روایت رویترز از مخالفت ۱۳ عضو شورای امنیت با فعال شدن مکانیسم بازگشت تحریمها
فارس/ يک رسانه انگليسي مدعي شده ۱۳ عضو شوراي امنيت سازمان ملل متحد با نگارش نامههايي به رئيس شوراي امنيت مخالفت خودشان را با تلاش آمريکا براي بازگشت خودکار تحريمها عليه ايران اعلام کردهاند.
خبرگزاري رويترز با گزارش اين خبر افزود اعضاي شوراي امنيت در اين نامهها که به رويت اين رسانه رسيده تصريح کردهاند آمريکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شده و قادر به استفاده از مفاد اين توافق براي احياي تحريمها عليه ايران نيست.
اين رسانه انگليسي، اين اقدام را به عنوان منزويتر شدن آمريکا در مسير حرکت به سمت احياي تحريمها عليه ايران تفسير کرده است.
رويترز نوشته در فاصله ۲۴ ساعتي که از اقدام آمريکا براي فعال کردن مکانيسم ماشه ميگذرد، بريتانيا، فرانسه، آلمان، بلژيک، چين، روسيه، ويتنام، نيجر، سنت وينسنت و گرنادينها، آفريقاي جنوبي، اندونزي، استوني و تونس نامههايي در مخالفت با اقدام آمريکا نوشتهاند.
تنها عضو شوراي امنيت که علاوه بر خود آمريکا در مخالفت با اقدام اين کشور عليه ايران نامه ننوشته جمهوري دومينکين است. اين کشور در قطعنامه چند روز پيش نيز تنها کشوري بود که در کنار آمريکا ايستاد.
رئيس شوراي امنيت ممکن است قطعنامه «ادامه لغو تحريمهاي ايران» را ارائه نکند
به گزارش رويترز؛ با توجه به مخالفتهاي شديد با تلاش آمريکا براي بازگرداندن تحريمها عليه ايران رئيس دورهاي شوراي امنيت مقيد به ارائه پيشنويس قطعنامهاي با موضوع «ادامه لغو تحريمهاي ايران» نيست.
طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت که در سال ۲۰۱۵ براي تأييد برجام صادر شده، چنانچه هيچيک از اعضاي شورا به فاصله ۱۰ روز بعد از دريافت شکايت درباره عدم پايبندي ايران به برجام پيشنويس قطعنامهاي با موضوع «ادامه رفع تحريمها» پيشنهاد نکند، رئيس شوراي امنيت بايد ظرف ۲۰ روز آينده چنين پيشنويسي را ارائه کند.
به صورت خلاصه، بندهاي ۱۱ و ۱۲ متن پيشنويس قطعنامه شوراي امنيت در مورد روند اجرايي در شوراي امنيت توضيح ميدهند که شوراي امنيت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز پس از دريافت ابلاغيه کشور شاکي مبني بر «عدم پايبندي اساسي» طرف مقابل، بايد «ادامه لغو تحريمهاي ايران» را به رأي بگذارد.
در صورتي که چنين قطعنامهاي ارائه شود آمريکا ميتواند با استفاده از حق وتو، مانع تصويب ادامه لغو شده و موجب شود که قطعنامههاي پيشين و تحريمهاي مربوطه به صورت خودکار «از نيمه شب به وقت گرينويچ سيامين روز پس از دريافت تذکر» (يعني نيمه شب ۱۹ سپتامبر، برابر با ۰۴:۳۰ بامداد ۲۹ شهريورماه) به طور کامل احيا شوند.
با اين حال، طبق نوشته رويترز، در متن قطعنامه ۲۲۳۱ اين مسئله هم تصريح شده که رئيس شوراي امنيت «ديدگاههاي کشورهاي دخيل در موضوع» را در نظر خواهد گرفت.
بر همين اساس، برخي از ديپلماتها به خبرگزاري رويترز گفتهاند با توجه مخالفتهاي شديد موجود با اقدام آمريکا، رئيس دورهاي شوراي امنيت -که در ماه آگوست اندونزي و در ماه سپتامبر نيجر- است، مجبور به ارائه پيشنويس قطعنامهاي با موضوع «ادامه لغو تحريمهاي ايران» نخواهد بود.
يک ديپلمات در شوراي امنيت به شرط عدم افشاي نام گفت: «با توجه به وجود اين ديدگاه قوي در ميان اکثريت اعضاي شوراي امنيت مبني بر اينکه روند بازگشت خودکار تحريمها آغاز نشده است آنها در کسوت رئيس شوراي امنيت موظف به معرفي چنين قطعنامهاي نخواهند بود.»
«مايک پامپئو»، وزير خارجه آمريکا و «برايان هوک»، نماينده مستعفي دولت آمريکا در امور ايران گفتهاند انتظار دارند اندونزي يا نيجر چنين پيشنويسي را ارائه کنند.
خبرگزاري رويترز نوشته يکي ديگر از گزينههاي آمريکا اين است که خودش اين قطعنامه را ارائه کند و يا اينکه از جمهوري دومينيکن بخواهد که اين کار را انجام دهد.
سازمان ملل: تفسير زمانبندي مکانيسم ماشه به عهده اعضاي شوراي امنيت است
در همين زمينه و در شرايطي که دولت آمريکا در تلاش است با استناد به بندهاي قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت تمامي تحريمهاي بينالمللي عليه ايران را احيا کند، «استفان دوجاريک»، سخنگوي سازمان ملل متحد جمعه تصريح کرده تفسير زمانبنديهاي مندرج در اين قطعنامه به عهده اعضاي شوراي امنيت است.
دوجاريک در يک کنفرانس خبري درباره اينکه آيا احتساب چارچوب زماني ۳۰ روزه براي بازگشت احتمالي تحريمها عليه ايران به فرض موفقيت آمريکا در پيشبرد مکانيسم ماشه از روز جمعه آغاز ميشود گفت: «تفسير قطعنامه ۲۲۳۱ درباره چارچوب زماني [بازگشت خودکار تحريمها] به عهده اعضاي شوراي امنيت است. اعضاي شوراي امنيت بايد خودشان قطعنامه خودشان را تفسير کنند.»
دولت آمريکا روز پنجشنبه (۲۱ اوت/۳۰ مرداد) با ارائه نامهاي به رئيس شوراي امنيت رسماً اين شورا را از خواست خود براي بازگرداندن تمامي تحريمهاي بينالمللي عليه ايران مطلع کرد.
آمريکا در اين نامه ايران را به «نقض اساسي» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
اين نامه، روند ۳۰ روزهاي را آغاز ميکند که از لحاظ تئوريک ميتواند به «بازگشت خودکار» تحريم سازمان ملل عليه ايران منجر شود.
خبرگزاري رويترز نوشته با روندي که آمريکا آغاز کرده، قاعدتاً تمامي تحريمهاي سازمان ملل بايد نيمه شب ۱۹ سپتامبر به وقت گرينويچ (برابر با ۰۴:۳۰ بامداد ۲۹ شهريورماه) عليه ايران از سر گرفته شوند. اين تاريخ، چند روز قبل از سخنراني دونالد ترامپ رئيسجمهور آمريکا در نشست مجمع عمومي سازمان ملل متحد است.
ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحريمها که با نامهاي ديگري مثل «مکانيسم ماشه» يا «اسنپبک» نيز شناخته ميشود به دنبال احياي تمامي قطعنامههاي تحريمي عليه تهران است که پس از حصول برجام ميان ايران و گروه موسوم به ۱+۵ تعليق شده بودند.
تلاش آمريکا در اين مسير پس از شکست اين کشور در به تصويب رساندن قطعنامهاي که خواستار جلوگيري از انقضاي تحريمهاي تسليحاتي عليه ايران بود، صورت ميگيرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأي گذاشته شد با ۱۱ رأي ممتنع، ۲ رأي موافق (آمريکا و جمهوري دومينيکن) و ۲ رأي مخالف (روسيه و چين) رد شد.
واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمديد تحريمهاي تسليحاتي عليه ايران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسير خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت از يکي از بندهاي مندرج در برجام که با نامهايي مانند «مکانيسم ماشه»، «ساز و کار حل و فصل اختلاف» يا «ساز و کار بازگشت خودکار تحريمها» شناخته ميشود براي بازگرداندن تحريمهاي بينالمللي عليه ايران استفاده کند.
کارشناسان ميگويند آمريکا از آن جهت که ارديبهشتماه سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شده جزو طرفهاي مشارکتکننده در «برجام» نيست و نميتواند از بندهاي اين توافق براي تمديد تحريمها عليه ايران استفاده کند.
مقامهاي دولت آمريکا ادعا ميکنند از آنجا که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ از آمريکا به عنوان «مشارکتکننده برجام» ياد شده اين کشور ميتواند از ايران بابت «نقض اساسي برجام» شکايت کرده و خواستار بازگشت تحريمها عليه اين کشور شود.