خبرآنلاين/ «در حالي امکان دارد اسامي، محتويات و زمانها مختلف باشند اما در همه جاي زمين چه در موقع صلح و چه در موقع جنگ زنان طعم تجاوز، خشونت جنسي و آزار و اذيت را در زندگي خود ميچشند.»
۲۵ نوامبر ۱۹۶۰؛ خواهران ميرابل، معروف به پروانهها، کساني که بخاطر فعاليتهاي سياسيشان در کشور دومينيک به شکل خشونتآميزي به قتل رسيدند، اتفاقي که آنها را به نماد مبارزات فمينيستي عليه خشونت تبديل کرد.
همه اقدامات اين سه زن باعث شد که ۳۱ سال بعد، روز مرگ خشونتآميز آنها، به روز جهاني منع خشونت عليه زنان نامگذاري شود و حالا سالهاست اين روز به همراه ۱۵ روز ديگر به مناسبت فعاليت عليه خشونت جنسيتي عليه زنان همراه ميشود. ۱۶ روزي که هر يک به نوعي داستان خشونت عليه زنان را بازگو ميکند.
سازمان ملل هر سال اسم اين روزهاي نارنجي را مرتبط با يکي از مصاديق خشونت عليه زنان ميگذارد؛ خشونت رواني، زباني، خياباني، اقتصادي، خانگي، فيزيکي و ... براي مثال سال پيش موضوع اين روزها «خشونت مبتني بر جنسيت» بود و امسال تجاوز موضوع اين ۱۶ روز نارنجي است. در کشورهاي مختلفي مثل شيلي، مکزيک، ژاپن، هندوراس، ترکيه و... تجمعات مختلفي در خيابانها برگزار شد که خواهان توجه بيشتر دولتها و توجهشان به موضوع تجاوز به زنان بودند.
اما ما چقدر با اين واژه آشناييم؟ چقدر مصاديق مختلف خشونت جنسي عليه زنان را ميشناسيم و چقدر براي مقابله با فرهنگ غالب تجاوز آمادگي داريم؟
تجاوز؛ موضوع روزهاي نارنجي سال ۲۰۱۹
داستان روزهاي نارنجي امسال موضوع «تجاوز» است، داستاني پنهان که حالا چند سالي است کمپينهاي مختلف مثل #MeToo صداي آن را بلند کرده است.
در همين رابطه در بخش زنان سايت سازمان ملل آمده است: «در حالي امکان دارد اسامي، محتويات و زمانها مختلف باشند اما در همه جاي زمين چه در موقع صلح و چه در موقع جنگ زنان طعم تجاوز، خشونت جنسي و آزار و اذيت را در زندگي خود ميچشند.»
در واقع هدف سازمان ملل از اين اقدام پايان دادن کلي به بحث تجاوز به عنوان يکي از مصداقهاي اصلي خشونت عليه زنان است، مصداقي که سازمان ملل در پيامش آن را يک سلاح مهم جنگ تشبيه کرده است.
داستان خشونتي که زندگي را تغيير ميدهد
به طور کلي، کلمه تجاوز به اين شکل تعريف ميشود؛ شرکت در يک رابطه جنسي خشونت آميز و اجباري. اين رابطه جنسي معمولا از سمت مردان عليه زنان انجام ميشود.
اين رابطه جنسي اجباري فقط به يک خاطره بد محدود نميشود و ميتواند پيامدهاي وحشتناکي براي ادامه زندگي قرباني داشته باشد، پيامدهاي رواني که شايد هيچوقت حل نشوند. لورنس ميلر، روانکاو، در اين رابطه ميگويد: «هيچ برخورد جسمي ديگري بين انسانها چنين پتانسيل نامتنهايي براي به وجود آوردن خير و شر ندارد.»
اما شايد انجام برخي اقدامات بتواند، تا حدي اين زخم را التيام ببخشد و يا اصلا از به وجود آمدن آن جلوگيري کند.
سازمان ملل در پيامش به مناسبت ۱۶ روز نارنجي در اين رابطه نوشته است: «تجاوز، کلمهاي که تاثير مخرب آن دهها سال و يا نسلها را در برميگيرد. کلمهاي بدن و روانها را نابود ميکند. وقتي اين کلمه بدون مجازات يا بياهميت باقي بماند، فرهنگ فراگيري ايجاد ميشود که در آن خشونت جنسي به اتفاقي عادي تبديل ميشوند؛ زنان کم ارزش شده و ملل دچار شکستگي ميشوند.»
آمار ترسناک تجاوز در دنيا؛ از آفريقا تا سوئد
اما نگاهي به آمار تجاوز در سرتاسر دنيا نشان ميدهد که سالهاست که اين کلمه در فرهنگهاي مختلف عادي شده است و چه در کشورهاي درحال توسعه و چه در کشورهاي توسعه يافته آمار آن زياد است.
تخمين زده شده است که ۳۵ درصد زنان در طول زندگي خود به نوعي با آزار و اذيت جنسي روبرو شدهاند، در بيشتر کشورها آمار درستي در رابطه با تجاوز جنسي وجود ندارد. در بيشتر کشورها کمتر از ۴۰درصد زنان که با خشونت جنسي روبرو ميشوند درخواست کمک ميکنند و کمتر از ۱۰ درصد اين افراد اين موضوع را به مقامات قضايي اطلاع ميدهند.
به طور کلي آمار سال ۲۰۱۹ در رابطه با تجاوز جنسي از اين قرار است:
رديف
نام کشور
آمار تجاوز (از هر صدهزار نفر)
۱
آفريقاي جنوبي
۱۳۲.۴
۲
بوتسوانا
۹۲.۹
۳
لسوتو
۸۲.۷
۴
سوازيلند
۷۷.۵
۵
برمودا
۶۷.۳
۶
سوئد
۶۳.۵
۷
سورينامه
۴۵.۲
۸
کاستاريکا
۳۶.۷
۹
نيکاراگوئه
۳۱.۶
۱۰
گرنادا
۳۰.۶
جالب است بدانيد در ردههاي بعدي اين فهرست هم کشورهاي استراليا، بلژيک و ايالات متحده قرار دارند. همين موضوع نشان ميدهد که تجاوز جنسي تقريبا در هر نوع کشوري وجود دارد. البته برخي هم معتقدند که دليل اين موضوع اين است، در کشورهاي توسعهيافته تجاوزها بيشتر اعلام ميشوند و اين دليلي براي حضور سوئد به عنوان کشور چهارم اين فهرست است.
وضعيت در ايران چطور است؟
در ايران هم آمار دقيقي از ميزان تجاوز جنسي به زنان وجود ندارد چون زنان به خاطر تابو بودن اين موضوع کمتر اين نوع از خشونت را گزارش مي دهند، اما برخي اطلاعات تاييد ميکنند که ميزان خشونت جنسي عليه زنان در کشور بالاست.
رضا جعفري، رئيس اورژانس اجتماعي سازمان بهزيستي کشور، در همين رابطه چندي پيش به ايرنا گفته بود: «اولين گروه سني زنان قرباني خشونت، ۳۰ تا ۳۴ سال، بعد از آن ۳۵ تا ۳۹ سال و سپس ۲۵ تا ۲۹ سال داشتند.»
براي مقابله با تجاوز چه کار کنيم
براي مقابله با تجاوز، نهاد زنان سازمان ملل متحد امسال ۱۶ روش را با توجه به شعار امسال براي مقابله با فرهنگ تجاوز پيشنهاد داده است که شايد بتوانند در اين جنگ به زنان کمک کنند.
برخي از اين موارد از اين قرار است؛ فرهنگ رضايت مشتاقانه يا همان توافق جنسي را ايجاد کنيم، درباره علل اصلي صحبت کنيم، مردانگي را بازتعريف کنيم، سرزنش کردن قرباني را متوقف کنيم، سياست تسامح صفر اتخاذ کنيم، درک خود از فرهنگ تجاوز را گسترش دهيم، رويکرد چندجانبه و متقاطع اختيار کنيم و ...
بازار