نحوه مصاحبه ها برای پذیرش دکتری اعلام شد
مهر/ معاون آموزشي وزارت علوم کليات جلسات مصاحبه دکتري در دانشگاههاي سراسري را اعلام کرد و گفت: دستورالعملي دراين خصوص به دانشگاهها ارسال و بر برگزاري مصاحبه مجازي تاکيد شده است.
علي خاکي صديق درباره نحوه و جزئيات برگزاري مصاحبه علمي آزمون دکتري تخصصي توسط دانشگاهها گفت: براي رعايت عدالت بين همه داوطلبان، دستورالعملي را به دانشگاهها ارسال کردهايم که کليات جلسات را تعيين ميکند.
وي ادامه داد: وزارت علوم چارچوب کلي را تعيين کرده و جزئيات بر عهده خود دانشگاهها است.
معاون آموزشي وزارت علوم تاکيد کرد در اين دستورالعمل و شيوه نامه تاکيد شده است که مصاحبه به صورت مجازي برگزار شود.
متن کامل شيوه نامه اجراي مرحله دوم آزمون نيمه متمرکز دکتري به شرح زير است:
با توجه به شرايط خاص ناشي از همهگيري بيماري کوويد- ۱۹، به منظور صيانت از سلامت جامعه دانشگاهي و داوطلبان آزمون نيمه متمرکز دکتري ۹۹، برگزاري مرحله دوم اين آزمون که تمرکز اصلي آن بر مصاحبه است، به روش الکترونيکي، به دلايل زير منطقيترين راه براي دستيابي به نتيجه خواهد بود:
دلايل برگزاري مصاحبه دکتري به صورت مجازي
کاستن از حجم رفتوآمد شهري و بين شهري داوطلبان و ساير عوامل اجرايي مصاحبه
بهره برداري بهينه از زيرساختهاي ايجاد شده فناوري اطلاعات
کاهش هزينههاي سربار داوطلب و دانشگاه براي اجراي مرحله دوم پذيرش
امکان صرف وقت بيشتر در ارزيابي دقيق از صلاحيتهاي هر داوطلب
اصول
داشتن فلسفه روشن و هدفهاي معين از پذيرش دانشجوي دکتري در سطح گروه آموزشي و دانشگاه
در اختيار داشتن قواعد؛ استانداردها و شاخصهاي معين در فرايند پذيرش دانشجوي دکتري
تأکيد بر برابر بودن شرايط فيزيکي و روحي براي همه داوطلبان و دارا بودن منشور اخلاق در اين زمينه
آگاهي رساني شفاف و برابر به همه داوطلبان (ارايه اطلاعات مساوي درباره چگونگي برگزاري جلسه، تعداد مصاحبه کنندگان؛ روش مصاحبه؛ محور سوالات مصاحبه؛ و اطلاعات و مستنداتي که بايد به همراه داشته باشند).
روش مصاحبه دکتري
روش مصاحبه دوره دکتري تخصصي به صورت چهره به چهره است. همچنين روش مصاحبه به صورت هيئت مصاحبه کننده و مصاحبه شونده است. در هيئت مصاحبه کننده، يک تن به منزله رييس جلسه مصاحبه حضور و فعاليت دارد. در شيوه غيرحضوري يا الکترونيکيِ مرحله دوم دکتري تخصصي سال جاري نيز، اين روشِ مصاحبه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
جزئيات مراحل مصاحبه غيرحضوري
۱- اطلاعات روشن و دقيق درباره زمان مصاحبه غيرحضوري و جزييات مربوط به آن شامل ثبت نام در سامانه (پرتال اختصاصي هر دانشگاه که به همين منظور طراحي شده است)؛ نحوه بارگذاري مدارک و مستندات؛ نحوه پرداخت هزينه مصاحبه؛ مهلت ثبت نام؛ و راهنماي کار با نرم افزار يا پلتفرمي که مصاحبه الکترونيکي از طريق آن انجام خواهد شد، در درگاه دانشگاه قرار داده شود تا دسترسي به اين اطلاعات براي همه داوطلبان ساده و امکانپذير باشد.
۲- پس از اعلام اسامي پذيرفته شدگانِ مرحله نخست از سوي سازمان سنجش آموزش کشور و ثبت نام داوطلب با مراجعه به پرتال دانشگاه براي شرکت در مرحله دوم سنجش (مصاحبه و ارزيابي شايستگيها)، کارشناسان دانشگاه از طريق برقراري تماس تلفني، نام کاربري و کلمه عبور هر داوطلب را براي ورود به فضاي مجازي مصاحبه، فقط و انحصاراً در اختيار خود وي قرار دهند.
۳- رمزهاي مورد نظر براي احراز هويت داوطلب ميتواند از مشخصات فردي وي (مانند تاريخ تولد و شماره کد ملي) اخذ و تعيين شود اما به دلايل امنيتي، تماس تلفني با داوطلب الزامي است.
۴- سازمان سنجش آموزش کشور هر ساله در اجراي مرحله دوم پذيرش دانشجويان دکتري تخصصي، قواعدي را اعلام ميکند که به منزله چارچوب مديريتي، لازمالاجرا است.
آن قواعد ضروري است پيشاپيش به طور دقيق مرور و بررسي، تا از وجود زمينه و امکانات لازم در اجراي مرحله دوم، بر اساس مختصات هر دانشگاه اطمينان حاصل شود. پس از آن، نسخه راهنماي اجرا که بر اساس مختصات دانشگاه تهيه شده است به عنوان دستمايه اجراي مرحله دوم به گروههاي آموزشي و دانشکدهها اعلام شود.
۵- يک يا چند تن از هيئت مصاحبه کننده بر اساس تشخيص گروه آموزشي، پيش از فرارسيدن تاريخ انجام مصاحبه، مدارک و مستندات ثبت نام کنندگان را ارزيابي و از نظر اعتبار و صحت و ارتباط موضوعي تأييد کنند تا در زمان مصاحبه، وقت مصاحبه کنندگان در اين راه صرف نشده و بر انجام مصاحبه داراي استانداردِ مورد انتظار تمرکز شود.
۶- اعلام اسامي هيئت مصاحبه کننده به داوطلبان دکتري تخصصي که اغلب داوطلبان پيشتر، آنها را ميشناسند، نشانه اعتماد دانشگاه به بلوغ مصاحبه شوندگان و در نتيجه مورد تأکيد است.
۷- ساعت تخميني آمادگي داوطلب براي برقراري ارتباط اينترنتي به وسيله مدير گروه تعيين و توسط کارشناس گروه به وي اعلام و تأکيد شود که در صورت عدم حضور به موقع در ساعت و روز تعيين شده، امکان تکرار جلسه مصاحبه وجود نخواهد داشت.
۸- ممکن است داوطلبي در ساعت هماهنگ شده با دانشگاه به دليلي خارج از اراده شخصي خود، امکان شرکت در جلسه مصاحبه را نداشته باشد، در چنين مواردي، بايستي زمانهاي جايگزين تعيين و اطلاع رساني شود.
ضبط جلسه مصاحبه الکترونيکي
۹- جلسه مصاحبه الکترونيکي ضبط شود به نحوي که در صورت لزوم، قابليت مراجعه و بررسي مجدد را داشته باشد.
۱۰- پيش از تاريخ مصاحبه، زيرساختها و تجهيزات لازم براي همه اعضا بررسي و درباره درستي آن اطمينان حاصل شود تا مشکلات فني در روز و ساعت مصاحبه باعث تأخير در شروع مصاحبهها نشود. زيرا اين وضعيت موجب افزايش استرس داوطلبان ميشود و مانع از بروز شايستگيهاي آنها در جلسه خواهد شد.
۱۱- در روز و ساعت تعيين شده در جلسه مصاحبه الکترونيکي، مادامي که تعداد اعضاي مصاحبه کننده کامل نشده باشد مدير گروه يا رييس جلسه، به هيچ وجه مصاحبهها را آغاز نکند. تعداد مصاحبه کنندگان بر اساس نسبتي از تعداد کل اعضاي گروه پذيرش کننده تعيين ميشود اما تحت هر شرايطي، تعداد اين اعضا نبايد از ۳ مصاحبه کننده در جلسه مصاحبه هر يک از داوطلبان، کمتر باشد.
۱۲- تعداد مصاحبه کنندگان و رياست جلسه مصاحبه براي همه داوطلبان در طول فرايند مصاحبه بايد يکسان و واحد باشد.
۱۳- در حينِ برگزاري جلسه مصاحبه الکترونيکي، بايستي موارد زير در نظر گرفته شود:
اجازه ورود و خروج داوطلب به جلسه الکترونيکي و فعال نمودن ميکروفن و دوربين داوطلب وارد شده بر عهده رييس هيئت مصاحبه کننده است.
به داوطلبان، اطلاع داده شود که کليه مدارک بارگذاري شده در سامانه را در دسترس داشته باشند تا اگر اعضاي هيئت مصاحبه کننده در جريان مصاحبه از پايان نامه يا ساير مدارک داوطلب سوالي داشته باشند امکان اشتراک گذاري مدارک درخواستي از طريق نرم افزار مرتبط وجود داشته باشد.
با توجه به اينکه پرونده الکترونيکي داوطلبان (شامل تصاوير صفحات شناسنامه، کارت ملي، مدرک کارشناسي و کارشناسي ارشد و نظاير اينها) در اختيار کميته برگزارکننده مصاحبه است، عکس موجود در مدارک با تصوير دريافتي از دوربين طي مصاحبه تطبيق داده شود.
مصاحبه بايد به صورت صوتي- تصويري باشد
مصاحبه بايد به صورت صوتي- تصويري باشد و ارايه تصوير از سوي داوطلب الزامي است؛ بدون وجود دوربين و ارايه تصوير از سوي داوطلب، مصاحبه فاقد اعتبار است.
ميانگين زمان صرف شده در انجام مصاحبه براي هر يک از داوطلبان، داراي انحراف معيار بهنجار باشد.
مرحله نهايي
۱- نتيجه ارزشيابي هر داوطلب بايد بلافاصله پس از اتمام مصاحبه وي در سيستم رايانهاي هر مصاحبه کننده ثبت و توسط رييس جلسه ملاحظه شود زيرا رويکرد مصاحبه داوطلبان پذيرش دکتري، ملاک مطلق Criterion-Referenced Evaluation است و آنها نبايد با هم مقايسه شوند.
۲- فهرست مصاحبه شوندگان همراه با نمره و رتبه آنها در مصاحبه در پايان جلسه مصاحبه توسط رييس جلسه يا مدير گروه جمع بندي و به اطلاع مصاحبه کنندگان برسد. اين امر، دقت نظر مصاحبه کنندگان در ارزشيابي و تعيين نمره هر داوطلب را افزايش خواهد داد.
۳- رييس جلسه در پايان هر مصاحبه، نمره احراز شده داوطلب را بر اساس جدول شماره ۳ (جدول امتياز مصاحبه) که در فرم شماره ۲ (فرم نحوه بررسي سوابق علمي و مصاحبه آزمون دکتري) وجود دارد، پس از محاسبه ميانگين نمرات مصاحبه کنندگان وارد کند.
اين جدول بايد بعد از برگزاري مصاحبه نمره کل داوطلبان شرکت کننده در آزمون دوره دکتري سال ۱۳۹۹ در قالب کاربرگ شماره ۳ (گزارش مرحله دوم پذيرش دانشجوي دکتري) تکميل و پس از امضاي همه اعضاي مصاحبه کننده، در زمان مشخص جهت درج در پرتال سازمان سنجش آموزش کشور اعلام شود.
جمعبندي
آنچه در اين سند بيان شده، چارچوب کلي و اصولي است که مراعات آن الزامي است. تجربههاي مثبت و سازنده هر دانشگاه در اجراي مرحله دوم آزمون دکتري تخصصي در سالهاي گذشته، راهگشاي تکميل اقدامات دانشگاهها و مراعات ملاحظات دقيق در اجراي مرحله دوم آزمون دکتري در سال ۱۳۹۹ است که به دليل برگزاريِ آن به شيوه الکترونيکي، رخداد جديدي در آموزش عالي کشور است.