بیش از یک میلیون سالمند تنها در کشور/همکاری ایران و چین برای بهبود خدمات به سالمندان

ایرنا/ تهران- ایرنا- عضو همکار پروژه بررسی وضعیت زنان سرپرست تنهای سالمند و کارشناس پژوهش موسسه عالی تامین اجتماعی گفت: یک میلیون و ۱۲۰ هزار سالمند تنها در کشور زندگی می‌کنند که این میزان تا سال ۱۴۳۰ به سه و نیم میلیون سالمند تنها افزایش خواهد یافت.  

به گزارش خبرنگار ایرنا، مریم رهنما روز چهارشنبه در میزگرد روز جهانی سالمندان ( ۹ مهر ماه) در سازمان بهزیستی کشور، افزود: تنهازیستی، سالمندان را در معرض آسیب‌پذیری قرار می‌دهد؛ بنابراین در این زمینه نیازمند مداخلات سیاستی هستند.

---

بازار

---

وی خاطرنشان کرد: زنان سالمند تنها با چالش‌های مختلف روبرو هستند که چالش‌های اقتصادی از این جمله است. ۷۱.۵ درصد از زنان سالمند تنها هیچگونه درآمدی ندارند و این زنگ خطری به لحاظ اجتماعی است.

رهنما گفت: انگ (برچسب) اجتماعی زنان سالمند تنها به عنوان یک تابو (تحریم و ممنوعیت) در جامعه به شمار می رود همچنین تابو بودن ازدواج برای زنان سالمند از مهمترین مشکلات در سامان گرفتن آنها است. عدم تمایل زنان سالمند تنها برای استفاده از مراقبت های شبانه روزی از دیگر چالش ها در این حوزه است. این دست از زنان حقوق خود را بر اثر تقسیم ارث از دست می‌دهند.

وی ادامه داد: در ۲۵ سال آینده سبک زندگی زنان سالمند تنها متحول می شود و به سمت استقلال و امکانات بیشتر پیش می رود و ما با زنان با مهارت و سطح تحصیلات عالیه روبرو خواهیم بود. اکنون ۷۳ درصد زنان سالمند تنها بیسواد هستند که در سال ۱۴۳۰ این نرخ معکوس می شود و ۷۳ درصد باسواد خواهند بود که هم فرصت و هم تهدید است و این گروه از زنان سالمند فرهیخته، مطالبات کاملا متفاوت خواهند داشت.

عضو همکار پروژه بررسی وضعیت زنان سرپرست تنهای سالمند گفت: زنان سالمند تنها به مراکز نگهداری و توانبخشی نیاز دارند و باید برای آنها فکر شود. سیاستگذاری برای زنان سالمند تنها، حیاتی است. ما در ایران الگوی حکمرانی عمومی نداریم و در کنار حکمرانی سیاسی نیازمند حکمرانی عمومی هستیم.

رهنما با بیان اینکه در سیاست بودجه‌ریزی، اولویت جمعیت و سالمندی بسیار ناچیز است، افزود: آگاهی و خودمراقبتی در دوره سالمندی از اهمیت بسزایی برخوردار است اما مردان و زنان سالمند در جامعه بدون هرگونه آموزشی این دوره را طی می کنند. همچنین لازم است برای زنان سالمند تنها در قانون، تبعیض مثبت قائل شویم.

تنها یک درصد قوانین کشور به سالمندان اختصاص دارد

محمود عباسی مجری طرح پیش نویس لایحه حمایت از حقوق سالمندان نیز در این مراسم گفت: افزایش شتابان جمعیت و فقدان یک قانون جامع در این زمینه موجب سردرگمی و ایجاد بار سنگین مالی و اجتماعی بر دوش سالمندان می شود. در صورت ادامه یافتن این غفلت، کلید بحران روشن خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: از ۱۴ هزار عنوان قانونی در کشور تنها یک درصد قوانین به سالمندان اختصاص دارد که آن هم قوانین پراکنده هستند. محدوده جغرافیایی قانون حمایت از حقوق سالمندان، ملی است. در این لایحه به زنان سالمند، بیوه، بی‌سرپرست و دارای معلولیت توجه ویژه شده است. موازین حقوق بشر، آموزه های دینی و اسناد بالادستی را در تدوین این لایحه، مبنای کار خود قرار داده‌ایم.

مجری طرح پیش نویس لایحه حمایت از حقوق سالمندان گفت: در این پیش نویس به تامین اجتماعی، پیش‌بینی مشوق های نگهداری سالمند در خانواده و پیش‌بینی برای جلوگری از تضییع حقوق شهروندی توجه شده است. این لایحه در ۵۵ ماده تدوین شده است. درمان و اشتغال سالمندان در این لایحه مد نظر قرار گرفته و هدف از تدوین این لایحه، پایان بخشیدن به خلاءهای موجود در قوانین بود؛ امید است این لایحه در دستورکار هیات وزیران قرار بگیرد.

سندملی سالمندان آماده است

جهان آرا ممی خانی مسئول برنامه اقدام و بازنگری سندملی سالمندان نیز در این مراسم گفت: سند ملی سالمندان با ۶ هدف، ۱۶ موضوع و ۱۴۰ سیاست اجرای بازنگری شده و اکنون آماده است اما هنوز تصویب نشده است.

وی، نداشتن قانون جامع سالمندان، ضعف حکمرانی سالمندی فقدان ساز وکار اجرایی را از چالش‌های سندملی سالمندان برشمرد که منجر به بازنگری آن شد.

تدوین طرح مسرت برای سالمندان

محسن شطی مجری طرح نظام تربیت مراقبین رسمی سالمندان نیز در این مراسم گفت: سعی شد در این نظام، شغل انگاری و حمایت های بیمه‌ای، امنیتی، حقوقی، قضایی و اجتماعی از مراقبین سالمندان نیز دیده شود.

وی با اشاره به تدوین نظام تربیت مراقبین رسمی سالمندان افزود: نیاز است که این نظام در برخی شهرها و استان ها به صورت آزمایشی اجرا شود همچنین در زمینه مدیر خدمات مراقبت care manager تجربه نداریم و باید در این زمینه از تجارب جهانی استفاده کنیم تا مدرسین مراقبین رسمی سالمندان تربیت شوند.

شطی، از تدوین طرح نظام مراقبت از سلامت روان ویژه سالمندان موسوم به طرح مسرت خبر داد و گفت: سازمان بهزیستی کشور نسبت به این طرح، ابراز علاقه کرده است.

افزوده شدن بُعد گردشگری به طرح دوستدار سالمند

احمد شاهیوندی مجری پروژه سند راهبردی و برنامه عملیاتی تحقق ��حیط دوستدار سالمند نیز در این مراسم گفت: طرح جهانی دوستدار سالمند، هشت بُعد دارد که ما آن را به ۹ بُعد ارتقا دادیم و بُعد گردشگری را به آن اضافه کردیم.

وی افزود: اجرای طرح دوستدار سالمند در استان هایی مانند گیلان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کرمان در مراحل نهایی قرار دارد و در استان هایی مانند خراسان رضوی، گلستان، مازندران و فارس در حال اجرای ساز و کارهای اولیه برای اجرای طرح هستیم.

شاهیوندی، از تدوین دستورالعمل محیط دوستدار سالمند خبر داد و گفت: هر وزارتخانه باید ردیف بودجه خاصی برای سالمندان داشته باشد.

وی با تاکید بر ضرورت توجه به روستاهای دوستدار سالمند گفت: اگر به جمعیت سالمند در روستاها و تمرکز بر مهاجرت معکوس جوانان به روستاها توجه نکنیم، آینده خوبی نخواهیم داشت.

پیمایش سالمندی، سلامت و بازنشستگی در ایران آماده اجرا است

مجید کوششی استاد جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران و مجری پیمایش سالمندی، سلامت و بازنشستگی در ایران گفت: در سال ۱۳۹۰ متوجه شدیم که داده‌های حوزه سالمندی ما مبتنی بر سرشماری است و این داده‌ها برای برنامه‌ریزی‌ها، ناکافی است بنابراین پیمایش سالمندی، سلامت و بازنشستگی در ایران آغاز شد و در سال ۱۳۹۶ به نتایجی رسید و در سال ۱۳۹۸ دو بخش معنویت و طب سنتی به این پیمایش اضافه و پایلوت شد.

وی افزود: هدف از اجرای پیمایش سالمندی، سلامت و بازنشستگی در ایران، پرکردن خلاء داده‌ها بود و اکنون آماده اجرا است. در این پیمایش گروه‌های سنی ۵۵ تا ۵۹ سال به عنوان گروه "پیشاسالمندی" در نظر گرفته شده است.

کوششی با اشاره به اجرای طرح تاثیر کرونا بر سالمندان در سال ۲۰۲۰ میلادی گفت: با توجه به نتایج این طرح، نابرابری‌ها، سالمندان را در شرایط بحرانی، آسیب پذیرتر از سایر اقشار می‌کند. در شرایط بحرانی آینده باید روی «قرنطینه جزئی» برای سالمندان کار کنیم.

وی اضافه کرد: در میانه دهه ۱۳۹۰ نیز با تشویق سازمان ملل متحد شروع به امکان سنجی شاخص جهانی دیده بان سالمندی کردیم که ایران براساس این شاخص در رتبه ۵۷ و در کنار کشورهای اندونزی و ترکیه قرار دارد. هدف از اجرای این طرح، پایش وضعیت سالمندان و مقایسه با وضعیت مطلوب سالمندان به طورمثال وضعیت سالمندان در کشورهای اسکاندیناوی است. براساس این طرح، سالمندان ایران ازلحاظ سلامت در وضعیت بهتر و از لحاظ توانمندی در وضعیت ضعیف تری قرار دارند. شاخص سالمندی سالم و فعال نیز ساخته شده است.

ضرورت توجه به چالش‌های جنسیتی سالمندی

کیتا اوهاشی نماینده صندوق جمعیت ملل متحد نیز در این مراسم گفت: به مشکلات سالمندی در جوامع توجه می‌کنیم و در راستای مقابله با تبعیض سنی، توانمندسازی سالمندان و ایجاد محیط‌های توانمندساز تلاش می‌کنیم.

وی ادامه داد: با توجه به زنانه شدن سالمندی باید چالش‌های جنسیتی را در این زمینه مدنظر قرار داد. نابرابری‌های سلامت و رویه‌های تبعیض آمیز مانع مشارکت اجتماعی سالمندان خواهد شد. بنابراین زنان سالمند باید بتوانند کاملا از مزایای اجتماعی بهره‌مند شوند.

نماینده صندوق جمعیت ملل متحد با اشاره به اینکه این صندوق از شرکای درازمدت وزارت رفاه، سازمان بهزیستی و دبیرخانه شورای ملی سالمندی است، افزود: باید مشارکت اجتماعی سالمندان را از طریق محیط دوستدار سالمند تقویت کنیم.

اوهاشی از ایران به خاطر رهبری و پیگیری خدمات حوزه سالمندی و ترسیم نقشه راه در این زمینه تقدیر کرد و گفت: باید بر زنان سالمند تمرکز خاصی ایجاد شود.

ایران در حال تجربه سالمندی سریع است

اشتفان پریزنر هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل در ایران نیز در این مراسم گفت: در تمام جهان، افراد می‌توانند تا ۶۰ سال عمر داشته باشند و ایران نیز در حال تجربه سالمندی سریع است که این امر نتیجه افزایش سن امید به زندگی است. سن امید به زندگی در ایران بالغ بر ۷۰ سال است.

وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می شود ۳۰ درصد جمعیت جهان در سال ۲۰۵۰، سالمند باشند. این تحول های سریع جمعیتی درصورت نبود برنامه ریزی به چالش‌های بزرگی تبدیل می‌شوند.

پریزنر با بیان اینکه در ماده ۲۹ قانون اساسی ایران بر سلامت سالمندان تاکید شده است، افزود: تلاش ملل متحد این است که هیچکس از توسعه عقب نماند.

استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت از سالمندان

تسوکادا تاماکی سفیر ژاپن در ایران نیز در این مراسم گفت: ژاپن از سالمندترین کشورهای جهان است و ۲۹ درصد جمعیت ژاپن، سالمند هستند. ما بالاترین سن طول عمر را داریم. ژاپن خط مقدم چالش‌های کشورهای سالمند به شمار می رود. از سوی دیگر فرصت شگفت انگیزی داریم تا سالمندان در نقش فعال خود حاضر شوند تا به پیشبرد اقتصاد کمک کنند.

وی افزود: ژاپن پیشاهنگ استفاده از رباتیک، هوش مصنوعی و فناوری در حوزه مراقبت از سالمندان است تا امکانات توانمندسازی فراهم شود. ژاپن قهرمان پوشش بیمه های سلامت است و مراقبت رایگان افراد ۷۰ سال به بالا را داریم.

سالمندان به جامعه قدرت می‌بخشند

کیم جون پیو سفیر کره جنوبی در ایران نیز در این مراسم گفت: سالمندان، فقط دریافت کننده خدمات نیستند بلکه به جامعه قدرت می بخشند.

وی افزود: جمعیت ۶۰ سال به بالای جان تا سال ۲۰۵۰ به دو میلیارد نفر می رسد که این مساله چالش های سلامت و فشارهای اجتماعی را ایجاد می کند. کره جنوبی در سال گذشته پایین ترین تعداد جمعیت کودک را داشت و جمعیت سالمند به سرعت در حال رشد است. در این زمینه اقداماتی مانند راه اندازی مراکز مشاوره دمانس را انجام داده ایم و هر سال یک میلیون شغل برای سالمندان ایجاد می کنیم.

سفیر کره جنوبی در ایران اضافه کرد: طرح خدمات مراقبتی مبتنی بر هوش مصنوعی را در محلات شروع کرده ایم.

همکاری چین با ایران در زمینه رشد اقتصادی

زونگ پی وو سفیر چین در ایران نیز در این مراسم با بیان اینکه چین آماده همکاری با ایران در زمینه رشد اقتصادی است، افزود: چین به ۱۱۴ میلیون فرد بالای ۶۰ سال خدمات مراقبت ارائه می‌دهد. چین دائما به دنبال تامین مراقبت اجتماعی است. اصلاح سیستم ارائه خدمات به معلولین را نیز داریم.

به گزارش خبرنگار ایرنا، در پایان این مراسم از پوستر کمک های بهداشتی چین به افراد دارای معلولیت PWD و سالمندان در ایران رونمایی شد.

افراد دارای معلولیت (PWD) کسانی هستند که یک یا چند عضو بدن یا اختلال عملکردی دارند که به شکل معلولیت‌هایی بروز می‌کند که کار، زندگی روزمره و تحصیل را سخت می‌کند.