کشف ستاره‌ای جدید با «دو چهره»

صدا و سیما/ اخترشناسان به تازگی یک کوتوله سفید با نام «ژانوس» را کشف کرده‌اند که یک طرف آن به طور کامل از هیدروژن و طرف دیگر از هلیوم تشکیل شده است.
به نقل از وبگاه (stockeel)، این برای اولین بار است که اخترشناسان یک ستاره منفرد با دو سمت متفاوت را پیدا می‌کنند. تصور می‌شود این دو سوی متضاد به صورت خود به خود ایجاد شده باشند.
یکی از اخترفیزیکدانان درباره این کشف گفت: سطح کوتوله سفید از یک سمت به سمت دیگر کاملاً تغییر می‌کند. کوتوله های سفید بقایای جوشان ستارگانی هستند که زمانی شبیه خورشید ما بودند. با بالا رفتن سن، ستاره ها متورم می شوند و به غول های قرمز تبدیل می شوند. در نهایت مواد بیرونی اسفنجی آنها پف می کند و هسته آنها منقبض می شود و تبدیل به کوتوله های سفید آتشین و متراکم می شود. خورشید ما در حدود 5 میلیارد سال آینده به یک کوتوله سفید تبدیل خواهد شد.
این جرم کیهانی که بیش از هزار سال نوری از زمین فاصله دارد، در صورت فلکی ماکیان واقع شده است و اولین بار در رصدخانه پالومار کلتک در نزدیکی سن‌دیگو دیده شد.
نام علمی این ستاره «ZTF J۲۰۳۳۴۹.۸+۳۲۲۹۰۱.۱» است، با این حال اخترشناسان آن را به نام خدای دروازه‌ها در اساطیر روم باستان، که عموما با دو چهره توصیف می‌شود، «ژانوس» نامگذاری کرده‌اند.
این کوتوله سفید که هر ۱۵ دقیقه یک چرخ به دور محور خود می‌زند، از نزدیک در هر دو طرف رنگی آبی و با درخشندگی مشابه دارد. با این حال در سمت هلیوم متخلخل و با ظاهری وصله‌دوزی شده همچون خورشید خودمان دیده می‌شود، در حالی که در طرف هیدروژنی صاف و یکدست به نظر می‌رسد.

توضیح ماهیت دو وجهی این ستاره دشوار است، چرا که سطح بیرونی آن از گاز چرخان ساخته شده است.
یک توضیح می‌تواند این باشد که ژانوس در حال گذراندن یک دوره انتقالی نادر است. چنین دوره‌ای معمولا در طول تکامل کوتوله سفید رخ می‌دهد. 
میدان گرانشی شدید در این کوتوله‌های سفید باعث می‌شود عناصر سنگین‌تر به سمت هسته فرو بروند و عناصر سبک‌تر شناور شوند. این حالت یک جو دو لایه از هلیوم در سطح ایجاد می‌کند که در بالای آن لایه نازکی از هیدروژن (سبک‌ترین عنصر) قرار دارد.
هنگامی که دمای ستاره به زیر ۳۰ هزار درجه سانتیگراد افت کرد، لایه ضخیم هلیوم شروع به حباب زدن کرده و باعث می‌شود که لایه هیدروژنی بیرونی مخلوط، رقیق و در نهایت از نظر‌ها ناپدید شود.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar