روایت اشکها و لبخندها/قلب اهدایی جرقه ورود به رشته پزشکی شد

تسنیم/ مرگ مغزی اگرچه پدیده تلخی برای خانوادهها به شمار میرود اما سرآغازی برای بخشیدن زندگی به بیمارانی است که ماهها و سالهاست که چشم انتظار دریافت عضو پیوندی هستند.
عصر یک روز پاییزی عادی، صدای ترمز و برخورد خودروها در اتوبان بابایی پیچید، آن لحظه، کسی نمیدانست که این حادثه تنها یک تصادف ساده نیست، بلکه ماجرایی است که از دل داستانی پر از درد آغاز شده و به هدیهای بینظیر برای زندگی خواهد انجامید.
پگاه، دختر 23 ساله جوان و پرانرژی، در آن تصادف، از کمربند ایمنی غافل شده بود. آمبولانس، به سرعت او را به یک بیمارستان در شرق تهران منتقل کرد اما تلاشهای متعدد پزشکان برای بازگرداندن پگاه به زندگی، بیثمر ماند.
صبح روز بعد، خانواده پگاه خود را برای خاکسپاری او آماده کرده بود. مادر پگاه شیراوند، دختر 23 سالهای که دچار سانحه شد میگوید: «امیدم از زنده بودن پگاه ناامید شده بود؛ با همه سختیهایی که برایمان داشت، قرار بود پیکر پگاه را تحویل بگیریم و مراسم خاکسپاری او را برگزار کنیم اما در یک لحظه، اتفاقی غیرمنتظره رخ داد. بیمارستان به ما گفت که باید به آنجا برویم. چون موضوعی دارند که باید با ما در میان بگذارند. قرار بود پزشک قانونی با ما صحبت کند؛ با خودم گفتم احتمالاً پگاه عزیزم به زندگی بازگشته است.»
«بدن پگاه هنوز گرم است.» این جملهای بود که مشاور پزشکی به مادر پگاه اعلام کرد و نور امیدی به دل او تاباند؛ اما دقایقی بعد مشخص شد، پگاه دیگر نمیتواند به زندگی برگردد، اما اعضای بدن او، فرصتی برای زندگی دیگران خواهد بود.
پگاه رفت اما زندگی را به دهها بیمار بخشید
پگاه دچار مرگ مغزی شده بود اما هنوز اعضای بدن او امکان پیوند زده شدن به بیماران نیازمند عضو را داشتند. مادر میگوید: « لحظهای بهت زده ماندم. پگاه دیگر نبود، اما بخشهایی از بدن او میتوانست به دیگران زندگی بدهد. از شنیدن این خبر، ابتدا به شدت آشفته شدم اما به تدریج قلبم آرامش عجیبی پیدا کرد. چون میدانستم حداقل در این دنیا یادگاری از پگاه باقی میماند که به زندگی دیگران کمک میکند. گفتیم که موافقیم که هر عضوی که قابل اهدا باشد، از بدن او بردارند.»
قلب، کلیهها، کبد، قرنیه، پوست و بسیاری از بافتهای بدن پگاه، برای پیوند زده شدن به بیمارانی که سالها در صف اهدای عضو بودند؛ اهدا و نجاتبخش دهها زندگی شد.
مادر پگاه میگوید: « امیدوارم همانطور که پگاه در زندگی خود سالم و پرانرژی بود، حالا اعضای بدن او به دیگران زندگی سالم و پرنشاطی هدیه کند. امیدوارم که گیرندگان این اعضا، با یادگاری که پگاه در این دنیا برای آنها به جا گذاشته، بتوانند در کنار عزیزانشان به خوبی و خوشی زندگی کنند.»
مادر ایثارگر و مهربان این اهداکننده عضو، ادامه میدهد: «یادم هست یکسال پیش از این که از دنیا برود، یکبار با هم در اتاقش نشسته بودیم، داشت در موبایلش فیلمی را تماشا میکرد که گویا گزارشی از اهدای عضو بود؛ یکهو گفت چقدر خوب است آدم به جای اینکه زیر خاک بپوسد، بتواند اجزای بدنش در این زندگی ادامه پیدا کند. این جملهها هرگز از ذهنم پاک نمیشود. مدتی بعد از خاکسپاری هم، دوستان پگاه به من گفتند که او تلاش کرده بود برای دریافت کارت اهدای عضو ثبتنام کند. این موضوع به نحوی قلبم را بابت تصمیمی که گرفتیم تسلی میبخشید، چون مطمئنتر شدم که دخترم راضی بوده اعضای بدن او به دیگران اهدا شوند. از سوی دیگر، پس از اهدای اعضای پگاه، بسیاری از آشنایان نیز برای دریافت کارت اهدای عضو اقدام کردند.»
سالانه 1000 خانواده رضایت به اهدای عضو میدهند
براساس اعلام کتایون نجفیزاده، مدیرعامل اعلام انجمن اهدای عضو ایرانیان به تسنیم، سالانه حدود 5000 تا 8000 مرگ مغزی در ایران براثر حوادث گوناگون رخ میدهد، از این تعداد نیمی از آنها یعنی حدود 3000 تا 4000 نفر، قابلیت اهدای عضو دارند اما از این تعداد تنها خانواده هزار نفر از این افراد، رضایت به اهدای عضو میدهند.
هر فرد دچار مرگ مغزی، حداقل 8 عضو و 53 بافت قابل اهدا به بیماران نیازمند اعضای پیوندی را دارد؛ نجفیزاده درباره این موضوع میافزاید: «اگر هر کدام از افراد دچار مرگ مغزی حداقل 3 ارگان از 8 ارگان قابل پیوند داشته باشند؛ حدود 6000 ارگان قابل پیوند، در سال خاکسپاری میشود.»
ماجرای قلبی اهدایی که جرقه ورود به رشته پزشکی شد
وی ادامه میدهد: «در کشور ما بالغ بر 25 هزار نفر در فهرست انتظار پیوند هستند که از این تعداد، روزانه 10 تا 12 نفر به دلیل نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست میدهند.»
امیر، یکی از همین بیمارانی بوده که مدت زیادی در صف انتظار پیوند عضو قرار داشته است.
سال 1396 برای امیرِ 16 ساله، سالی پر از دلهره بود. وقتی سرماخوردگی شدیدی به سراغش آمد، هیچکس فکر نمیکرد که این شروع یک مشکل جسمی جدی بزرگ برای او باشد. سرماخوردگیای که به تنگی نفس و مشکلات قلبی ختم شد. در ابتدا، هیچکس نمیتوانست تشخیص دقیقی بدهد و امیر، با دلنگرانیهای زیاد، چندین بار به مراکز درمانی مراجعه کرد اما خبری از درمان مؤثر نبود.
پس از یک سال و نیم، وضعیت امیر وخیمتر شد. تنگی نفس و مشکلات قلبی شدیدتر از قبل شده بود. چندین روز در بیمارستانهای تخصصی قلب بستری شد، اما هیچ درمانی دردی را دوا نکرد. تا اینکه یک روز، در اوج ناامیدی، تصمیم گرفت که به دکتر مهدوی در یک بیمارستان قلب در پایتخت مراجعه کند.
تشخیص دکتر مهدوی این بود که ویروس سرماخوردگی باعث نارسایی قلبی شده و امیر در مرحله آخر بیماری است.
تنها راه درمان، پیوند قلب بود. دکتر به او گفت که باید بستری شود، چون وضعیتش آنقدر وخیم بود که امکان ایست قلبی یا کما در هر لحظه وجود داشت.
کمتر از 72 ساعت بعد از بستری شدن، نام او در لیست اورژانسی پیوند قرار گرفت. این زمان کوتاه، اما برای خانواده امیر مثل یک عمر انتظار به نظر میرسید.
ساعاتی بعد امیر به طور کامل از هوش رفت و به دستگاه ونتیلاتور وصل شد. در همان زمان، با تصمیم نجاتبخشی که یک خانواده دیگر برای اهدای اعضای فرزند نوجوانشان گرفته بودند؛ قلب آن نوجوان اهدا شد تا از این پس در سینه امیر بتپد.
حالا چندسال گذشته و زمان ورود امیر به دانشگاه فرا رسیده است؛ امیر میگوید: «زمانی که پیوند قلب برای من انجام شد؛ به اهمیت رشته پزشکی و پیوند اعضا بیشتر پی بردم چون اهمیت آن را با تمام وجود خودم احساس کرده بودم. وقتی طی فرآیند درمان خودم با دکتر مهدوی صحبت میکردم ایشان از لذتهای پزشکی و پیوند اعضا برای من زیاد صحبت میکرد و باعث شد تا من نیز به این رشته علاقه مند شوم. به دلیل مشکلات قلبیام دو سال پشت کنکور ماندم و به رغم سختیهای فراوان، در رشته پزشکی قبول شدم. حالا، هم در حال گذراندن دوره استیجری خود هستم به امید این که من هم بتوانم به لطف خدا، برای بخشیدن زندگی به بیماران خودم تلاش کنم.»
در کشور ما بر اساس قوانین، برداشت اعضای بدن از افراد مرگ مغزی بدون رضایت اولیای دم فرد، امکانپذیر نیست اما دارا بودن کارت اهدای عضو، به خانوادهها کمک میکند که راحتتر تصمیم بگیرند. مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان دراین باره به تسنیم میگوید: « یکی از دلایل عدم رضایت به اهدای اعضای فرد مرگ مغزی این است که گاهاً خانوادهها دچار تردید میشوند که آیا عزیزشان که دچار مرگ مغزی شده خودش رضایت به اهدای عضو داشته یا خیر؟ بررسیهای ما نشان میدهد که اگر فردی که دچار مرگ مغزی شده، کارت اهدای عضو داشته باشد تقریباً نزدیک به 100 درصد خانوادهها رضایت به اهدای عضو میدهند در صورتی که میزان رضایت خانوادهها در صورت نداشتن کارت اهدای عضو، 48 درصد است. به همین دلیل به همه افراد جامعه توصیه میکنیم که با ارسال کد ملی خود به سامانه پیامکی 3432 کارت اهدای عضو را دریافت کنند تا اگر خدایی نکرده زمانی دچار مرگ مغزی شدند خانواده بتواند راحتتر در این باره تصمیم بگیرد.»
خانوادهها با تصمیم خود به اهدای عضو، نه تنها درد از دست دادن عزیز خود را تسکین میدهند، بلکه یک زندگی جدید برای کسی که شاید هیچ امیدی به بهبود نداشته، فراهم میکنند. با پیشرفتهای علمی و پزشکی، هر عضو اهدا شده میتواند فرصتی دوباره برای زندگی باشد و جانی دوباره به بیمارانی ببخشید که هفتهها و ماههاست که در انتظار پیدا شدن عضو پیوندی هستند.
انتهای پیام/