روایت آسوشیتدپرس از کشمکش در شورای امنیت بر سر تحریمهای ایران

فارس/ مقامهاي دولت آمريکا به مخالفتهاي گسترده با تلاش اين کشور براي بازگرداندن تحريمهاي بينالمللي عليه ايران واکنش نشان دادند.
رسانه آمريکايي آسوشيتدپرس در گزارشي مفصل به شرح کشمکشهاي ميان اعضاي شوراي امنيت بر سر اقدام آمريکا جهت بازگرداندن تحريمهاي بينالمللي عليه ايران پرداخته است.
دولت «دونالد ترامپ»، رئيسجمهور آمريکا مخالفتهاي شديد با تلاش اين کشور براي بازگرداندن تحريمهاي بينالمللي عليه ايران را رد کرده و مدعي شده شمارش معکوس ۳۰ روزه براي آغاز اين تحريمها از روز جمعه آغاز شده است.
حتي متحدان اروپايي آمريکا هم در کنار روسيه و چين ادعاي آمريکا درباره محق بودن براي استناد به مفاد توافقي که ۲ سال پيش از آن خارج شده را زير سئوال بردهاند.
رسانهها روز جمعه گزارش دادند از ميان ۱۵ عضو شوراي امنيت، ۱۳ عضو نامههايي به رئيس اين شورا ارسال کرده و مخالفت خودشان را با اقدام آمريکا اعلام کردهاند.
با اين حال، «مايک پامپئو»، وزير خارجه آمريکا و «برايان هوک»، نماينده مستعفي دولت آمريکا در امور ايران اين مخالفتها را رد کردهاند.
ادعاي هوک درباره آغاز بازگشت خودکار تحريمها
هوک، جمعه در يک نشست خبري به خبرنگاران گفت: «ما نيازي به اجازه کسي نداريم. ايران، تعهدات هستهاي داوطلبانه خودش را زير پاگذاشته است. شرطهاي کليد زدن مکانيسم بازگشت خودکار تحريمها برآورده شده و ما هم بر همين اساس، اين کار را انجام دادهايم.»
برايان هوک با بيان اينکه «مخالفت يا حمايت ديگران با کاري که ما ميکنيم اهميت اساسي ندارد»، اضافه کرد «امروز نخستين روز روند ۳۰ روزه بازگشت خودکار تحريمها است.»
دولت آمريکا روز پنجشنبه (۲۱ اوت/۳۰ مرداد) با ارائه نامهاي به رئيس شوراي امنيت رسماً اين شورا را از خواست خود براي بازگرداندن تمامي تحريمهاي بينالمللي عليه ايران مطلع کرد.
آمريکا در اين نامه ايران را به «نقض اساسي» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
اين نامه، روند ۳۰ روزهاي را آغاز ميکند که از لحاظ تئوريک ميتواند به «بازگشت خودکار» تحريم سازمان ملل عليه ايران منجر شود. با اين حال، کارشناسان گفتهاند دولت آمريکا مسير پرپيچ و خم و دشواري پيش رو دارد.
بر خلاف ادعاي برايان هوک، سخنگوي وزارت خارجه چين، همانند بسياري از ديگر کشورها اعلام کرد که مکانيسم بازگشت خودکار تحريمها، فعال نشده است.
«ژائو ليجيان»، سخنگوي وزارت خارجه چين گفت: «طرفهاي مشارکتکننده در برجام و همچنين اکثريت قاطع اعضاي شوراي امنيت معتقدند که درخواست آمريکا فاقد اساس قانوني است و مکانيسم بازگشت خودکار تحريمها فعال نشده است.» (جزئيات بيشتر)
نظر شوراي امنيت درباره آغاز نشدن مکانيسم ماشه
خبرگزاري آسوشيتدپرس، گزارش داد بعد از آنکه مايک پامپئو نامه رسمي آمريکا براي آغاز روند بازگشت تحريمها عليه ايران را تحويل «ديان دجاني»، رئيس دورهاي شوراي امنيت داد، دجاني رايزنيهاي تک به تک با ۱۴ عضو ديگر شوراي امنيت درباره اقدام آمريکا را آغاز کرد.
ديپلماتها به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفتهاند نتيجه اين رايزنيها اين بود که اکثريت اعضاي شوراي امنيت به دجاني گفتند که آمريکا از حق قانوني براي بازگرداندن تحريمها برخوردار نيست و از نظر آنها دوره ۳۰ روزه بازگشت اين تحريمها آغاز نشده و اقدام آمريکا از هيچ اثري برخوردار نخواهد بود.
ديپلماتها گفتند که با توجه به اين شرايط نيازي نيست رئيس شوراي امنيت طي ۳۰ روز آينده قطعنامه «ادامه لغو تحريمها عليه ايران» که آمريکا آماده وتوي آن است را به رأي بگذارد.
نظر جان بولتون
«جان بولتون»، مشاور امنيت ملي سابق آمريکا که از مدتها پيش گفته استدلالهاي دولت ترامپ براي بازگرداندن تحريمها عليه ايران نادرست است در مصاحبه با آسوشيتدپرس گفت: «۳ يا ۴ راه به نظرم ميآيد که طرفداران توافق هستهاي ممکن است با استفاده از آن به دنبال ممانعت در تلاش آمريکا براي بازگرداندن تحريمها باشند.»
بولتون گفت: «اطمينان دارم که ديپلماتهاي روسيه و چين و کشورهاي اروپايي همه دارند الان روي اين موضوع کار ميکنند. ايالات متحده در اين خصوص با تدبير عمل نکرده است.»
تلاش آمريکا در اين مسير پس از شکست اين کشور در به تصويب رساندن قطعنامهاي که خواستار جلوگيري از انقضاي تحريمهاي تسليحاتي عليه ايران بود، صورت ميگيرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأي گذاشته شد با ۱۱ رأي ممتنع، ۲ رأي موافق (آمريکا و جمهوري دومينيکن) و ۲ رأي مخالف (روسيه و چين) رد شد.
پامپئو روز پنجشنبه گفت کشورهاي اروپايي در محافل خصوصي با آمريکا در خصوص ضرورت تمديد تحريمهاي تسليحاتي عليه ايران اتفاقنظر دارند اما جرأت ابراز نظر خودشان به صورت علني را ندارند و هيچ راه حل جايگزيني به آمريکا در اين خصوص ارائه ندادهاند.
پامپئو روز جمعه در مصاحبه با فاکسنيوز گفت «غيرقابل درک» است که اروپايي با تمديد نامحدود تحريمهاي تسليحاتي عليه ايران موافقت نکردهاند.
او گفت: «جانبداري از روسيه و چين در اين موضوع مهم و در اين مقطع مهم در سازمان ملل، به نظرم واقعاً براي دنيا خطرناک است.»
ادامه تلاشهاي اروپا براي توافق بر سر تحريم تسليحاتي ايران
برايان هوک روز جمعه مدعي شده که هيچ کشوري، طرحي براي مصالحه با آمريکا بر سر تحريمهاي تسليحاتي ايران پيشنهاد نکرده، اما ديپلماتها به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفتهاند رايزنيهاي گستردهاي در اين خصوص ميان آمريکا و اروپا انجام شده و پيشنهادهايي براي تمديد ۶ ماهه يا يک ساله اين تحريمها مطرح شده است. همچنين طرحي پيشنهاد داده شده که خواستار منوط کردن تمامي معاملات تسليحاتي با ايران به صدور مجوز شوراي امنيت بوده است- با اين حال، ميان ۱۵ عضو شوراي امنيت بر سر اين طرحها توافقي حاصل نشده است.
ديپلماتها گفتهاند اروپاييها هنوز هم اميدوارند قبل از ۱۸ اکتبر که تحريمهاي تسليحاتي عليه ايران به پايان برسد توافقي حاصل شده و اختلاف ميان آمريکا با روسيه و چين در اين خصوص برطرف شود. آمريکا خواستار تمديد نامحدود اين تحريمها است، در حالي که چين و روسيه خواستار اتمام اين تحريمها طبق مفاد توافق هستهاي برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت سازمان ملل متحده هستند.
انتقاد مقام روسيه از تلاش آمريکا براي تسري دادن «قانون جنگل» به دنيا
خبرگزاري آسوشتيتدپرس نوشته روسيه جزو سرسختترين مخالفان اقدام آمريکا براي احياي تحريمها عليه ايران بوده است.
بلافاصله بعد از آنکه مايک پامپئو نامه رسمي آمريکا براي بازگشت تحريمها را تحويل رئيس شوراي امنيت داد «ديميتري پوليانسکي»، معاون نماينده روسيه در سازمان ملل در توئيتر نوشت: «مثل اينکه ۲ سياره وجود دارند. يکي سيارهاي افسانهاي و مبتني بر قانون جنگل که آمريکا در آن مجاز است بدون مجاب کردن ديگران هر کاري را که دلش ميخواهد انجام دهد، توافقها را نقض کرده و از آنها خارج شود و باز هم به دنبال منفعت بردن از آن باشد؛ دوم، سيارهاي ديگر که بقيه دنيا در آن زندگي ميکنند و در آن قانون بينالمللي و ديپلماسي حاکم است.»
پامپئو در مصاحبه با فاکسنيوز ابراز اطمينان کرد که تحريمهاي سازمان ملل عليه ايران احيا خواهند شد.
او گفت: «روسيه و چين ميتوانند کل روز حرافي کنند، اما من به شما اطمينان ميدهم ايالات متحده از تمامي ابزارهاي موجود در اختيارش استفاده خواهد کرد تا اطمينان حاصل کند که روسيه و چين قادر به تحويل سامانههايي تسليحاتي به ايران که ما را تهديد ميکنند نخواهد بود.»