زوميت/ رباتها ميتوانند به پزشکان کمک کنند تا از بيماران فاصله بگيرند و به افراد در انزوا نيز کمک کنند تا شرايط را تحمل کنند؛ اما وارد کردن اين ماشينها به بيمارستان با مشکلات زيادي همراه است.
رباتهاي پيچيده و هوش مصنوعي، بهجاي جايگزيني کامل انسانها، درحال تقويت نيروهاي انساني هستند. اگرچه خوب است که بتوانيم از پزشکان و پرستاران با واگذار کردن وظايف بيشتر به رباتها، محافظت کنيم، خودکار کردن بخشهايي از پزشکي دشوار است. اين کار اساسا يک وظيفهي انساني است و به مهارتهاي حرکتي خوب، دلسوزي و تصميمگيري سريع نياز دارد که تعيينکنندهي مرگ يا زندگي افراد است. ما نميخواهيم چنين تصميماتي را به ماشينها واگذار کنيم.
اما دنياگيري کوويد ۱۹ فرصتي بينظير براي حرکت سريع درجهت توسعهي فناوريهاي رباتهاي پزشکي است. دهها متخصص رباتيک در سرمقالهاي که بهتازگي در مجلهي Science Robotics منتشر شده است، به اين موضوع پرداختهاند. گوانگ ژونگيانگ يکي از نويسندگان سرمقاله و نيز سردبير مجلهي مذکور در يک کنفرانس مطبوعاتي گفت:
مردم شروع به تامل درمورد اين موضوع کردهاند که در موقعيتهايي مانند اين، رباتها نهتنها ميتوانند در امر فاصلهگيري اجتماعي مورد استفاده قرار گيرند بلکه همچنين ازنظر افزايش تعاملات اجتماعي نيز کاربرد دارند.
يک دانشجوي مهندسي درحال پيکربندي رباتي است که براي غربالگري و نظارت بيماران مبتلا به کوويد ۱۹ اصلاح شده است
سرمقالهي جديد درواقع فراخواني است که خواستار انجام پژوهشهاي بيشتر در زمينهي رباتهاي پزشکي است. يانگ و همکارانش در اين سرمقاله نوشتند:
رباتيک و اتوماسيون ميتواند نقش مهمي در مبارزهبا بيماريهاي عفوني مانند کوويد ۱۹ داشته باشد. رباتها داراي پتانسيل استفاده براي ضدعفوني، تحويل دارو و غذاها، اندازهگيري علائم حياتي و کمک به کنترل مرزها هستند. با تسريع دنياگيري، نقشهاي بالقوهي رباتيک بيشتر آشکار ميشود.
علاوهبراين، رباتها نوعي پزشکي از راه دور را مقدور ميسازند که انسانها را از مناطق آلوده دور نگه ميدارد. بهگفتهي پژوهشگران:
کوويد ۱۹ ميتواند همچون عامل تسريعکنندهي توسعهي سيستمهاي رباتيکي عمل کند که بتوانند بهسرعت و از راه دور و بدون نياز به رفتن به خطوط مقدم، توسط کارشناسان و ارائهدهندگان خدمات اساسي به کار گرفته شوند.
نکتهي طعنهآميز دنياگيري ويروس کرونا اين است که متخصصان پزشکي بهتر از هر کسي ميدانند که فاصلهگيري اجتماعي براي کاهش نرخ عفونتهاي جديد ضروري است اما بااينحال مجبورند بيش از همه به بيماري نزديک باشند. همچنين کساني که شايد بيش از هر کسي نياز به تعامل اجتماعي دارند، يعني سالخوردگان، کساني هستند که بيش از همه لازم است جدا شوند؛ زيرا بيش از ديگران دربرابر بيماري حساس هستند. اما اگر ماشينها بتوانند در امر مراقبت از بيماران کمک کنند، احتمال ابتلاي مراقبان انساني به عفونت کاهش پيدا ميکند.
براي مثال، رباتهاي خودمختار ميتوانند در اتاقها پرسه بزنند و سطوح را با استفاه از نور فرابنفش ضدعفوني کنند. رباتها همچنين ميتوانند مانند ربات تاگ (Tug)، لوازم مورد نياز را تحويل دهند. هوش مصنوعي ميتواند به تشخيص مبتلايان کوويد ۱۹ کمک کند. نويسندگان سرمقاله نيز پيشنهاد ميکنند که مهندسان ميتوانند رباتهاي سياري را براي انجام کارهاي سادهاي مانند اندازهگيري دماي بدن بيمار توسعه دهند. اين فناوريها ميتواند از فشار وارده بر انسانهاي ارائهدهندهي مراقبتهاي بهداشتي کم کند و به آنها کمک کند تا از افراد آلوده فاصله بگيرند. اين امر ميتواند به برطرف کردن تگناهاي آينده که در آن کارکنان زيادي پس از مواجههبا افراد عفوني، بيمار يا قرنطينه ميشوند و نيروي کار کافي براي مراقبت از بيماران وجود ندارد، کمک کند.
کيت دارلينگ، متخصص رباتيک که در سرمقاله مشارکتي نداشته است، ميگويد نمونههاي زيادي وجود دارد که در آن ماشينها به انسان در انجام وظايفشان کمک ميکنند. او ميگويد دستگاههاي خودپرداز به بانکها اين امکان را داده است که خدمات پرداخت خود را گسترس دهند. رباتهاي دفع بمب به سربازان کمک ميکنند که از خطر بيشتر فاصله بگيرند. مواردي وجود دارد که اتوماسيون جايگزين انسان ميشود اما پتانسيل حقيقي رباتيک در تکميل مهارتهاي ما است. ما بايد تلاش براي جايگزيني را متوقف کنيم و درمورد نحوهي استفاده از فناوري براي دستيابي به اهدافمان خلاقانهتر فکر کنيم.
تصور آيندهاي که در آن رباتهاي تحويلدهنده غذا و لوازم را به خانهي افراد قرنطينه ميرسانند و مانع از اين ميشوند که کارکنانِ تحويل با تماس با آنها آلوده شوند، دشوار نيست. افراد قرنطينهشده درحالحاضر با استفاده از برنامههاي تماس ويدئويي با دوستان و خويشاوندان خود در ارتباط هستند، اما رباتهاي اجتماعي در غياب همتايان انساني، ميتوانند مردم را از تنهايي درآورند.
رباتهاي دورحضوري (حضور از راه دور) که اغلب بهسادگي يک صفحهي نمايش روي چرخ طراحي شدهاند، براي کمک به اعضاي خانواده براي تماس با سالخوردگان در آسايشگاهها شروع به کار کردهاند. در بيمارستانها، چنين رباتهايي ميتوانند موجب ارتباط پزشکي که مثلا در لندن قرار دارد با بيماري که در آمريکا به سر ميبرد، شوند.
البته يکي از مشکلات اساسي رباتيک بيمارستان، نياز به تعامل حساس بين پزشک و بيمار است. پزشک بايد بيمار را زنده نگه داشته و درعينحال در دوران سخت با او همدلي کند. رباتها اين گونه نيستند. اينکه يک ربات تا چه اندازه ميتواند از عهدهي وظيفهي کارکنان بخش پزشکي برآيد تا حدودي بستگي به اين موضوع دارد که آيا او ميتواند تعامل انساني را جايگزين کند يا اينکه فقط انتقالدهندهي اين تعامل است. بهعبارت ديگر، آيا ربات فقط بهعنوان واسطهاي براي پزشک يا ديگر کارکنان مراقبتهاي بهداشتي يا متخصصان عمل ميکند يا اينکه قرار است خود ربات وظيفهاي را انجام دهد؟
جولي کارپنتر متحصص رباتيک و پژوهشگر گروه اخلاق و علوم نوظهور در دانشگاه ايالتي کاليفرنيا که در سرمقالهي جديد مشارکتي نداشته است، ميگويد:
يقينا اينکه کاري کنيم آنها براي انسان ترسناک نباشند، مهم است.
مثلا ربات تاگ را درنظر بگيريد. اين ربات کموبيش مانند جعبهاي است که بهطور خودمختار در راهروهاي بيمارستان پرسه ميزند و اگر منتظر آسانسور باشد با صدايي دوستانه به شما ميگويد. ممکن است لازم باشد که يک ربات بسيار بزرگ باشد تا بتواند بيمار را بلند کند؛ اما در اين حالت اندازهي آن ممکن است ترسناک باشد. کاهش استرس رواني فرد بهخصوص در سناريوهاي مراقبت، بايد بخش مهمي از طراحي رباتها باشد.
مهندسان همچنين هنگام طراحي رباتهاي پزشکي بايد کارکنان بيمارستان را که تاکنون با آنها کار نکردهاند، مورد توجه قرار دهند. هنريک کريستنسن يکي از نويسندگان سرمقاله ميگويد:
آنها بهوسيلهي مهندسان و براي مهندسان طراحي شدهاند. پرستاران و پزشکان درحالحاضر تحت استرس قرار داشته و زمان زيادي ندارند. اگر به آنها بگوييد که آموزش استفاده از ربات دو ساعت طول ميکشد، احتمالا آنها را از دست ميدهيد. ما امروزه هنوز به اندازهي کافي در طراحي رباتهايي که واقعا روان باشند، خوب نيستيم.
يکي از ايدههاي جسورانه حاصلاز کنفرانس مطبوعاتي Science Robotics راهاندازي رقابتي براي ساخت رباتهاي پزشکي بود. براي مثال، دارپا در سال ۲۰۱۵ رقابت رباتيکي را برگزار کرد که در آن ماشينهاي انساننما را مقابل يکديگر قرار داد و به ميزان زيادي پژوهش درمورد استقلال رباتها را پيش برد. اکنون دارپا درحال اجراي چالش ديگري است براي رباتهايي که در محيطهاي زيرزميني به کاوش مشغول ميشوند. کريستنسن ميگويد:
پس چرا يک چالش رباتيک در بيمارستان راهاندازي نکنيم؟ بدون ترديد، اين راهي از نوآوري جمعسپاري است.
بازار