ايرنا/ مديرکل دفتر ثبت آثار ميراث فرهنگي از ثبت پنج اثر طبيعي از استانهاي آذربايجان غربي، اردبيل، ايلام و کرمانشاه در فهرست ميراث طبيعي ملي کشور خبر داد.
مصطفي پورعلي با شاره به جزئيات ثبت اين پنج اثر، گفت: در سه هفته اخير تلاش شد با رعايت اصول بهداشتي متناسب با محدوديت هايي که شرايط کرونا ايجاد کرده، جلسات شوراي ملي ثبت آثار در سه حوزه غيرمنقول، ناملموس و طبيعي برگزار شود.
آثار واجد ارزش ثبت
وي افزود: با مشارکت ادارات کل استاني تابعه تعداد قابل توجهي از پرونده هاي ثبتي مورد بررسي اعضا شورا قرار گرفت و مطابق فهرستي که تقديم شده است، تعداد ٤٥ اثر غيرمنقول، ۵ اثر طبيعي و ٤٨ عنصر فرهنگي ناملموس واجد ارزش ثبت اعلام گرديد.
پورعلي افزود: ثبت اولين گام در جهت حفاظت و حراست از ميراث فرهنگي و طبيعي است، فارغ از پشتوانه هاي قانوني که به موجب ثبت آثار فراهم مي گردد، اقدام براي ثبت خود و اطلاع رساني و اعلام عمومي آن ماهي تا اقدام حفاظتي و حراستي است ثبت ضمن مستند نمودن مشخصات و ويژگي هاي اثر زمينه اي را فراهم مي نمايد که در طرح هاي حفاظت، حراست و پاسداري، اقدامات در چهارچوب اصالت ها و ارزش هاي اثر صورت پذيرد.
طرح ۱۱ اثر در شورا
مديرکل دفتر ثبت آثار ميراث فرهنگي همچنين درباره ثبت آثار طبيعي، گفت: ۱۱ اثر طبيعي در جلسه شورا مطرح و مورد بررسي قرار گرفت و در مجموع پنج اثر طبيعي به ثبت ملي رسيد.
وي ادامه داد: از استان اردبيل درختان ارس کهنسال روستاي شمسآباد، از استان آذربايجان غربي سنگهاي خورنج در فهرست ميراث طبيعي ملي کشور به ثبت رسيد.
پورعلي تصريح کرد: مجموعه درختان بابا يادگار از استان کرمانشاه و تنگه ويژدرون و غار طلسم از استان ايلام به عنوان ميراث طبيعي ثبت ملي شدند.
سه نمونه از اين پنج اثر با تصاوير و شرح مختصري از منطقه آنها شرح داده مي شود.
درختان بابا يادگار
بابا يادگار تقريبا در ۴۵ کيلومتري شهرستان سرپل ذهاب و در يک منطقه بسيار زيبا و دلنشين بنام ريجاب قرار دارد. بابا يادگار نام يکي از ياران سلطان اسحق است. همچنين به محل آرامگاه او نيز بابا يادگار گفته ميشود.
بابايادگار محلي زيارتي و تفريحي است که مقبره يکي از بزرگان فرقه اهل حق در آنجا قرار دارد. مراسم ها و آيين هاي مختلفي در ايام سال در اين محل انجام مي گيرد. مراسماتي که بيشتر شبيه مراسم درويشان با کف زدن و ذکر گفتن همراه است.
ريجاب حدود ۱۵ کليلومتري جاده سرپل ذهاب به کرمانشاه جدا شده و به سمت دهستان هاي سرسبز و خوش آب و هواي ريجاب مي رود. قسمتي از جاده مذکور آسفالته بوده و مابقي راهي نه چندان مناسب است. بابايادگار در آخرين نقطه از اين جاده قرار دارد و براي رسيدن به مقبره و قسمت هاي تفريحي بايد دقايقي پياده راه را طي نمود. علاوه بر مقبره، درختان کهنسال و سر به فلک کشيده و چشمه هاي جوشان از جمله ديدني هاي منطقه هستند. وزش يک نسيم خنک در گرماي طاقت فرساي سرپل ذهاب بهترين هديه اي است که بابايادگار به ميهمانان خود مي تواند بدهد.
ويژه درون ايلام
«منطقه تفريحي تنگه ويژدرون واقع در پاييندست درياچه سد ايلام ظرفيت مناسب و خوبي براي احداث پل معلق گردشگري را دارد.» «اين تنگه داراي مناظر و طبيعت بکري است که قطعاً با احداث تأسيسات و مجموعه گردشگري ميتواند مورد توجه گردشگران ماجراجو و طبيعت گرد قرار گيرد.»
«در حال حاضر يک مجوز پل معلق گردشگري در تنگ کافرين شهرستان بدره صادر شده که مراحل واگذاري زمين را طي ميکند.»
«دره ويژدرون يکي از درههاي بسيار زيبا و ديدني ايلام است که در فاصلهٔ ۲۰ کيلومتري شهرستان ايلام و در کنار سد زيباي چم گردلان در نزديکي روستاي مهر شهرستان ملکشاهي قرار گرفته است.»
غار طلسم
غار طلسم در شرق دهستان سراب ايوان در ارتفاعات درون دريژ و در بالاي کوه مانشت، در استان ايلام قرار دارد. اين غار توسط هيات کوهنوردي استان ايلام و با همکاري امور سياحتي فرهنگ و ارشاد اسلامي در سال ۱۳۶۹ شناسايي شد.
با توجه به شرايط خاص منطقه، کوهستاني بودن و وجود لاشههاي متعدد حيوانات در داخل غار اين محل زيستگاه مناسبي براي حيوانات درنده است.
درازاي اين غار از ورودي تا انتهاي آن ۳۰۰ متر است که ۱۰۰ متر اول آن به صورت فضاي باز است.در سقف غار استالاگتيت يا چکنده نيز وجود دارد. در عمق ۱۰۰ متري غار يک سه راهي وجود دارد که يکي از دهليزهاي آن ۲۰ متر عمق دارد و دهليز آن نيز از فاصله ۱۰ متري تنک تر شده و صعب العبور ميشود.
پس از گذشتن از راه صعب العبور مذکور تا عمق ۲۰۰ متري، غار به صورت نيم دايره امتداد دارد. از ۲۶۰ متري به بعد عمق داخل مجرا باريک ميشود.
آثار طبيعي ملي ايران و قوانين مربوطه
آثار طبيعي ملي ايران از نظر مقررات سازمان محيط زيست ايران، پديدههاي نمونه يا مجموعههاي گياهي و جانوري (زيستمحيطي) نادر يا اشکال و مناظر کمنظير، ويژه و غيرقابل جايگزين که از جهات علمي، تاريخي يا طبيعي داراي ارزش حفاظتي باشند، به عنوان اثر طبيعي ملي، با تعيين محدوده از آنها حراست ميشود.
هرگونه دخل و تصرف يا اقدام عملياتي منجر به تخريب يا تغيير هويت آثار ثبت ملي برابر مواد ۵۵۸ تا ۵۶۹ از کتاب پنجم قانون مجازات هاي اسلامي، تعزيرات و مجازاتهاي بازدارنده جرم محسوب شده و مرتکب، مشمول مجازاتهاي قانوني خواهد شد.
بر اساس قوانيني که مرتبط با ثبت هر گونه اقدامات حفاظتي و مرمتي در آثار ثبتي با تاييد و نظارت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگر امکان پذير خواهد بود. ايران از ديرباز به عنوان يکي از کشورهاي شاخص و برجسته از نظر آثار طبيعي و اکوسيستمهاي منحصر به فرد با قدمت تاريخي و زمينشناسي در سطح جهاني شناخته ميشود.
بنابر طبقه بندي که در IUCN اکوسيستم هاي معرف ميراث طبيعي کشور شناسايي شده و همچنين در فهرست آثار طبيعي ملي هم قرار گرفته اند. بر اساس طرح مديرت حفاظتي از اين آثار محافظت مي شود. هم اکنون شمار فراواني اثر طبيعي ملي با مساحت بيش از ۵۰ هزار هکتار توسط سازمان حفاظت محيط زيست در سطح کشور شناسايي و ثبت شده اند.
همچنين از سوي ديگر ميراث طبيعي ملي ايران توسط سازمان ميراث فرهنگي نيز شناسايي، معرفي و ثبت ميشوند که شامل اکوسيستم ها و مناطق جغرافيايي طبيعي کشور است که به دليل دارا بودن شرايط فيزيکي و زيستشناسي، مناظر بديع جغرافيايي، محوطه هاي طبيعي و تاريخي، پديدهها و نمونههاي ارزشمند گياهي، جانوري و زيستگاههاي آنها تحت حفاظت و بهره برداري پايدار قرار مي گيرد. بر اين اساس سازمان ميراث فرهنگي نيز تاکنون حدود ۴٠٠ ميراث طبيعي را در کشور شناسايي و به ثبت ملي رسانده است.
بازار