باشگاه خبرنگاران/ فراکسيونها براي رسيدگي به مشکلات مردم در مجلس تشکيل ميشوند، اما برخي از آنها اولويتي براي کشور به حساب نميآيند.
تشکيل فراکسيونها در مجالس از اهميت بالايي برخوردار است، چراکه فراکسيونها براي رسيدگي به مشکلات مردم در مجلس تشکيل ميشوند و ميتوانند همپاي کميسيونها نقش مثمري داشته باشند. در واقع فراکسيونها در نحوه استفاده از اهرمهاي نظارتي، ارائه و تصويب طرحها، لوايح و برنامهها ميتوانند، نقش آفريني کنند، اما نکتهاي که توجه ما را به خود جلب کرد، تشکيل فراکسيونهايي است که در ابتداي شکل گيري هر مجلس با عناوين مختلف با سرعت تشکيل ميشوند، اما بعد از مدتي به فراموشي سپرده شده و به غير از نام و عنوان از آنها چيزي باقي نميماند و عملا فعاليتي از آنها به چشم نميخورد.
حميدرضا فولادگر که دوره هفتم، هشتم، نهم و دهم نماينده مردم اصفهان در مجلس بود، ميگويد، در مجالس قبل، گاهي اوقات يک فراکسيون ۱۴۰ عضو داشت، اما در موضوع حساس تنها ۷۰ نفر اعلامنظر ميکردند و در واقع بيشتر افراد اسمي و روي کاغذ عضو فراکسيون بودند.
در اين ميان نام برخي از فراکسيونهاي عجيب و غريب نيز به چشم ميخورد، فراکسيونهايي که به گفته برخي از نمايندگان موجب پايين آوردن شان مجلس و وکلاي ملت ميشوند يا فراکسيونهايي که موازي کاري ميکنند و اصلا بود و نبود آنها فايدهاي براي مجلس ندارد.
تشکيل فراکسيونهاي «سير و عدس» اولويت کشور است؟
حجت الاسلام عليرضا سليمي در مورد تشکيل فراکسيونها در ابتداي دوره يازدهم مجلس، گفت که تاکنون حدود ۱۰۰ درخواست تشکيل فراکسيون به هيئت رئيسه مجلس واصل شده که تعداد آنها همچنان رو به افزايش است، البته تعدادي از فراکسيونها عملا در مسير موازي با يکديگر حرکت ميکنند و ما شاهد موازي کاري در تشکيل اين فراکسيونها هستيم؛ به عنوان مثال فراکسيون تعاون و کار و فراکسيون تعاون و همياري از جمله مواردي است که درخواست تشکيل آنها به هيئت رئيسه واصل شده است که هر سه يک مسير را دنبال ميکند.
سليمي همچنين با تاکيد بر اينکه تشکيل فراکسيونهاي ديگري همچون فراکسيون عدس و سير به هيئت رئيسه واصل شده است، گفت سؤال اينجاست که شأن يک فراکسيون در اين حد پايين آورده شود؟ با توجه به اين موارد هيئت رئيسه تصميم گرفته تا فعلا جلوي تشکيل فراکسيونها گرفته شود تا سازوکار مناسبي براي تشکيل آنها در نظر گرفته شود، البته در مورد فراکسيونهايي همچون روحانيت و ايثارگران خط مشي آنها مشخص است و امکان تشکيل فراکسيون همسو و موازي با آنها وجود ندارد.
محمدرضا رضايي کوچي، عضو کميسيون عمران مجلس هم معتقد است که تعدادي از فراکسيونها، در مسير موازي با يکديگر حرکت ميکنند يا برخي از فراکسيونها مانند فراکسيون عدس و سير که به هيئت رئيسه ارسال شدهاند که نياز کشور نيست. در واقع ۹۰ درصد کارهايي که در فراکسيونها انجام ميشود، در کميسيونها هم وجود دارند و تنها موجب گرفتن زمان نمايندگان ميشود، وگرنه تمام فعاليتهايي که در فراکسيونها انجام ميشود، طبق آيين نامه در کميسيونها نيز پيش بيني شده است.
رضايي کوچي همچنين تاکيد مي کند: تعداد فراکسيونها بسيار زياد است، در حالي که اصلا نيازي به برخي از آنها نيست، به عنوان مثال فراکسيونهايي مانند عدس و سير در کميسيون کشاورزي هم قابليت بررسي دارند و لازم نيست فراکسيون جدايي براي آن تشکيل شود.
فولادگر نماينده ادوار مجلس هم ضمن انتقاد از موازيکاري برخي فراکسيونها گفت که کميسيونهاي تخصصي و فراکسيونهاي اصلي نقش مهمي در گرهگشايي از مشکلات اقتصادي و معيشتي مردم دارند، لذا موضوعات کشور را بايد اولويتبندي کرد و برخي مباحث را در خود فراکسيونهاي اکثريت بهصورت موضوعي درآورد و براي آن کميته تعيين کرد.
او با تاکيد بر اينکه فراکسيونهاي تخصصي، براساس علايق افراد شکل ميگيرد، خواستار ساماندهي فراکسيونها شد. او همچنين ياد آور شد که در دورههاي نهم و دهم هم فراکسيونهاي تخصصي با يکديگر همپوشاني داشتند و دو فراکسيون با يک موضوع و محتوا، ولي با تفاوت اسم کار ميکردند.
فولادگر معتقد است که يکيديگر از فراکسيونها، مربوط به مسائل قومي و منطقهاي است که نبايد خيلي در مجلس بهصورت پررنگ مطرح شود. ويژگي مجلس اين است که از تمام ايران، قوميتها، مذهب شيعه اثنيعشري که مذهب اصلي کشور است تا مذاهب و اقليتها حضور دارند و چنانچه گرايشهاي قومي خيلي پررنگ مطرح شود به وحدت و انسجام ملي ضربه ميزند.
او ادعا ميکند که برخي فراکسيونها حتي عنوان خوبي هم ندارند، لذا نبايد براي هر طرح يا هر شخصيت محبوب مدنظر خود فراکسيون راه بيندازيم، بهطور مثال شهيد ديالمه نماينده برجستهاي در مجلس اول بود و در همان سال ۶۰ شهيد شدند و از اين شهدا کم نداريم که اگر بخواهيم به تعداد اين شخصيتهاي عزيز فراکسيون داشته باشيم، امکانپذير نيست.
وزارتخانهها در صدد جهت دهي ذهن وکلاي ملت
سليمي عضو هيئت رئيسه مجلس با تاکيد بر اينکه اخبار و اطلاعاتي به گوش ميرسد که وزارتخانهها قصد تشکيل تعدادي از اين فراکسيونها نقش دارند، گفت که برخي از وزارتخانهها سعي دارند تا از اين طريق بتوانند ذهن نمايندگان را جهتدهي کنند و در مجلس شوراي اسلامي نفوذ داشته باشند که اين باعث کندي تيغ نظارت نمايندگان و همچنين تأثير وزارتخانهها بر روند قانون گذاري ميشود.
فولادگر هم در اين باره ميگويد که بعضي از فراکسيونهاي تخصصي خودجوش و برخي هم از خارج تشکيل ميشود و يک نهادي سعي دارد از بيرون مجلس، نمايندگان را با برنامههاي خود هماهنگ کند و حتي برخي جلسات را بيرون مجلس برگزار ميکردند. به گفته اين نماينده دورههاي نهم و دهم، حتي اين اتفاق افتاده که يک فراکسيون در دفتر فلان رئيس دستگاه يا وزير جلسه برگزار کرده است، بنابراين فراکسيونهايي که از بيرون مجلس ساخته ميشود بيشتر با هدف هماهنگي با دستگاه اجرايي شکل ميگيرد که درست نيست و استقلال نمايندگان را زيرسوال ميبرد.
رضايي کوچي رئيس کميسيون عمران هم از ديگر نمايندگاني بود که در خصوص جهت دهي ذهن وکلاي ملت ميگويد که گاهي اوقات در برخي موضوعات، دستگاهها موضوعي را دنبال ميکنند که دولت به آن توجه نميکند و دستگاهها نياز به قانون گذاري در اين مورد دارند، طبيعي است که ميتوانند از طريق مجلس اين موضوع را دنبال کنند. اما دستگاهها نميتوانند ذهن نمايندگان را جهت دهند، چراکه وکلاي ملت آنقدر باهوش هستند که در زمين دولت بازي نکنند.
براي جلوگيري از فراکسيونهاي بي اهميت چه بايد کرد؟
رئيس کمسيون عمران، با اشاره به راهبردي براي جلوگيري از تشکيل فراکسيونهاي موازي و کم اهميت گفت که اين موضوع بايد در آيين نامه مجلس ذکر شود تا از تشکيل فراکسيونهاي موازي و متعدد جلوگيري شود، چراکه بسياري از آنها کار موازي با کميسيونها را انجام ميدهند.
همچنين سليمي عضو هيئت رئيسه مجلس براي حل مشکلات موجود در اين زمينه تاکيد کرد که در حال حاضر به دنبال اين هستيم که فراکسيونهاي موازي تشکيل نشود، بنابراين ساز و کار جديدي را براي فراکسيونها تعريف خواهيم کرد.
بازار