اندیشکده «شورای روابط خارجی»: عفب‎‎‎نشینی غرب در قبال پافشاری مردم ایران بر حقوق هسته‎‎‎ای

فارس/ يک انديشکده آمريکايي مي‎‎‎نويسد: اگر آمريکا اميدوار است که تحريم‎‎‎ها باعث شود مردم از دولت بخواهند که برنامه هسته‎‎‎اي متوقف شود، چنين اتفاقي نمي‎‎‎افتد چرا که مردم ايران مخالفتي با برنامه هسته‎‎‎اي ندارند. انديشکده «شوراي روابط خارجي» در مصاحبه «برنارد گرتزمان» با «کارلا آن رابينز»، معاون ارشد اين انديشکده، به بررسي شرايط پيش روي ايران در مذاکرات آتي با قدرت‎‎‎هاي جهاني مي‎‎‎پردازد: قدرت‎‎‎هاي بين‎‎‎المللي در پايان ماه فوريه با ايران در مورد برنامه مسئله‎‎‎ساز هسته‎‎‎ايش جلسه خواهند داشت. اين امر در شرايطي رخ مي‎‎‎دهد که رهبر ايران آيت‎‎‎الله خامنه‎‎‎اي پيشنهاد مذاکراه دوجانبه آمريکا با ايران را که توسط «جو بايدن» مطرح شده مردود دانسته است. آمريکا و اروپا مدعي هستند که برنامه هسته‎‎‎اي ايران به دنبال ساخت سلاح هسته‎‎‎اي است. سوال: پنج عضو دائم شوراي امنيت و آلمان در 26 فوريه در قزاقستان دور ديگري از مذاکره با ايران بر سر برنامه هسته‎‎‎ايش برگزار خواهند کرد. موضع آمريکا در اين مذاکرات چست؟ اين اولين بار نيست که چنين مذاکراتي برگزار مي‎‎‎شود. به خاطر داشته باشيد که تقريبا هم‎‎‎زمان در مونيخ، يکي از مقامات ارشد ايراني از انجام مذاکرات دوجانبه با آمريکا استقبال کرد اما بعد رهبر ايران آنرا رد کرد. با توجه به اين امر، نبايد چندان نسبت به مذاکرات ماه فوريه خوش‎‎‎بين بود به ويژه که اين مذاکرات اولين دور مذاکرات پس از شش ماه است. اميدي به انجام مصالحه در اين دور از مذاکرات نيز وجود ندارد. * ايهود باراک هم ادبيات تند خود عليه ايران را تلطيف کرده است سوال: در اواخر ماه مارس اوباما به اسراييل خواهد رفت و روشن است که نتانياهو با اوباما در مورد ايران و برنامه ايران براي توليد بمب هسته‎‎‎اي (به گفته نتانياهو) صحبت خواهد کرد. در حال حاضر و پس از برگزاري اتخابات در اسراييل که نتانياهو در آن چندان موفق نبود و راي‎‎‎دهندگان اسراييلي اعلام کردند که دل‎‎‎مشغولي اصلي آنها نه ايران که مشکلات اقتصادي و نابرابري در جامعه اسراييل است، ديگر نتانياهو موقعيت استوار سابق را ندارد. درست است که او دوباره اعلام کرده که اولويت اول دولت مسئله ايران است اما نتانياهو به خوبي مي‎‎‎داند که کارهاي زيادي بايد در داخل اسراييل انجام دهد. موضوع ديگري که به گمان من بسيار عجيب است، «ايهود باراک»، وزير دفاع اسراييل، است که پيش‎‎‎تر يکي از سرسخت‎‎‎ترين طرفداران حمله به ايران بود اما اخيرا در مصاحبه‎‎‎اي گفته است: «آمريکا داراي يک برنامه اساسي و بنيادين است که مي‎‎‎تواند مدتي جلوي ايران را بگيرد. البته اگر به نقطه‎‎‎اي برسيم که ديپلماسي و تحريم‎‎‎ها جواب ندهد باز هم جاي نگراني نيست و مي‎‎‎توان هم‎‎‎چنان با استفاده از روش فعلي به نتيجه رسيد.» مي‎‎‎توان ديد که ايهود باراک که همواره موضعي يک‎‎‎جانبه و جنگ‎‎‎طلبانه نسبت به ايران داشته است حداقل در حال حاضر موضع خود را قدري تلطيف کرده است. سوال: کمي کمتر از شش ماه ديگر در ايران انتخابات رياست جمهوري برگزار خواهد شد. البته هنوز معلوم نيست چه کساني نامزد خواهند شد اما به نظر مي‎‎‎رسد که مسئله هسته‎‎‎اي يکي از اصلي‎‎‎ترين موضوعات مورد بحث خواهد بود. من گمان نمي‎‎‎کنم روشنفکران ايراني در مورد حق ايران در داشتن برنامه هسته‎‎‎اي با هم اختلاف نظر داشته باشند و فکر هم نمي‎‎‎کنم مردم ايران از دولت بخواهند که برنامه هسته‎‎‎اي را کاملا کنار بگذارد. پس اگر آمريکا اميدوار است که تحريم‎‎‎ها باعث شود مردم از دولت بخواهند که برنامه هسته‎‎‎اي متوقف شود، گمان نمي‎‎‎کنم چنين اتفاقي بيفتد چرا که چندان مخالفتي مردم ايران با برنامه هسته‎‎‎اي ندارند. از سوي ديگر شاهد درگيري ميان احمدي نژاد و رييس مجلس علي لاريجاني هستيم (اول همين ماه احمدي‎‎‎نژاد خانواده لاريجاني را متهم به فساد کرد) که نه تنها مسئله بسيار جالبي است بلکه نشان مي‎‎‎دهد که در فضاي سياسي ايران چطور ممکن است هر اتفاقي بيفتد. موضوعات مطرح در انتخابات رياست جمهوري پيش‎‎‎روي ايران احتمالا همان مسائلي است که در انتخابات سال 2009 و پيش از آنکه دولت انتخابات را به سرقت ببرد مطرح شد يعني مسائلي چون فساد، آزادي و نياز به اصلاحات بنيادين سياسي و اقتصادي. سوال: بسياري سياست آمريکا در قبال ايران را بسيار جنگ‎‎‎طلبانه مي‎‎‎خوانند و آنرا مورد انتقاد قرار مي‎‎‎دهند. آيا شما با اين استدلال موافقيد؟ در مذاکرات طولاني ميان قدرت‎‎‎هاي بين‎‎‎المللي و ايران، اگر ايران به راستي برنامه هسته‎‎‎ايش صلح آميز بود مي‎‎‎بايست تا کنون پيشنهادهاي آمريکا و متحدانش را مي‎‎‎پذيرفت چرا که آنها همه نوع پيشنهادي به ايران کرده‎‎‎اند از جمله حق توليد سوخت هسته‎‎‎اي. مدت‎‎‎ها پيش از ايران خواسته شد که سوخت توليد نکند با اينکه از ايراني‎‎‎ها خواسته شد که همه سانتريفوژهاي خود را متوقف کنند و برنامه هسته‎‎‎اي را معلق، اما در حال حاضر موضع غربي‎‎‎ها تبديل شده است به اينکه ايران مي‎‎‎تواند تا ميزان مشخصي اورانيوم غني کند اما بايد آنرا براي توليد سوخت به خارج از ايران بفرستد. اما جواب ايران هم‎‎‎چنان منفي است. درخواست ديگري که غرب دارد عبارت است از اين‎‎‎که ايران بايد در مورد جنبه‎‎‎هاي نظامي برنامه خود شفاف عمل کند و پاسخ پرسش‎‎‎هاي آژانس بين‎‎‎المللي انرژي اتمي را بدهد. چرا ايران پيشنهادهايي که دريافت کرده را رد مي‎‎‎کند؟ براي پاسخ به اين سوال بايد پرسيد ايا ايران به راستي در پي توليد سلاح هسته‎‎‎اي است يا نه؟ آمريکا و متحدانش مدت‎‎‎ها است که در پي پاسخ اين سوال هستند. سوال: کره شمالي هم‎‎‎چنان برنامه هسته‎‎‎اي خود را پيش مي‎‎‎برد. آنها تهديد کرده‎‎‎اند که آزمايش هسته‎‎‎اي ديگري را انجام خواهند داد و آمريکا نيز کاري نمي‎‎‎تواند بکند مگر اعمال تحريم‎‎‎هاي بيشتر. کسي نمي‎‎‎تواند عليه کره شمالي از زور استفاده کند. همين موضوع در مورد پاکستان هم صادق است. تا زماني که آنها بمب اتم دارند کسي نمي‎‎‎تواند به آنها آسيب بزند. آيا شما فکر مي‎‎‎کنيد ايراني‎‎‎ها هم دارند به همين نتيجه مي‎‎‎رسند؟ کاملا. تفاوت ميان ايران و کره شمالي در چيست؟ اين سوالي است که همه آنرا مطرح مي‎‎‎کنند. اما مسئله اصلي اين است که تحريم‎‎‎ها از آن رو براي کره شمالي مهم نيست چون آنها به گشنگي دادن به مردم خود عادت دارند. اما بخش اعظم مردم ايران طبقه‎‎‎اي متوسط هستد که براي تحت تاثير قرار دادن آنها نياز به فشارهاي سياسي متفاوتي است.