرام و واتس‌آپ کنار بگذارد. فرض کنيد ده نوبت و هر نوبت ۲۰ هزار پيامک ارسال کنيد. اين تعداد بالا نيست. ضمن اينکه پيامک طولاني گاهي به ۵ پيامک هم مي‌رسد. اين کار براي يک کانديدا حدود سي ميليون تومان هزينه دارد. هزينه حضور شما در شبکه‌هاي اجتماعي هم، براي يک پيج پربيننده اينستاگرام با حدود ۲۰k حدود ۱۲ ميليون براي نيروي انساني ادمين پيچ و حدود ۸ ميليون براي خريد ممبر است. اگر در شبکه تلگرام و توييتر هم فعاليت کنيد حدود ۳۰ ميليون هزينه در مجموع اضافه مي‌شود. يعني شبکه اجتماعي حدود ۵۰ ميليون. ويدئوي تبليغاتي با توجه به اينکه شرکت‌هاي متوسط براي ساخت کليپ ۵ دقيقه‌اي حدود ۵ ميليون تومان دريافت مي‌کنند، اگر شما نياز به ۱۲۰ دقيقه فيلم و کليپ داشته باشيد بايد ۱۲۰ ميليون تومان هزينه کنيد. اين فيلم را اگر قرار باشد روي CD بين جامعه راي دهنده پخش شود، رقم دو برابر مي‌شود. يعني ۲۴۰ ميليون تومان. بسته‌هاي تبليغاتي معمولا کانديداها نياز دارند براي برخي افراد سرشناس هدايايي در نظر بگيرند؛ مثل مقامات سياسي شهر، دوستان قديمي، روحانيون و افراد با نفوذ تا توجه آن‌ها را جلب کنند. اين هديه از تابلو فرش تا کتاب‌هاي نفيس متغير است. هر هديه ۵۰۰ هزار تومان و براي ۲۰۰ شخصيت، نزديک ۱۰۰ ميليون هزينه ايجاد مي‌کند. سخنراني هر کانديدا نياز به دو تا سه سخنراني بزرگ دارد. اين سخنراني بايد يا در سالن بزرگ شهر برگزار شود يا بايد هزينه نصب استيج و ميکروفن داده شود. فرض کنيد همين سي ميليون تومان هزينه داشته باشد. هر کانديدا نياز به قاري قرآن، مجري، استند آپ کمدين، شاعر و مجلس گرم کن دارد. در بهترين حالت ۱۰ ميليون دستمزد اين افراد مي‌شود. يک ورزشکار يا بازيگر معروف هم مي‌تواند براي مردم جذاب باشد. پس هزينه همين نيرو‌ها تا سي ميلون بالا مي‌رود. براي اين مراسم هم بايد براي دو هزار نفر صندلي و البته پذيرايي سفارش داده شود. مثلا يک موز و يک آب ميوه و يک کيک، با يک کتاب دعا که تصوير کانديدا روي آن نقش بسته مي‌تواند نزديک ۲۰ ميليون تومان شود. در واقع براي سخنراني‌هاي خود ۲۵۰ ميليون تومان کنار بگذاريد. جدول زير نشان مي‌دهد تا همينجا يک کانديدا براي انتخابات مجلس بيش از ۳ ميليارد تومان هزينه کرده است. اما اين هزينه براي راي آوردن کافي است؟ مسلما نه، به هزينه‌هاي بالاتري نياز است. هر کانديدا در رسانه‌هاي محلي آگهي منتشر مي‌کند يا در ايامي مثل روز خبرنگار، روز آتش نشان، روز دختر، روز مادر و... براي جامعه هدف جشن‌هايي برگزار خواهد کرد و جوايز نماديني اهدا مي‌کند. کانديدا در مراسم عروسي شهر شرکت مي‌کند. به تازه داماد و تازه عروس هديه مي‌دهد و به افرادي که صاحب فرزند شده‌اند نيز هديه داده مي‌شود. شرکت در برنامه‌هاي تبليغاتي خيريه‌اي که حتما لازم است. تهيه جهيزيه يا آزاد کردن زندانيان مالي؛ هر دو اقدام حسابي راي ساز هستند. اگر اين موارد محاسبه شود، رقم تبليغاتي هر کانديدا براي انتخابات مجلس مرز ۵ ميليارد را هم رد خواهد کرد؛ اين يعني حتي حقوق ۱۰۰ ميليوني هم نمي‌تواند کفاف هزينه‌هاي يک کانديدا را بدهد. برخي هزينه هاي انتخابات نيز ممکن است از جيب ملت پرداخت شود. يعني يک کانديدا با قدرتي که دارد از منابع بيت المال استفاده مي‌کند. محمود ميرلوحي يکبار اين موضوع را علني کرد و گفت: «حجم قراردادهاي عمراني شهرداري تهران به اندازه حجم بوجه عمراني دولت است مي توان حدس زد چه اتفاقي رخ داده است. ۵۰ درصد از قراردادهايي که بسته شده، با ترک تشريفات بوده است و قراردادها چندين برابر بيشتر با يک پيمانکاري مي بستند و خب در پشت پرده زدو بند ديگري در جريان بود. براي مثال بخشي از کارهاي انتخاباتي به آنها سپرده مي‌شد.» همه اين موارد در حالي است که يک کانديدا نخواهد راي بخرد. بسيار مسبوق به سابقه بوده که شب انتخابات و در ساعت‌هاي پاياني و زمان تمديد راي گيري، آرا با قيمت‌هاي ۱۰۰ هزار تا ۲۰۰ هزار تومان خريد و فروش مي‌شود. ممکن است يک نماينده بگويد در انتخابات نهايتا ۱۰۰ يا ۲۰۰ ميليون هزينه کرده است. شايد پولي که از جيب او رفته اين مقدار باشد، اما هر کانديدا اسپانسر يا اسپانسر‌هايي دارد که اين هزينه را پرداخت مي‌کنند. حال سوال اينجاست که پولي که اسپانسر‌ها پرداخت مي‌کنند، قرار است از کدام منبع تامين شود؟ ابراهيم فياض جامعه شناس معتقد است هزينه‌هاي ميلياردي انتخاباتي «منجر به شکل‌گيري مجلس فرمايشي و سفارشي خواهد شد که در همين مجلس فعلي هم نمايندگاني بابت هزينه تبليغات ضمانت‌هايي دادند که مجبور بودند گوش به فرمان افرادي در بيرون از مجلس باشند.» به گزارش رويداد۲۴ پيش از اين روزنامه شرق در گزارشي که سال ۹۶ منتشر کرده بود، به صورت ذهني رقم تبليغات و هزينه هاي انتخاباتي هر نماينده را حدود ۱ ميليارد تومان محاسبه کرده بود. با توجه به گراني‌هاي سال ۹۷ به بعد و سه تا چهار برابر شدن قيمت‌ها، به نظر مي‌رسد در حال حاضر همان رقم ۳ تا ۵ ميليارد که در اين گزارش محاسبه شده، رقمي واقعي است. دولت آذر ٩۴ لايحه‌اي براي شفافيت هزينه‌هاي انتخاباتي به مجلس تحويل داده است. پس از آن در سال بعد يعني در تير ٩۵ اين لايحه يک بار ديگر به مجلس فرستاده شد اما همان زمان کليات آن در کميسيون شوراهاي مجلس رد شده است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد