ترکان: منافع اقتصادی ما در بازگشت آمریکا به برجام است

فرهيختگان/ مشاور اسبق رئيس‌جمهوري و عضو شاخص حزب اعتدال و توسعه، پيش از اجراي برجام يکي از جنجالي‌ترين مواضع را درباره برجام اتخاذ کرد که بازتاب زيادي داشت؛ ترکان گفته بود هر روز اجرانشدن برجام، روزانه ۱۰۰ ميليون دلار ضرر به اقتصاد کشورمان وارد مي‌کند. اکبر ترکان، مشاور اسبق رئيس‌جمهوري گفت: هيچ‌کس پيش‌بيني نمي‌کرد آمريکا از برجام خارج شود. آيا کسي پيش‌بيني مي‌کرد شخصيتي همچون ترامپ رئيس‌جمهور آمريکا شود؟ وقتي شخصيتي مانند ترامپ خود را مقيد به اين قاعده بين‌المللي نمي‌داند، نه‌تنها درمورد برجام بلکه از وقتي رئيس‌جمهور آمريکا شد، اين کشور از خيلي پيمان‌هاي بين‌المللي عدول کرده است. مشاور اسبق رئيس‌جمهوري و عضو شاخص حزب اعتدال و توسعه پيش از اجراي برجام يکي از جنجالي‌ترين مواضع را درباره برجام اتخاذ کرد که بازتاب زيادي داشت؛ ترکان گفته بود هرروز اجرانشدن برجام، روزانه ۱۰۰ ميليون دلار ضرر به اقتصاد کشورمان وارد مي‌کند. در پنجمين سالگرد امضاي برجام به‌سراغ ترکان رفته‌ايم تا روايتش از روزهاي پرفراز و نشيب سال ۹۴ در امضاي برجام را مرور کنيم. *چرا دولت روحاني تصميم گرفت به سمت تصويب برجام برود و طبق چه احساس نيازي کشور را به سمت برجام بردند؟ کساني که در سياست خارجي هستند بهتر مي‌توانند پاسخ بدهند. *اما شما در آن مقطع روايتي داشتيد که بسيار بازتاب رسانه‌اي داشت. اينکه بيان کرديد خسارت هرروز تاخير در اجراي برجام هزينه هنگفتي براي کشور دارد، آيا الان نيز همان‌طور فکر مي‌کنيد؟ درست است، اما اين وجه از تحليل بايد ازسوي کسي باشد که مسلط بر برجام و همه ابعاد آن باشد. *پس شما سال ۹۴ براساس چه اطلاعاتي بيان کرديد هرروز تاخير در اجراي برجام معادل خسارت ۱۰۰ ميليون دلاري براي کشور است؟ اگر بخواهيم مرور کنيم بايد به اينکه چه کساني باعث شدند تحريم‌ها برگردد، رجوع کنيم. وقتي کشوري نفت، پتروشيمي، فولاد، مس و آلومينيوم يا خيلي از محصولات کشاورزي را صادر مي‌کند، اين امر درآمدهاي ارزي براي کشور دارد. بخشي از اين درآمدها بودجه دولت است و بخشي به بودجه دولت نمي‌آيند ولي ارز آنها در بازار ارز براي مصرف‌کنندگان ارزي مصرف مي‌شود. بنابراين وقتي جلوي صادرات اعم از نفت، پتروشيمي، کالاهاي کشاورزي و صنعتي گرفته شود، درآمدهاي ارزي به کشور وارد نمي‌شود. در اين صورت درآمد کم مي‌شود و تقاضاي ارز وجود دارد و عرضه ارز کاهش مي‌يابد. وقتي تقاضاي ارز باشد اما عرضه ارز کم شود، ممکن است باعث گراني قيمت ارز شود، همانند وقايعي که الان شاهد آن هستيم. لذا نکته مهم و اساسي اين است که غير از بودجه دولت که به درآمدهاي نفتي وصل است، وقتي نفت صادر نمي‌شود غير از کاهش درآمدهاي ارزي، درآمد ريالي دولت هم کاهش مي‌يابد چراکه تامين منابع ريالي دولت از محل صادرات نفت بوده که موجب کمبود درآمد ريالي دولت و درآمد ارزي آن مي‌شود. کمبود درآمد ريالي دولت، دولت را به‌سمت استقراض از بانک‌ها مي‌برد چراکه هزينه‌ها سرجاي خود باقي است لذا کارکنان دولت هزينه خود را دارند، حقوق‌ها وجود دارد و هزينه‌هاي جاري نيز در جريان است و هزينه‌هاي عمراني هم کم‌وبيش وجود دارد، بنابراين دولت به‌سمت استقراض از بانک‌ها کشيده مي‌شود. استقراض از بانک‌ها توسط دولت موجب افزايش نقدينگي مي‌شود. افزايش نقدينگي موجب افزايش سطح عمومي قيمت‌ها و تورم مي‌شود. بنابراين تورم‌هاي بسيار سخت به جامعه تحميل مي‌شود و موقعي که درآمد دولت کم مي‌شود و مجبور مي‌شود از بانک‌ها قرض کند، اين تاثير ريالي دارد. تاثير ارزي اين است که وقتي تقاضاي ارز وجود دارد و عرضه کاهش مي‌يابد، باعث گراني قيمت ارز مي‌شود. *اگر برجام طراحي درستي داشت و طبق يک سازوکار مشخصي پيش مي‌رفت از اين مشکل جلوگيري مي‌کرد؟ مگر دو سال دوم اينچنين نشد؟ ما دو سال اول دولت روحاني درحال مذاکره و گفت‌وگو و شکل دادن به برجام بوديم؛ دو سال دوم آقاي روحاني موقعيتي ايجاد شد که صادرات نفت و کالاهاي ديگر شکل گرفت، درآمدهاي ارزي و درآمدهاي ريالي دولت هم خوب شد، شما شاهد بوديد در آن دو سال نرخ رشد بسيار خوبي در کشور داشتيم. هيچ‌کس خروج آمريکا از برجام را پيش‌بيني نمي‌کرد هم نرخ رشد اقتصادي کشور و هم کنترل بر مسائل بازار ارز و بازار اشتغال خوب بود. حتي سالي ۷۰ هزار شغل ايجاد شد. مگر چنين نبود؟ اما با خارج شدن ايالات متحده آمريکا از برجام فشارهاي بين‌المللي عليه ما آغاز شد. *شما پيش‌بيني مي‌کرديد آمريکا از برجام خارج شود؟ هيچ‌کس پيش‌بيني نمي‌کرد. آيا کسي پيش‌بيني مي‌کرد شخصيتي همچون ترامپ رئيس‌جمهور آمريکا شود؟ وقتي شخصيتي مانند ترامپ خود را مقيد به اين قاعده بين‌المللي نمي‌داند، نه‌تنها درمورد برجام بلکه از وقتي رئيس‌جمهور آمريکا شد، اين کشور از خيلي پيمان‌هاي بين‌المللي عدول کرده و بسياري از تعهدات بين‌المللي خود را انجام نداده و خيلي از موافقتنامه‌هايي که دولت آمريکا امضا کرده بود را پشت‌پا زده است. بنابراين اين امر تنها درمورد برجام و کشور ما نيست، درمورد خيلي از موافقتنامه‌ها و توافقنامه‌هاي بين‌المللي اين روند را طي کرده است که در سياست خارجي با قلدري و بي‌قانوني و متکي به راي خود روابط بين‌المللي را خراب کرده است. درمورد ما نيز اين اتفاق رخ داده است. منافع اقتصادي ما در بازگشت آمريکا به برجام است *يعني به‌نظر شما اگر آمريکا از برجام خارج نمي‌شد شرايط برجام خوب پيش مي‌رفت؟ اگر آمريکا به برجام برگردد، يعني همين الان هم به برجام برگردد سران کشور معتقدند مي‌توانند مجددا با تمام تعهدات برجام جلو بروند و منافع اقتصادي ما نيز در اين است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar