خراسان/ وقتي قرار ميشود با اين پروفسور دلسوز، درباره حال و هواي اين روزهاي خوزستان صحبت کنيم، به خيلي سال قبل برميگردد، سالهايي که خوزستان با ويژگيهاي عجيب و غريب خود شناخته ميشد. او معتقد است که اين ويژگيها، هنوز هم در اين استان وجود دارد: به دليل عبور 4 رود اصلي از خوزستان، مثل کرخه، کارون، دز و زهره، که باعث شده بود يکسوم آبهاي ايران در خوزستان باشد و تنها استاني باشد که در آن نيشکر در سطحهاي وسيع کشت شود و به دليل وجود آب، چغندر قند را در فصل پاييز بکاريم. خوزستان در زمستان، معتدل و مناسب کشاورزي است و از اين منظر، به سه منطقه شمالي و مرکزي و جنوبي تقسيم ميشود. خوزستان نفت هم دارد و غني است.
اقتصاد مقاومتي ناديده گرفته شد
وي ادامه ميدهد: 90درصد روغن در کشور، از خارج وارد ميشود؛ در حالي که براي تحقق اقتصاد مقاومتي، ميتوانيم حجم وسيعي از روغن را، با توليد ذرت در خوزستان، توليد کنيم؛ چراکه زمينهاي خوزستان، سه بار در سال قابليت زير کشت رفتن ذرت را دارا هستند؛ آن هم ذرت درجه عالي. متاسفانه خوزستان از جنبههاي مختلف نابود شد. زماني اين استان مهاجرپذير بود و الان اغلب جمعيتي که درآن هستند، کوچ ميکنند و به سمت استان البرز ميآيند. اول از همه، آب را از استان گرفتند به سمت مرکز بردند؛ گفتند تشنگي مرکز ايران و استان هايي مثل يزد را برطرف کنيم که ضمن رفع نشدن تشنگي آن ها، خوزستان نابود شد. اکنون در کارون، سبزيکاري ميکنند و نيروي انتظامي در آن رژه ميرود؛ شهرداري اهواز، نخاله ساختماني را در کارون ميريزد که اين موارد واقعا تاسفآور است. وي ادامه داد: با اين تفاسير، سد گتوند را روي رود زدند و گفتند مايه افتخار ايران است و هر سد را گفتند داراي دو نوع تاسيسات برقي است؛ غافل از اين که ديوار آن، داراي توده نمکي بود که در آب حل و آب شور شد! وقتي اين اتفاق رخ داد، ناچار شدند و قرار شد دانشگاه تهران بررسي کند. از من هم مشورت خواستند و گفتم با اين روند خرماي استان هم نابود ميشود، همان طور که اکنون محصولات به شدت کاهش يافته است. دکتر کردواني گفت: آنها ابتدا روي سد، خاک رُس ريختند و کوبيدند و بعد، ريگ ريختند؛ انگار دو تا لحاف انداختند روي نمک! اما باز هم نمک حل و آب خرمشهر شور شد. با اين روند، ميگويم اگر اين وضع ادامه پيدا کند، چند سال ديگر مردم خرما هم نخواهند داشت. او تأکيد کرد: آبادان منطقه کشاورزي است، اما اکنون به اشتباه صنعتي شده است. اين شهر خرماهايي توليد ميکند که نياز به سردخانه ندارد؛ بهترين گوجه که پاييز ميآيد، مال آبادان است. اگر۶۰ سال ديگر نفت تمام شود، اين استان بايد برود به سمت کشاورزي.
ريزگردهاي خوزستان از کجا آمده است؟
دکتر کردواني ادامه ميدهد: خوزستان ريزگرد نداشت و اين اتفاق، مربوط به کشورهاي اطراف بود. اين مسئله را ده سال است که شناسايي کرده ايم. ريزگردها از شرق بغداد، غرب عربستان، سوريه، لبنان و حتي از مصر مي آيد. اين ريزگردها، قطرش دو هزارم ميلي متر است و هزاران متر بالا ميرود و ميتواند هزاران کيلومتر سفر کند؛ اما اکنون، در داخل هم ريزگرد توليد ميشود.وي گفت: در داخل کشور، تالابهايي که خشک شده اند، محل عبور و مرور هستند و همين امر باعث ايجاد ريزگرد ميشود؛ ضمن آن که خشکسالي و گرم شدن کره زمين و کم شدن بارندگي، باعث شده است استانها، از نظر پوشش گياهي فقير شوند؛ قبلاً هزاران هکتار کشت ميشد و الان کشت نميشود و اين امر، باعث ميشود پوشش هوموس نيز از بين برود و ريزگرد ايجاد شود. اين استاد دانشگاه گفت: در شرق بندر امام(ره) فاضلابهاي تمام صنايع را در سطح زمين رها ميکنند و اين خود باعث به وجود آمدن ريزگرد است. ريزگردها نخست از جنوب خليج فارس و بيابان ربعالخالي مربوط به عربستان و امارات که با تابش آفتاب داغ ميشود، حرکت کردند و به سمت ايران آمدند. اين ريزگردها سلامت انسان را به خطر مي اندازند و حتي از ماسک هم عبور مي کنند؛ به دليل شرجي بودن بالاي هوا و به وجود آمدن حالت چسبندگي در ريزگردها، در سيستم هواپيماها ايراد به وجود ميآيد و فرودگاهها هم، تعطيل ميشود.
برق و آب خوزستان چطور با ريزگردها قطع ميشود؟
کردواني درباره چرايي قطع آب و برق خوزستانيها به دليل وجود ريزگرد نيز توضيح داد و گفت: ريزگردهاي چسبنده، لا به لاي فلزها را ميگيرد و باعث قطع برق ميشود و به اين دليل که آب ،مستقيما با برق توليد ميشود و حتي چاه ها هم، توربينهاي برقي دارند، آب استان هم قطع ميشود.
جنگل تاغ و مالچ جواب نميدهد، مدرن شويد
وي درباره مقابله با اين پديده ميگويد: طرحهايي راخانم ابتکار به سازمان ملل داده و اين سازمان تصويب کرده و گفته است که ريزگردها، موضوعي جهاني است بر اساس آن، قرار شد کارشناسان از ۵۰ کشور جهان، سال آينده به ايران بيايند و ببينند در ايران چه خبر است. من از همين جا هشدار ميدهم که سازمان محيطزيست و سازمان جنگلها ميخواهند همان برنامههايي را که در زمان دولت قبلي اجرا مي شد، پيگيري کنند؛ يعني مالچ نفتي بپاشند و جنگلهاي تاغ را توسعه دهند؛ کارهايي که اصلا جواب نميدهد و مربوط به دهه چهل است.
کردواني ادامه داد:گفتند يک ميليون هکتار از بيابانهاي عراق را سالي ۲۰۰ هزار هکتار تثبيت کنند و مالچ نفتي بپاشند وخانم ابتکار گفت بين مرزها هم، کانون بيابان زدايي معرفي و اين ها را جنگلکاري کنيم!! در حالي که ميگويم ريزگردها چند هزار متري بالا ميروند و جنگل تاثيري در ممانعت ورود ريزگرد به کشور ندارد؛ ضمن اينکه آب کافي براي جنگل کاري وجود ندارد. با اين طرح، فقط هزينه و سرمايه کشور هدر ميرود. مالچ نفتي هم اشتباه است، زماني تخم گياه تاغ را ميدادند گلدان درست کنند و در دشت براي بيابانزدايي ميکاشتند تا ريشه رشد کرده و به پايين برود اما آن جنگلها، دارد خشک ميشود؛ چون سطح آب به شدت پايين رفته است. مثلا در جهرم، در ۶۰۰ متر پايينتر آب وجود دارد.
عيوب مالچ نفتي
مالچ نفتي يازده عيب دارد و مهم تر از همه اين که سرطانزاست. پروفسور کردواني با اشاره به اين نکته، افزود: اولينبار مالچ نفتي را در سال ۱۳۴۲، از ليبي خريديم و براي نخستينبار، آن را در فتحآباد بوئين زهرا پاشيدند البته آن زمان هم که ما ريزگرد نداشتيم، براي تثبيت ماسه اين کار را انجام داديم. بعد در گمبونه، واقع در شمال اهواز، حميديه، اميديه و سوسنگرد مالچ پاشيدند و اين کار از آن زمان تا کنون تکرار شده است. وي ادامه داد: براي اين کار بايد نفت را به قير تبديل و بعد با آب مخلوط کرد؛ با نفت نبايد اين کار را انجام بدهيم؛ ضمن آنکه اين کار، نمک پاشي هم لازم دارد که بسيار آسيب رساننده است. مشکل بعدي اين است که جايي که مالچ نفتي ميپاشيم، سياه مي شود و بوي نامطبوعي دارد؛ افزون بر اينها، ضريب حرارتي منطقه را بالا ميبرد و باعث از بين رفتن حيواناتي نظير سوسک و کرم خاکي و نيز پوشش گياهي منطقه ميشود. در عين حال، اين کار باعث ميشود باراني که ميبارد در خاک نفوذ نکند و بدتر از همه، با رفت و آمد در منطقه، مالچ از بين رفته و نابود شود.
جلوي ۵۰ کشور آبرويمان را بخريم
پروفسور کردواني ادامه ميدهد: الان بخواهند ۵۰ کشور را به ايران بياورند، چه چيزي براي ارائه کردن داريم؟! ميخواهيم بگوييم چه کردهايم؟! با همين شرايط، اگر نمايندگان کشورها به ايران بيايند، آبرويمان رفته است. براي تثبيت ريزگردها، به خصوص کنار روستاهاي تهران، سمنان و قم، نميشود مالچ نفتي پاشيد. اين رويه مربوط به دهه ۴۰ است و براي حفظ آبرويمان بايد طرح جديدي پيشنهاد بدهيم. وي مي افزايد: براي اين کار، راهحلي را به رئيس سازمان جنگلها و رئيس سازمان محيط زيست ارائه دادم. پيشنهاد کردم که اصلا نگوييد اين ايده را من ارائه داده ام . اين ايده را به نام خودتان اجرا کنيد که بعد در دنيا، افتخارش براي ايران بماند؛ تا کشورها مثل قنات که به ناممان ثبت شده است، شيوه مبارزه با ريزگرد و تثبيت شنهاي روان را هم به نام ما ثبت کنند و براي فرا گرفتن دانش به ايران بيايند اما چنين نشد. دکتر کردواني تأکيد کرد: دوست داشتم طرح به عنوان اختراع ايراني مشهور شود. براي همين و البته هزينهتراشي نکردن براي دستگاهها، گفتم من طرح را ميدهم و خودتان صفر تا صد آن را نوشته و پياده کنيد و هيچ پولي نميخواهم، حتي نام مرا هم نبريد؛ اما انگار عدهاي منافعشان در ادامه روند قبلي و مالچپاشي است؛ ميگويند مالچ نفتي ميپاشيم و روي آن رفت و آمد نشود تا دوامش بيشتر شود؛ مگر ميشود طرح دهه ۴۰ را اکنون پياده کرد؟
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد