علمی / انسان‌ها در ۵هزار سال اخیر بیش از ۷۰ درصد تغییر کرده‌اند!

خبرآنلاين / ژنوم انسان در پنج هزار سال گذشته تغييرات بسياري را از سر گذرانده است. جمعيت انسان يک رشد نمايي داشته و با هر نسل جديد جهش‌هاي ژني جديدي پديد آمده است. هم‌اکنون انسان‌ها فراواني عظيمي از گونه‌هاي ژنتيکي نادر در بخش‌هاي رمز کننده پروتئين ژنوم دارند. به گزارش نيچر، يک تحقيق تازه به تعيين دقيق زمان ظهور خيلي از اين گونه‌هاي نادر کمک مي‌کند. پژوهشگران از تعيين عميق توالي براي تعيين مکان و زمان بيش از يک ميليون تنوع تک نوکلئوتيدي (مکان‌هايي که يک تک حرف از توالي دي‌ان‌اي با ديگران متفاوت است) در ژنوم بيش از 6500 انسان آفريقايي و اروپايي- امريکايي استفاده کردند. اين يافته‌ها کار قبلي آنها را که در آن ادعا شده بود اکثريت گونه‌ها‌، شامل گونه‌هاي بالقوه زيانبار در طول 5 تا 10 هزار سال گذشته شکل گرفتند. محققين همچنين الگوي ژنتيکي تاريخ واگراي مهاجرتي دو گروه را مشاهده کردند. به گفته جاش اکي از نويسندگان مقاله تعداد زياد نمونه‌ها (4298 امريکايي با ريشه‌‌هاي اروپايي و 2217 آمريکايي آفريقايي تبار) در اعماق ژنوم انسان کنکاش کنند. اکي که يک کارشناس ژنتيک از دانشگاه واشنگتن در سياتل است همچنين مي‌افزايد که اکنون محققين «راهي براي جستجو در تاريخ انسان معاصر به روشي که قبلا قادر به انجام آن نبوديم» در اختيار دارند. به گفته آلون کينان، ژنتيک شناس آماري در دانشگاه کرنل در ايتاکاي نيويورک که در پژوهش اخير شرکت نداشت، اکي و همکارانش توانستند تنوع ژنتيکي را که در کمتر از يک دهم درصد از جامعه آماري رخ مي‌دهد، کشف کنند. طبق گزارش اين پژوهشگران، از 1.15 ميليون گونه تک نوکلئوتيدي يافت شده در ميان بيش از 15 هزار ژن کد کننده پروتئين، 73٪ در 5000 سال اخير به وجود آمده‌اند. در مجموع 164688 گونه (تقريبا 14٪) به طور بالقوه زيان‌بار بودند و از بين آنها، 86٪ در 5000 سال گذشته برخاسته‌اند. اکي مي‌گويد: «تعداد آنها آن قدر زياد است که برخي از آنها بايد با بيماري‌ها ارتباط داشته باشند». گلوگاه ژنتيکي پژوهشگران دريافتند که امريکايي‌هاي اروپايي‌تبار بخش عمده‌اي از گونه‌هاي بالقوه زيانبار را در خود داشتند؛ احتمالا به دليل مهاجرت اجدادشان از افريقا. اولين گروه کوچک انسان‌هايي که افريقا را به مقصد اروپا ترک کردند، به يکباره کاهشي را در تنوع ژنتيکي خود تجربه کردند (يک «گلوگاه») که ناشي از استخر کوچک‌تر زوج‌هاي پدران و مادران احتمالي بود. و در گسترش سريع جمعيت که پس از آن رخ داد، سرعت انتخاب کمتر از آن بود که بتواند پا به پاي ان حرکت کند و جهش‌هاي بالقوه زيانبار را حذف کند. به طور کلي، از نتايج چنين برمي‌آيد که انسان‌ها به نسبت چند هزار سال پيش، تعداد زيادتري از جهش‌هايي را که بايد حذف شوند، با خود حمل مي‌کنند. ولي به گفته اکي، اين بدان معني نيست که انسان‌ها امروزه بيشتر مستعد بيماري هستند. بلکه از آن چنين استنباط مي‌شود که بيشتر بيماري‌ها در اثر بيشتر از يک گونه به وجود مي‌آيند، و اين که بيماري‌هاي مختلف در افراد متفاوت، از طريق مسيرهاي ژنتيکي و مکانيزم‌هاي متفاوتي عمل مي‌کنند. به گفته سارا تيشکوف، ژنتيک شناسي در دانشگاه پنسيلوانيا در فيلادلفيا، يافته‌ها علاوه بر اين، اين ايده را که بيماري‌هاي مشترک در اثر گونه‌هاي مشترک پديد مي‌آيند، زير سوال مي‌برد. هنگامي که پژوهشگران ژنتيک اولين بار شروع به بررسي ژنوم براي يافتن ارتباط با بيماري‌ها کردند، اين فرض آنها بود، ولي به سرعت ديدند که درست نيست. تيشکوف مي‌گويد: «اين نوع از تحقيق بر اين نکته مبتني است که ما بايد به دنبال گونه‌هاي نادر بگرديم». با ارزان‌تر شدن و سريع‌تر شدن تعيين توالي ژنتيکي افراد مختلف، پژوهشگران شانس بيتشري براي يافتن الگوها و روندهاي ظريف‌تر ژنتيکي در سال‌هاي پيش رو دارند. آنها حتي خواهند توانست الگوهاي اجداد ما در چند نسل گذشته را ببينند.