خبرآنلاين/ در حالي که تنها شش آمريکايي در ايران زنداني هستند(5 نفر از آنها دو تابعيتي اند)، هنوز 17 ايراني در زندان هاي ايالات متحده هستند. با شروع همه گيري کرونا انتظار مي رود دولت آمريکا دست به آزادي اين زندانيان بزند اما چنين اتفاقي نيافتاد. از ميان ايرانيان زنداني، به غير از دونفر بقيه متهم به دور زدن يا نقض تحريم هاي آمريکا هستند. اين اتهامي است که بعد از تحريم دوباره کشورمان از سوي ايالات متحده در ارديبهشت سال نود و هفت رسميت پيدا کرد. ترامپ همانطور که قولش را به طرفدارانش داده بود، از توافق هسته اي خارج شد و دست به سلسله تحريم هايي عليه ايران زد. اين تحريم ها هر چند تنها از سوي آمريکا اعمال شدند اما عملا دست ايران را براي معاملات تجاري با جهان بستند. چرا که اغلب کشورها با وجود مخالفتي که با اين رفتار آمريکايي ها داشتند، به دليل ترس از جريمه هاي سرسام آور و ... مبادلات اقتصادي را به کم ترين ميزان خود رساندند. در اين ميان ايالات متحده برخي ايرانيان را در اين کشور به جرم نقص تحريم ها زنداني کرد.
پيشنهاد ايران براي ازادي زندانيان
روز دوشنبه، ۱۸ آذر سال گذشته، محمد جواد ظريف در توييتر ضمن بيان اين که ايران به "تبادل فراگير" زندانيان با ايالات متحده تمايل دارد نوشت: «توپ در زمين آمريکاست.» علي ربيعي، سخنگوي دولت ايران هم در نشست خبري خود بر توئيت ظريف صحه گذاشت و گفت: «باز هم در زمينه تبادل زندانيان با آمريکا حاضريم اقدام کنيم». ربيعي تاکيد کرد که اين بدهبستان زندانيان زمينهاي براي انجام مذاکره با واشنگتن نيست و شرط مذاکره برداشتن تحريمها از جانب آمريکاست و مذاکره هم در چهارچوب گروه ۱+ ۵ انجام خواهد شد. اين تبادل زندانيان با ميانجيگري سوئيس انجام شده بود.
هجدهم ارديبهشت ماه، کمتر از شش ماه بعد از آزادي مسعود سليماني و ژاو وانگ، نيويورک تايمز در گزارشي مدعي مذاکرات ميان ايران و ايالات متحده براي تبادل زندانيان دو کشور شد. اين روزنامه مدعي شده بود که مذاکره براي تبادل مايکل وايت 48 ساله و يک پزشک ايراني-آمريکايي با هويت نامشخص در جريان است و به نقل از ابوالفضل مهرآبادي معاون دفتر حافظ منافع ايران در سفارت پاکستان در واشنگتن گفته «اين مذاکرات هنوز به نتيجه نرسيده است.» اين خبر در حالي منتشر شد که شب قبل از آن پمپئو اعلام کرده بود سوئيس به عنوان حافظ منافع آمريکا در ايران در تلاش براي ازادسازي زندانيان اين کشور در ايران است.
در ارديبهشت ماه علي ربيعي سخنگوي دولت ايران در نشست خبري خود گفت، ايران آماده تبادل کامل زندانيان با آمريکاست، اما واشنگتن هنوز به اين تبادل پاسخي نداده است. اين گفته هاي ربيعي، بازتاب رسانه اي زيادي داشت و ناظران گفتند در صورتي که چنين اتفاقي انجام بگيرد، يکي از نادرترين نوع همکاري بين تهران و واشنگتن اتفاق افتاده است. همان روز جواد ظريف، وزير خارجه کشورمان توضيحات ربيعي را در پاسخ به خبرنگاران کامل کرد. او گفت جمهوري اسلامي ايران براي "تبادل فراگير زندانيان" با ايالات متحده آمادگي دارد. وزيرخارجه همچنين تاکيد کرد که ايران اين اراده را از مهرماه سال 1397 بيان کرده اما از سوي طرف آمريکايي پاسخي به درخواست ايران داده نشده است.
آزادي زندانيان به معناي کاهش تنش هاست؟
برخلاف آنچه نيوريورک تايمز در گزارش خود نوشته بود، تبادل زندانيان در آذرماه سال گذشته با همکاري سوئيس اتفاق افتاد و تهران و واشنگتن مذاکره اي با يکديگر بر سر اين افراد نداشتند. در مورد اخير، يعني در ماجراي آزادي سيروس عسگري، استاد دانشگاه شريف که به اتهام دور زدن تحريم ها دو سال و نيم در زندان بود، او در ماه نوامبر گذشته تبرئه شده بود. سخنگوي وزارت خارجه آمريکا روز سهشنبه گفت که آزادي «سيروس عسگري»، دانشمند ايراني بازداشتشده در آمريکا در قالب مبادله زنداني با ايران نبوده است. همچنين «مورگان اورتگاس»، مدعي شد که ايالات متحده آمريکا از دسامبر ۲۰۱۹ به دنبال بازگرداندن عسگري به ايران بوده است. او همچنين گفته که بازگشت او به ايران در قالب مبادله زنداني با ايران صورت نگرفته است. اورتگاس در مصاحبه با پايگاه نشنالاينترست گفته بود: «همانطور که وزارت خارجه ايران امروز تأييد کرد آقاي عسگري مشارکتي در هيچ برنامه مبادله زنداني با ايران نداشته است.» سيد عباس موسوي سخنگوي وزارت خارجه ايران امروز ادعاهاي مطرحشده درباره تبادل سيروس عسگري با متهمان آمريکايي بازداشتشده در ايران را رد کرد و گفت آزادي دانشمند ايراني پس از تبرئه عسگري از اتهامات صورت گرفته است.
نظر ناظران در مورد ازادي زندانيان ايراني متهم به نقض تحريم ها، متفاوت است. برخي مدعي هستند که مي توان اين اتفاق را به معناي نرمش دو طرف براي گفتگوهاي بيشتر در نظر گرفت. به اعتقاد اين دسته، ايالات متحده و ايران بالاخره در يک مورد توانسته اند با يکديگر به توافق برسند. اما بسياري از ناظران هم معقتدند مسيري که ترامپ در يک سال گذشته در آن قدم گذاشته و ايران را با افزايش تحريم ها تحت بيشترين فشارها قرار داده و از سوي ديگر دست به ترور شهيد سردار سليماني زده، بي بازگشت است و تهران به مذاکره با کاخ سفيد دست نخواهد زد. به اعتقاد اين گروه از ناظران، آزادي زندانيان تحت تاثير تلاش هاي سوييس و البته همکاري تهران و واشنگتن با اين کشور بوده است اما به معناي کاهش تنش ها نبوده و بستر لازم براي اينکه تبادل زندانيان را تبديل به همکاري هاي بيشتر ميان دو کشور کند فعلا وجود ندارد.
بازار