سوختن جنگل‌ های ارسباران در آتش بی‌تدبیری مسئولان

مهر/ جنگل‌هاي ارسباران در حسرت نبود امکانات در حال سوختن بود و نبرد با دستان خالي و با بيل و خاک دردي را دوا نکرد تا بالگرد‌ها با تاخير دو روزه سرانجام به جنگل‌هاي سوخته برسند. در سال‌هاي اخير تعداد آتش‌سوزي در جنگل‌ها و مراتع ايران که داراي اقليم و پوشش گياهي متفاوتي هستند، افزايش يافته و علاوه بر نابودي درختان جنگل سبب به هم خوردن اکولوژي مي‌شود و حيات جانوران را به مخاطره مي‌اندازد. يکي از اين جنگل‌ها که طي چند سال اخير چندين و چند بار دچار آتش سوزي شده جنگل‌هاي زيباي ارسباران است که با گرم شدن هوا طعمه حريق مي‌شود و خسارات زيادي به دنبال مي‌آورد. جنگل‌هاي ارسباران با ۱۶۴ هزار هکتار وسعت در محدوده شهرستان‌هاي ورزقان، کليبر و خداآفرين واقع شده است. آتش سوزي ترکيب گونه‌هاي گياهي عرصه اين جنگل‌ها را مختل مي‌کند و سبب تضعيف پايداري گونه‌ها و ذخاير ژنتيکي مي‌شود. با اينکه گفته مي‌شود علت بيشتر آتش سوزي‌ها توسط انسان و به صورت عمدي آغاز مي‌شود، ولي حريق گونه‌هاي مهاجر سطح عرصه را تسخير مي‌کنند و تيپ جامعه گياهي گذشته را تحت تأثير قرار مي‌دهد و در عرض چند سال باعث نابودي جنگل‌ها مي‌شوند. «آتش و پروانه» قوز بالا قوز! در حالي که طي ماه‌هاي گذشته از سال جاري آتش سوزي گسترده‌اي در ارسباران اتفاق نيفتاده بود، ولي هجوم پروانه‌هاي دم قهوه‌اي که آفتي خطرناک در جنگل هستند باعث بي برگ شدن درختان ارسباران شده بود. مبارزه با آفت برگ خوار پروانه‌ها هنوز به اتمام نرسيده بود که آتش بلاي جان جنگل‌هاي ارسباران در محدوده خداآفرين شد و منطقه بکر و سرسبزي از اين جنگل‌ها در آتش سوخت. با اينکه در گزارش‌هاي قبلي نيز نسبت به احتمال آتش سوزي اين جنگل‌ها در فصل گرم سال هشدار داده بوديم و کارشناسان بر ضرورت تجهيز امکانات به روز در منطقه تاکيد کرده بودند، ولي آتش سوزي جنگل‌هاي ارسباران از روز سه شنبه هفته گذشته آغاز و بالاخره پنج شنبه شب خاموش شد و چندين هکتار از جنگل‌ها در آتش سوخت. آتش سوزي در منطقه قره تيکانلوي شهرستان خداآفرين در ارتفاعات و مراتع جنگلي ارسباران اتفاق افتاد که همچون سال‌هاي گذشته در نبود امکانات از بيل و کلنگ براي خاموش کردن استفاده شد. تيکاف براي مهار آتش در حالي که جنگل‌هاي ارسباران در حال سوختن بود و دود غليظي منطقه و چند شهر را فراگرفته بود، بعداز چند روز بالاخره عصر پنج شنبه بالگرد بسکت دار از تهران به ارسباران رسيد تا عمليات اطفا سرعت گيرد. تأخير بالگرد‌ها به اندازه‌اي طولاني بود که آن‌ها وقتي رسيدند ديگر قسمت زيادي از درختان منطقه سوخته بود. امسال نيز همچون سال‌هاي گذشته در سايه نبود امکانات نوين و پيشرفته اطفاي حريق در جنگل‌هاي ارسباران نيرو‌هاي داوطلب و هلال احمر در کنار محيط بانان به داد جنگل رسيدند و با بيل و کلنگ براي خاموش کردن آتش تلاش کردند، ولي دير رسيدن بالگرد ويژه براي خاموش کردن آتش جنگل ميزان خسارت را افزايش داد. گفتني است سال گذشته نيز آتش سوزي يک هفته‌اي در جنگل‌هاي ارسباران بيش از ۶۰۰ هکتار عرصه جنگلي را خاکستر کرد که بنا به اطلاع دادگستري کل آذربايجان شرقي دو نفر از عوامل آن آتش سوزي پس از دستگيري به زندان محکوم شدند و هم اکنون دوران محکوميت خود را در زندان تبريز سپري مي‌کنند. فقدان امکانات اطفاي حريق در ارسباران پورعلي فعال محيط زيست در شهرستان خدا آفرين که در محل حادثه آتش سوزي جنگل‌هاي ارسباران حضور داشت و از نزديک نظاره گر حريق بود افزود: امکانات اطفاي حريق در شهرستان‌هاي حوزه جنگل‌هاي ارسباران وجود ندارد. پورعلي با بيان اينکه جنگل‌هاي ارسباران در منطقه خدا آفرين بار ديگر در آتش سوخت و آذربايجان شرقي بار ديگر بخشي از طبيعت بکر خود را از دست داد، افزود: اين آتش قلب دوستداران محيط زيست را به درد مي‌آورد. او با بيان اينکه متاسفانه امسال نيز همچون سال‌هاي گذشته شاهد کمبود امکانات در عمليات اطفاي حريق بوديم، گفت: هربار که آتش جنگل‌هاي ارسباران را فرا مي‌گيرد به دليل عدم وجود بالگرد و ساير تجهيزات اطفاي حريق هوايي، زمان طلايي براي خاموشي آتش از دست مي‌رود. آتش‌سوزي و آفت پروانه دم قهوه‌اي صد‌ها هکتار از جنگل‌ها را نابود کرده است پورعلي گفت: با توجه به کمبود منابع جنگلي در آذربايجان شرقي و روند رو به افزايش تخريب اين منابع به دلايل متعدد از جمله آتش‌سوزي در جنگل که داراي پيامد‌هاي منفي اکولوژيک و اقتصادي بوده، حفظ اين منابع بسيار مهم است. اين کارشناس منابع طبيعي افزود: آتش‌سوزي در جنگل‌هاي ارسباران همراه با ساير عوامل مخرب همچون آفت پروانه دم قهوه‌اي که امسال تشديد شده و صد‌ها هکتار از جنگل‌ها را نابود کرده است، همواره اين منابع با ارزش کشور را تهديد مي‌کند و باعث از بين رفتن آن‌ها مي‌شود. انتشار تصاوير و فيلم‌هايي از نحوه خاموش کردن آتش اين جنگل‌ها که با خاک و بيل انجام مي‌شد، انتقاد‌هاي زيادي در فضاي مجازي به همراه داشته است. عمليات لکه گيري در حال انجام است هنربر مديرکل مديريت بحران استانداري آذربايجان‌شرقي نيز افزود: عصر پنج شنبه عمليات اطفا با موفقيت به پايان رسيد و هم اکنون عمليات لکه گيري در حال انجام است. هنربر با اشاره به بررسي دلايل اين آتش سوزي گفت: اين حريق در مناطق صعب العبور اتفاق افتاده بود و ميزان آتش سوزي به ميزان يک چهارم سال گذشته بود. فعلاً بررسي خسارت‌ها انجام نشده است و نمي‌توان نظري داد. او گفت: دو بالگرد سپاه و هلال‌احمر جهت آب‌پاشي و هلي‌برد نيرو‌هاي امدادي در اين عمليات بودند و در کنار اين‌ها عوامل امدادي، نيرو‌هاي ارتش و سپاه و همچنين عوامل محيط باني و منابع طبيعي در راستاي اطفاي حريق همکاري کردند. بالگرد هلال احمر براي هلي برن نيرو‌ها و بالگرد سپاه هم براي آب پاشي مورد استفاده قرار گرفت. هنربر در خصوص ميزان خسارت اين آتش سوزي در ارسباران نيز گفت: فعلاً بررسي خسارت‌ها انجام نشده است و نمي‌توان نظري داد. ضرورت ايجاد پايگاه دائمي اطفاي حريق هوايي در ارسباران حاتمي نماينده مردم کليبر، خداآفرين و هوراند در مجلس شوراي اسلامي نيز گفت: ايجاد پايگاه دائمي اطفاي حريق هوايي در قره‌داغ ضرورت دارد. حاتمي با اشاره به اطفاي حريق در جنگل‌هاي ارسباران گفت: ايجاد پايگاه دائمي اطفاي حريق هوايي در منطقه قره‌داغ، ضرورتي اجتناب‌ناپذير است. نماينده مردم کليبر خداآفرين و هوراند در مجلس شوراي اسلامي گفت: براي صيانت از جنگل‌هاي مَنطقه‌ي قره‌داغ و با توجه به تراکم جنگل و صعب‌العبور و کوهستاني بودن منطقه، ايجاد پايگاه دائمي اطفاي حريق هوايي لازم است. او افزود: ايجاد پايگاه دائمي اطفاي حريق هوايي و امدادرساني هوايي در منطقه‌ي قره‌داغ را به جد مطالبه مي‌کنيم. حاتمي بر لزوم اجراي طرح صيانت از جنگل‌هاي مَنطقه‌ي قره‌داغ تأکيد کرد و گفت: متاسفانه از چهار سال قبل، اجراي طرح صيانت از جنگل‌هاي قره‌داغ متوقف شده و اين طرح صرفاً در جنگل‌هاي شمال کشور اجرا مي‌شود. سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور مسئول اطفاي حريق جنگل‌ها است گفتني است سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور مسئول اطفاي حريق بوده و ستاد کل نيرو‌هاي مسلح نيز بر اساس بند ز ماده ۱۴ مکلف به کمک در امداد هوايي است. علاوه بر اين اميدواريم با فرهنگ سازي بين مردم براي خطرات روشن کردن آتش در مراتع و جنگل‌ها و همچنين تهيه امکانات و تجهيزات پيشرفته اطفاي حريق در شهرستان‌هاي سطح حوزه ارسباران شاهد هيچ گونه آتش سوزي در اين منطقه نباشيم و اگر اتفاقي نيز رخ دهد تمامي دستگاه‌ها آمادگي لازم براي خاموش کردن آتش را داشته باشند. با تمام اين اوصاف رويه‌هاي سنتي در مقابله با آتش سوزي جنگل‌ها و مراتع جوابگو نيست و ديگر با بيل و کلنگ و بدون استفاده از تجهيزات روز و فناوري‌هاي نوين، نمي‌توان به جنگ با آتش سوزي احتمالي و مهار آن در جنگل‌ها و مراتع آذربايجان شرقي رفت.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar