حکمرانی سبز بدون مشارکت مردم و بخش خصوصی ممکن نیست

ایرنا/ تهران- ایرنا- رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تحقق حکمرانی سبز تنها با مشارکت دولت ممکن نیست و نقش مردم، جامعه مدنی، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها کلیدی است.

به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، معصومه ابتکار روز دوشنبه در سومین کنفرانس و نمایشگاه ملی چالش‌های محیط زیستی؛ نقش صنعت، معدن و جامعه در گسترش حکمرانی سبز که در دانشگاه تربیت مدرس در حال برگزاری است، اظهارداشت: حکمرانی سبز ابعاد گسترده‌ای دارد و محدود به دولت نیست.

---

بازار

---

وی ادامه داد: بخش دولت در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی اهمیت دارد، اما نقش صنعت، معدن، بخش خصوصی، سرمایه‌گذاران، مردم، جامعه مدنی، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها هم به همان اندازه کلیدی است.

رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه ترکیب این عناصر است که حکمرانی سبز را شکل می‌دهد، افزود: تصور اینکه حکمرانی تنها در اختیار دولت باشد و مردم یا بخش خصوصی نقشی ندارند، اشتباه است. مشارکت مردم و آگاهی آن‌ها نسبت به روند تصمیم‌گیری‌ها تعیین‌کننده است. وقتی مردم احساس مالکیت و مسئولیت کنند و دانشگاه، سازمان، جنگل و هوا را متعلق به خود بدانند، بخشی از حل مسائل محیط زیستی خواهند بود.

ابتکار بیان داشت: ارتباط متوازن بین حکمرانی و مردم، و بین دولت و سرمایه‌گذار، شرط تحقق حکمرانی سبز است. سرمایه‌گذار باید بداند که تصمیم‌هایش نه تنها برای امروز، بلکه برای نسل‌های آینده است.

وی تاکید کرد: کلید حکمرانی سبز، پشتوانه مردمی قوی و آگاهی جامعه است. وقتی مردم نسبت به روندها مطلع و درگیر باشند، می‌توانیم توسعه پایدار و حکمرانی سبز را محقق کنیم. حکمرانی سبز فقط حفاظت از محیط زیست نیست، بلکه فرایندها و تصمیم‌سازی‌هایی شامل سیاست، بودجه، قانون، رویه‌ها، نظارت، پیگیری و اجرا را دربرمی‌گیرد که از حاکمیت شروع و به مردم، جامعه مدنی و بخش خصوصی می‌رسد.

رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: امروزه حکمرانی خوب و حکمرانی سبز به هم پیوند خورده‌اند. نمی‌توان حکمرانی خوب داشت اما مسائل محیط زیست در سیاست‌ها و توسعه لحاظ نشود. برخی می‌پرسند چرا با وجود تلاش‌های گذشته هنوز مشکلات محیط زیست وجود دارد؟ پاسخ این است که دوره‌های تاریخی کشور، از جمله دوران جنگ، فشار سنگین سازندگی پس از جنگ و تحریم‌های شدید، باعث شده تمرکز کافی روی محیط زیست نباشد.

ابتکار اضافه کرد: با این حال امروز مشخص است که امنیت کشور، امنیت غذایی و امنیت آب، همه در گرو حکمرانی سبز است و نمی‌توان به نگاه گذشته اکتفا کرد.

وی یادآورشد: سال ۱۳۷۶، اولین برنامه ملی «عزم ملی برای حفاظت از محیط زیست» پس از انتشار اولین گزارش در دولت آغاز و مسیر توسعه پایدار و حکمرانی سبز با مشارکت همه عناصر جامعه دنبال شد.

رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه حکمرانی سبز نه فقط یک سیاست دولت بلکه یک فرایند ملی است که همه بخش‌ها را شامل می‌شود، گفت: دانشگاه‌ها، بخش خصوصی، رسانه‌ها و جامعه مدنی باید با دولت همراه باشند تا توسعه پایدار تحقق یابد.

ابتکار یکی از اصول مهم را کاهش اتکا به منابع پایه و حرکت به سمت اقتصاد مبتنی بر فناوری‌های خلاق و دانش‌بنیان دانست و تصریح کرد: این مسیر نه تنها به حفظ محیط زیست کمک می‌کند بلکه رشد پایدار اقتصادی را نیز تضمین می‌کند.

وی افزود: در طول سال‌های اخیر، تلاش شده است تا ارزیابی‌های زیست‌محیطی به شکل واقعی در پروژه‌های صنعتی و معدنی اجرا شود. این ارزیابی‌ها به شناسایی اثرات احتمالی فعالیت‌ها کمک می‌کند و امکان تصمیم‌گیری‌های بهتر برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی را فراهم می‌کند.

رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به برنامه‌های توسعه ملی گفت: در برنامه‌های گذشته، از جمله برنامه چهارم توسعه و برنامه ملی توسعه پایدار، تاکید بر ارزش‌گذاری منابع طبیعی، محاسبه خسارت‌های زیست‌محیطی و استفاده از صندوق ملی محیط زیست شده است.

ابتکار اضافه کرد: این اقدامات نشان می‌دهد که کشور ما از نظر رویکرد حکمرانی سبز پیشرو بوده است، هرچند اجرای کامل این برنامه‌ها با چالش‌هایی روبه‌رو شده است.

وی گفت: نسل‌های آینده تنها زمانی از توسعه بهره‌مند خواهند شد که امروز تصمیمات ما با حفظ توان بازسازی طبیعت و توجه به توسعه پایدار گرفته شود. دانشگاه‌ها، بخش خصوصی و نهادهای مرتبط باید منابع و ظرفیت‌های خود را به کار گیرند تا حکمرانی سبز به معنای واقعی در کشور نهادینه شود.

رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: حکمرانی سبز امروز به طور جدی با مدیریت منابع آب کشور پیوند خورده است. امنیت کشورها مستقیماً به امنیت منابع آب وابسته است و بدون برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات عملی، نمی‌توان توسعه پایدار را تضمین کرد.

ابتکار یادآورشد: ایران سند امنیت غذایی دارد، اما میزان اجرایی شدن آن همچنان جای سوال دارد و نیازمند پیگیری و اهتمام ویژه است.

وی افزود: در حکمرانی سبز، همه بخش‌ها اعم از دولت، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و مردم نقش اساسی دارند و مدیریت صحیح منابع آب شامل مصرف بهینه، حفاظت از ذخایر، جلوگیری از آلودگی و استفاده از روش‌های آبخوان‌داری و آبخیزداری است. نقش صنایع و معادن نیز در این زمینه حیاتی است و باید در چارچوب قوانین و ارزیابی‌های زیست‌محیطی عمل کنند.

رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: حکمرانی مطلوب ایجاب می‌کند که در برابر تحولات جهانی و تغییرات اقلیمی واکنش مناسب نشان دهیم. همان‌طور که بدن انسان به تهدیدها پاسخ می‌دهد، سیستم حکمرانی ما نیز باید در برابر چالش‌های محیط زیستی انعطاف‌پذیر و پاسخگو باشد. این پاسخگویی باید از سیاست‌گذاری کلان تا اقدامات اجرایی در سطح ملی و محلی گسترش یابد.

ابتکار در پایان ابراز امیدواری کرد که با مشارکت مردم، دانشگاه‌ها و نهادهای مرتبط، بتوانیم حکمرانی سبز را به معنای واقعی در کشور نهادینه و امنیت منابع آب و محیط زیست ایران را برای نسل‌های آینده تضمین کنیم.

به گزارش ایرنا، «سومین کنفرانس و نمایشگاه ملی چالش‌های محیط زیستی؛ نقش صنعت، معدن و جامعه در گسترش حکمرانی سبز» در روزهای دوشنبه و سه شنبه ۱۹ و ۲۰ آبان ۱۴۰۴ با حضور متخصصان و سیاست گذاران این حوزه برگزار می شود.