افزایش شهریه مدارس؛ دونوبته‌شدن در مدرسه‌های دولتی

معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش چندی پیش در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که شرایط اقتصادی قطعاً در جذب بیشتر دانش‌آموزان به مدارس دولتی مؤثر است. هرچند بستگی به میزان رشد شهریه‌ها در شهرهای بزرگ کشور دارد.

ابراهیم سحرخیز اعلام کرد: متأسفانه مدارس دولتی ما در سال‌های اخیر به گونه‌ای اداره شده‌اند که این انعطاف وجود دارد که 18 میلیون دانش‌آموز را جا دهند. مشخصاً وقتی مشکل پیدا می‌کنند دو نوبت در مدرسه ایجاد می‌کنند. مدارس دولتی هرچه دانش‌آموزان اضافه داشته باشند به شیفت عصر می‌فرستند. وقتی معاون وزیر می‌گوید در دوره ابتدایی جمعیت قابل توجهی از کلاس‌ها بالای 40 نفر است، اگر بخواهیم مدارس را دو نوبته اداره کنیم و کلاس‌ها هم 40 نفره باشند، 3 میلیون دانش‌آموز غیرانتفاعی را می‌توان جا داد. اما این رفتار باعث بی انگیزگی معلم و بحرانی شدن شرایط آموزش می‌شود. آنچه در مدرسه تدریس می‌شود با آنچه در دانشگاه به معلم آموخته شده متفاوت است. 

ضعف آموزش در مدارس کشور، در 50 سال اخیر بی‌سابقه است

نیک‌نژاد بر این باور است که آموزش فعلی ما در مدارس مختلف، آموزش طبقاتی است و شکاف‌های ایجادشده بین اقشار مختلف مردم در نتیجه این آموزش طبقاتی رقم خورده است؛ ضعف شرایط فعلی آموزشی مدارس را در 50 سال گذشته هم نداشتیم؛ طبق یک مصوبه دولت در سال 1352، مدارس ملی (همان غیرانتفاعی‌های امروز) را منحل کردند و فقط تعداد کمی از مدارس پولی دینی را نگه داشتند که آن هم به این دلیل بود که نمی‌توانستند با آن طبقه‌ای که نسبت به آموزش فرزند خود حساسیت داشتند، دربیفتند. در همان زمان، پیش‌دبستانی اجباری و رایگان شد و سایر مدارس هم دولتی، اجباری و رایگان شدند و امکاناتی مثل تغذیه و پوشاک رایگان هم به دانش‌آموزان ارائه می‌شد و بعد از انقلاب، مدارس در ایران هم مثل دیگر کشورهای جهان به سمت خصوصی‌سازی و غیرانتفاعی رفتند و به شرایط فجیع امروز مدارس پولی و غیرانتفاعی رسیدیم.

او تأکید می‌کند: در کشور ما، افتخار دولت‌های مختلف، گسترش مدارس غیردولتی و پولی‌کردن مدارس مختلف است و این قبیل مدارس در حال حاضر 16 درصد مدارس کشور را شامل می‌شوند. 80 درصد مدارس هم به‌عنوان مدرسه دولتی شناخته می‌شوند و مابقی نیز شامل مدارس شاهد، سمپادها، تیزهوشان و... است که اسماً دولتی هستند، ولی رسماً از خانواده‌ها پول دریافت می‌شود.

تبعات دو شیفت شدن مدارس

ملک‌زاده به معضل کمبود معلم می‌پردازد و معتقد است: دو شیفت شدن مدارس از پیامدهای احتمالی افزایش شهریه مدارس غیرانتفاعی است؛ اگر تعداد دانش‌آموزان بازگشتی از مدارس غیرانتفاعی به دولتی زیاد باشد، آموزش‌وپرورش مجبور به دو شیفت کردن برخی از مدارس هم می‌شود و برای تکمیل تعداد معلم دو شیفت، با وجود شرایط فعلی، با کمبود معلم مواجه می‌شود، اما اگر تعداد به اندازه‌ای زیاد نشود که کار به دو شیفت کردن مدارس نرسد، با تراکم دانش‌آموز در مدارس دولتی و شلوغی کلاس‌ها روبه‌رو می‌شویم و کیفیت کلاس‌ها به شدت کاهش پیدا می‌کند.

این معلم آموزش‌وپرورش تأکید می‌کند: همین الان هم کلاس‌هایی داریم که یا فضای فیزیکی به نسبت جمعیت کوچک است یا در مجموع، با وجود فضای استاندارد، تعداد دانش‌آموزان زیاد است. در نظر داشته باشید که دانش‌آموزان و بچه‌های جامعه امروز متفاوت هستند و مثل قدیم نیستند؛ تعداد زیاد، معترض بودن و حاضرجوابی بچه‌ها و سلیقه‌های مختلفی که دارند، آموزش و کنترل انضباطی آن‌ها را برای معلم سخت کرده است و اگر تراکم بالاتر هم برود، واقعاً شرایط خیلی سخت می‌شود.

او نیز تصریح می‌کند: یکی از مباحثی که با افزایش شهریه مدارس غیرانتفاعی ممکن است ایجاد شود، بحث دو شیفت شدن مدارس است که البته این موضوع برخلاف سیاست‌های آموزشی، حداقل در 20 سال اخیر، است.