پهپاد ایرانی که پریدیتور آمریکایی را پشت سر گذاشت

هفته گذشته پس از گذشت حدود يک‌سال که از وجود پروژه‌اي در نهاجا تحت عنوان توليد پهپاد «کمان ۲۲» سخن گفته شده بود، براي نخستين بار تصاويري از خزش و تاکسي کردن اين پهپاد منتشر شد.

نخستين بار در نمايشگاه «اقتدار ۴۰» نيروهاي مسلح که بهمن‌ماه ۱۳۹۷ به مناسبت چهلمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي برپا شده بود، از پهپاد جديدي بنام «کمان ۱۲» رونمايي شد که از آن تحت عنوان نخستين پهپاد رزمي ارتش ياد شده بود و در همان نمايشگاه مشخصاتي براي اين پهپاد ذکر شده بود که در نوع خود قابل توجه بود.

پهپاد کمان ۱۲ که در آن زمان جدي‌ترين تلاش نهاجا براي توليد يک پهپاد رزمي به منظور برطرف کردن نيازهاي عملياتي اين نيرو بود، توان حمل حدودا ۲۰۰ کيلوگرم محموله را که مي‌توانست محموله جنگالي و يا بمب و يا موشک باشد را داشت؛ البته در همان نمايشگاه از موشکي تحت عنوان اخگر نيز رونمايي شده بود که با توجه به ابعاد و وزن آن بعنوان سلاحي براي پهپادهاي نهاجا معرفي شده بود.

اخگر در حقيقت موشکي مجهز به سيکر (جستجوگر) اپتيکي و با وزن سرجنگي ۷ کيلوگرمي است که نيروي پيشرانش از يک موتور ميکروجت تأمين مي‌شود و سرعت آن به ۶۰۰ کيلومتر در ساعت مي‌رسد.

موشک اخگر

برد اعلام شده براي موشک اخگر ۳۰ کيلومتر و وزن کلي آن نيز ۲۷ کيلوگرم اعلام شده بود.

کمان ۱۲ نهايتا يک ماه پس از رونمايي، در اسفند ۹۷ به خط توليد رسيد و پس از آن نيز بارها در رزمايش‌هاي مختلف ارتش چندين فروند از آن به نمايش در آمد، اما نقطه اوج آن رزمايش پهپادي ارتش در دي‌ماه سال‌جاري بود که نمونه تسليح شده آن در اين رزمايش به نمايش گذاشته شد که حاکي از توان حمل طيف قابل توجهي از تسليحات توسط اين پهپاد بود.

مطابق آنچه از پيکربندي جديد تسليحات اين پهپاد به نمايش گذاشته شد، کمان ۱۲ قابليت حمل پرتابگر راکت‌هاي ۷۰ ميلي‌متري، بمب‌هاي هدايت‌شونده سري قائم و موشک ضد‌زره و تاپ اتک الماس با برد ۸ کيلومتر را براي اجراي آتش عليه اهداف زميني داشت. 

تصويري از پرواز کمان ۱۲ در رزمايش نهاجا- استفاده از بالک‌هايي در قسمت نوک بال (winglet) يکي از وجوه تمايز طراحي اين پهپاد است که باعث کاهش مصرف سوخت مي‌شود

آنچه گفته شد خلاصه‌اي از ماجراي پهپاد کمان۱۲ بود که گمان مي‌رفت نسخه نهايي برنامه ارتش براي توليد يک پهپاد رزمي در نيروي هوايي باشد؛ اما سال گذشته امير نصيرزاده فرمانده نيروي هوايي ارتش به مناسبت روز اين نيرو در يک گفتگوي تلويزيوني براي نخستين بار از «کمان ۲۲» بعنوان نسخه بعدي پهپاد «کمان ۱۲» نام برد.

يک‌سال بعد يعني در بهمن‌ماه سال‌جاري امير نصيرزاده مجددا از رونمايي از پهپاد کمان ۲۲ در سال‌جاري خبر داد و اعلام کرد که اين پهپاد توان حمل ۳۰۰ کيلوگرم تسليحات را دارد؛ اين ميزان توان حمل نشان مي‌داد که کمان ۲۲ دست‌کم ۱۰۰ کيلوگرم بيشتر از کمان ۱۲ توان حمل تسليحات دارد.

نهايتا ۶ اسفندماه، نخستين تصاوير از اين پهپاد و تسليحات قابل حمل توسط آن و همچنين بيان جزئيات بيشتري از قابليت‌هاي آن منتشر شد که در ادامه به آن خواهيم پرداخت.

در بررسي ظاهر اين پهپاد،‌ شباهت آن به پهپاد MQ-9 Reaper آمريکايي نخستين نکته‌اي است که به ذهن مي‌رسد؛ شکل دماغه، پيکربندي بال و بدنه و همچنين سکان‌هاي هدايت عمودي و افقي پهپاد کمان ۲۲ شباهت قابل توجهي به پهپاد MQ-9 آمريکايي دارد.

بالا کمان ۲۲-پايين MQ-9

در نتيجه اين شباهت مي‌توان ابعاد بزرگي براي پهپاد کمان ۲۲ متصور بود؛ البته مشخصات و ابعاد رسمي اين پهپاد منتشر نشده است، اما در صورت در نظر گرفتن پهپاد MQ-9 بعنوان مبنا، بايد طول بال ۲۰ متري و طول ۱۱ متري را براي آن در نظر گرفت که از اين حيث يکي از پهپادهاي بزرگ توليد شده در کشور محسوب مي‌شود؛ موضوعي که توسط امير نصيرزاده نيز اينگونه بيان شده که کمان ۲۲ نخستين پهپاد رزمي پهن‌پيکر کشور است.

نکته ديگري که درباره اين پهپاد مطرح شده، برد ۳۰۰۰ کيلومتري و مداومت پرواز ۲۴ ساعته آن است؛ البته درباره برد آن اعلام نشده که ۳۰۰۰ کيلومتر شعاع عملياتي آن است و يا برد يک‌طرفه که در صورت اينکه اين عدد برد يک‌طرفه باشد، شعاع عملياتي اين پهپاد ۱۵۰۰ کيلومتر خواهد بود. اگر بخواهيم اين برد را با برد ۱۲۵۰ کيلومتري پهپاد MQ-1 مقايسه کنيم، کمان ۲۲ نسبت به پريديتور آمريکايي هم در مداومت پروازي و هم در شعاع عملياتي برتري قابل توجهي دارد.

آنگونه که فرمانده نيروي هوايي ارتش گفته، کمان ۲۲ مجهز به محموله‌هاي رزمي، اپتيکي و جنگالي است؛ موضوعي که در تسليحات مشاهده شده در روز رونمايي نيز قابل مشاهده است؛ بر اساس آنچه به نمايش در آمده اين پهپاد مجهز به بمب‌هاي هوشمند سري قائم، يک نوع بمب بالدار جديد و بمب هدايت ليزري است.

البته در مقابل اين پهپاد نيز تسليحاتي مانند پاد اخلالگر شاهين براي اجراي عمليات جنگ الکترونيک و اخلال بر روي رادارهاي دشمن در باند X، بمب ليزري سنگين ۵۰۰ پوندي و نشانه‌گذار ليزري براي هدايت بمب ليزري نيز قرار گرفته که از اين حيث مي‌توان کمان ۲۲ را نخستين پهپادي در کشور عنوان کرد که قابليت حمل بمب‌هاي سنگين ليزري را دارد.

از سوي ديگر زير هر بال از پهپاد کمان ۲۲، سه نقطه سخت براي نصب تسليحات قرار گرفته که در مجموع دو بال، ۶ نقطه سخت وجود دارد و در قسمت مياني بدنه نيز يک نقطه سخت ديگر براي نصب محموله وجود دارد. تعداد بالاي نقطه‌هاي سخت نصب تسليحات بر روي بال‌هاي اين پهپاد يک مزيت قابل توجه اين پهپاد است؛ حتي در مقايسه اين پهپاد با پهپادي مانند MQ-1 پريديتور آمريکايي که ۴ نقطه سخت دارد، کمان ۲۲ در مجموع ۷ نقطه سخت دارد که از اين حيث تعداد نقطه سخت‌هاي آن با پهپاد MQ-9 آمريکايي برابر است.

فلش‌هاي زرد نقاط سخت نصب تسليحات-  شماره۱: پاد اخلالگر جنگ الکترونيک شاهين شماره۲: بمب ليزري ۵۰۰ پوندي شماره۳: پاد نشانه‌گذار ليزري

کمان ۲۲ را در حقيقت پاسخي به نيازهاي سنگين عملياتي نهاجا براي ماموريت‌هاي رزمي است که با توجه به متمايز بودن پلتفرم آن نسبت به کمان ۱۲ مي‌توان مراحل توسعه ديگري هم براي آن در نظر گرفت که يکي از آنها را مي‌توان تسليح اين پهپاد به موشک‌هاي هوابه‌هوا براي ايفاي ماموريت رهگيري هوايي برشمرد. هرچند در حال حاضر هم کمان ۲۲ پهپادي است که سنگين‌ترين ترکيب تسليحات را در ميان پهپادهاي کشور مي‌تواند حمل کند.

نکته قابل توجه ديگر اين پهپاد، امکان عمليات همزمان رزمي و جنگ الکترونيک است که در صورت حمل پاد جنگ الکترونيک حين عمليات رزمي ضد اهداف زميني، امکان هدف قرار گرفتن آن توسط سامانه‌هاي پدافندي را به حداقل مي‌رساند که از اين حيث پهپاد کمان۲۲ نخستين پهپادي در کشور است که از اين قابليت يعني اجراي همزمان عمليات رزمي و جنگ الکترونيک برخوردار است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد