تنها شهر ایران مجهز به سامانه هشدار سریع زلزله

ايسنا

بروزرسانی 1399/07/05 - 12:05

تنها شهر ایران مجهز به سامانه هشدار سریع زلزله

ايسنا/ پيش بيني زلزله هنوز غيرممکن است و همين موضوع نيز زلزله را به حادثه‌اي مخوف و مرموز بدل کرده است. در اين ميان چندسالي است که دانشمندان مختلف به دانش سامانه هشدار سريع زلزله دست يافته تا از طريق آن بتوانند با سرعتي بيشتر از حرکت لرزه در پوسته زمين، وقوع و شدت آن در کانون را به زيرساخت‌هاي حياتي و دستگاه‍‌هاي امدادي منتقل کرده و از وقوع خسارات بيشتر جلوگيري کنند. اين سامانه که در بسياري از کشورهاي زلزله خيز جهان نظير ژاپن و ... اجرا شده، در مناطقي از تهران نيز نصب شده است. رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران توضيحاتي را در اين خصوص ارائه کرده است.

رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران ادامه داد: با توجه به پيشرفت روزافزون تکنولوژي و سسيستم هاي ارتباطي، راه اندازي سامانه هاي هوشمند از جمله هشدار سريع زمين لرزه که قابليت اعلام زلزله در لحظاتي پيش از رسيدن امواج مخرب را دارد در دستور کار محققان و دست اندرکاران مديريت بحران کشورهاي لرزه خيز دنيا قرار گرفته است. ما نيز در تهران از چند سال قبل اين موضوع را موردتوجه قرار داديم.

کرمي محمدي درباره ضرورت استفاده از سامانه‌هاي هشدار سريع زلزله گفت: ضرورت ايجاد اين سامانه ها با افزايش تلفات و خسارات حاصل از زمين لرزه ها به عنوان يکي از مهمترين ابزار کاهش خطرپذيري مطرح شده‌اند.

وي ادامه داد: در سال‌هاي اخير با توجه به تمرکز جمعيت شهري و همچنين ساختارهاي اصلي سياسي، اجتماعي و اقتصادي در تهران که منطقه‌اي پرخطر و مستعد براي رخداد زلزله هاي بزرگ و ويرانگر است، ضرورت مطالعات و برنامه‌ريزي‌هاي جدي تر براي اقدامات پيشگيرانه اين چنيني را دوچندان کرده است.

به گفته رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران معمولا هدف از ايجاد سامانه هاي هشدار سريع زمين لرزه ، رسيدن به هشدار و استفاده از ثانيه‌ها به منظور کاهش خطرات و آسيب‌هاي حاصل از امواج مخرب زمين لرزه است که در صورت کافي بودن اين زمان، با ايجاد آمادگي عمومي مي توان زيرساخت‌هاي حياتي و سامانه هاي حمل ونقل نظير مترو، راه آهن و ... و شريان‌هاي اصلي مانند گاز، برق، آب و... را در وضعيت ايمن‌تر قرار داده و ضمن جلوگيري از رخداد حوادث ثانويه، عمليات نجات را بهبود بخشيد.

کرمي محمدي با بيان اينکه به علت اعلام هشدار خودکار به افراد و زيرساخت‌هاي شهري اين سامانه ابزاري کارآمد براي کاهش آسيب پذيري در برابر زلزله و افزايش تاب آوري جامعه در برابر اين پديده طبيعي خواهد بود، گفت: تاکنون در اکثر کشورهاي زلزله خيز جهان نظيرتايوان، ژاپن، ايتاليا، مکزيک و ترکيه از اين سامانه به منظور اعلام هشدار قبل از وقوع تخريب زمين‌لرزه گسترش يافته يا درحال گسترش است.

تهران، اولين شهر ايران با سامانه هشدار سريع زلزله

وي در مورد استفاده از سامانه هشدار سريع زلزله در تهران نيز گفت: در کشور ما تنها در شهر تهران و با توجه به اينکه سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران در هنگام وقوع زلزله ها نقشي حياتي در تامين ايمني شهروندان خواهد داشت، اقدامات براي راه اندازي فاز آزمايشي سامانه هشدار سريع با مشارکت آژانس همکارهاي بين المللي ژاپن(جايکا) آغاز شد و در همين راستا نيز اقدام به نصب و راه اندازي سامانه اي مشتمل بر چهار ايستگاه شتاب نگاري مدرن بر روي بخشي از گسل مشا در شمال شرقي تهران در فاصله حدود ۴۰ کيلومتري از مرز شرقي شهر شد.

کرمي محمدي اضافه کرد: در حال حاضر نيز بر اساس يافته هاي مرکز مطالعات و برنامه ريزي شهر تهران و احراز اطمينان از مفيد بودن سامانه مذکور براي شهر تهران، طرح توسعه و ارتقا اين سامانه در دستورکار قرار گرفته است که با توجه به ويژگي هاي زمين ساختي و لرزه خيزي شهر تهران که متفاوت از لرزه خيزي ديگر شهرهاي دنيا است، ضرورت مطالعه بومي سامانه هشدار سريع زلزله در آن بيشتر احساس مي‌شود.

وي افزود: در اين راستا نيز سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران بر اساس اسناد بالادستي و وظايف محوله، اجراي پروژه ، تکميل، راه اندازي و ارتقاء سامانه هشدار سريع زلزله شهر تهران را در دستور کار خود قرار داده است. در اين راستا برابر اقدامات بعمل آمده در سال گذشته و نيمه اول سال جاري عمليات احداث و تکميل زير ساخت هاي عمراني و تاسيسات برقي در ۲۲ ايستگاه شتاب نگاري سامانه مذکور به اتمام رسيده و با توجه به خريد دستگاه هاي شتابنگاري در سال گذشته از سوي شهرداري تهران اين تجهيزات با همکاري مجري پروژه که دانشگاه فردوسي مشهد است، در دستور کار قرار داد. اين ايستگاه ها در اطراف تهران و محدوده گسل هاي فعال، لرزه زاي و تهديد کننده شهر تهران احداث شده اند.

رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران با بيان اينکه در صورت وقوع زلزله اين شتاب نگارها شدت زلزله را در لحظه تخمين و اعلام مي‌کنند، گفت: مکان‌هايي با همکاري استانداري تهران، البرز و سمنان براي نصب شتاب نگار شناسايي و ساخته شده‌اند که در مناطقي از گرمسار، ورامين، پيشوا، کرج و... قرار دارند.

به گفته کرمي محمدي دستگاه‌هاي شتاب‌نگار به محض رسيدن موج زلزله هشدار خواهند داد که زلزله در کدام نقطه و با چه شدتي رخ داده و با استفاده از اين داده ها علاوه بر اينکه مي‌توان تخمين شدت زلزله را براي شهر تهران براساس سامانه‌ هشدار سريع زلزله مشخص کرد، مي‌توان اقدامات پيشگيرانه نظير بازکردن در ايستگاه هاي آتش نشاني، توقف حرکت يا کاهش سرعت قطارهاي مترو و ... را در مجموعه شهرداري تهران نيز انجام داد.

وي افزود: در صورت فرهنگ سازي، مي توان هشدار سريع را بر روي خطوط موبايل و رسانه هاي شنيداري و ديداري فعال کرد. البته بهره گيري از اين زمان کوتاه قبل از رخداد زلزله در آغاز راه است و مسير تکميل علمي و تجهيزاتي و کسب تجربه آن پيش رو قرار دارد.

رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران ادامه داد: با توجه به نصب و راه اندازي ساير سامانه هاي زلزله مرتبط با حوزه مديريت بحران از جمله سامانه تخمين خسارات و تلفات زلزله شهر تهران در مرکز فرماندهي اين سازمان اگر زلزله اي رخ دهد، براساس داده‌هاي شتاب‌نگار ساير ايستگاه هاي مستقر در شهر تهران مي توان ظرف ۲ تا ۵ دقيقه به صورت تقريبي گفت که کدام نواحي تهران دچار خسارت احتمالي شده است.

کرمي محمدي با بيان اينکه درحال حاضر اين طرح تنها در تهران طرح راه اندازي سامانه هشدار سريع زلزله به صورت پايلوت اجرا شده است، گفت: چشم انداز ما توسعه اين شبکه در تمام گسل‌هاي پيراموني پايتخت است و آمادگي داريم تا دانش و اطلاعات خود را براي گسترش اين سامانه ها در ساير شهرهاي لرزه خيز کشور نيز قرار دهيم.