روایت تکان دهنده ۵ کودک کار از مواجهه با طرح جمعآوری بهزیستی
اعتماد/ پنج کودک کار هفت تا ۱۵ساله که تجربه دستگير شدن توسط ماموران سازمان بهزيستي را دارند، روايت خود را بازگو ميکنند؛ از شيوه برخورد ماموران بهزيستي، مراکزي که محل نگهداريشان بوده و وضعيتي که پس از بيرون آمدن از بهزيستي پيدا کردهاند. ترس از دستگيري دوباره هر کدام از آنها را به نحوي روانه شغل ديگري کرده است. اما، هر پنج نفرشان، هنوز هم کودک کار هستند.
بيش از سه دهه از نخستين روزي که سازمان بهزيستي در صدد جمعآوري کودکان کار برآمده ميگذرد. اين سازمان تنها ابزار مقابله با کودکان کار را در جمعآوري آنها از سطح شهر خلاصه کرد و از آن روز تاکنون هم هر سال اين طرحها با عناوين متفاوت اجرا ميشود آن هم در شرايطي که انجمنها و فعالان حقوق کودک و نوجوان بارها چنين اقداماتي را زير سوال برده و اثربخشي آن را در جهت ريشهکن شدن اين مساله نفي کردهاند.
به گفته معاون امور اجتماعي سازمان بهزيستي، بيش از ۷۰ هزار کودک کار که در خيابانها فعاليت ميکنند در کشور وجود دارد و همين آمار هم به خوبي نشان ميدهد که طرحهاي اينچنيني تا چه اندازه عبث بودهاند.
نحوه برخورد سازمان بهزيستي براي جمعآوري اين کودکان و نگهداري آنها در مراکز هم خود پرونده ديگري است. ۱۶ شهريورماه بود که اخباري منتشر شد مبني بر اينکه ۱۰ کودک و نوجوان محبوس در زيرزمين اداره بهزيستي شاهينشهر کودکان سر چهارراهها بودهاند که از قرار معلوم توسط ماموران جمعآوري و تحويل اين اداره شده بودند، اما اداره بهزيستي شاهينشهر آنها را بدون مراقب و کوچکترين امکاناتي در اين زيرزمين حبس کرده بود؛ اتفاقي که منجر به عزل رئيس و معاون اين اداره شد.
از سوي ديگر، ضحي اميري مسئول کميته حقوقي انجمن حمايت از حقوق کودکان همين هفته گذشته در وصف اثرپذيري طرحهاي سازمان بهزيستي با هدف مبارزه با آسيب اجتماعي به اسم کودکان کار در سالهاي اخير گفت: «به گواه کودکاني که در مراکز ساماندهي حضور دارند، آنان يا با توسل به زور و قوه قهريه سوار ماشين شدهاند يا با وعده دادن يک غذاي گرم و لباس که هيچ ارتباطي با آييننامه ساماندهي کودکان خياباني ندارد.»
با وجود اين، هنوز اظهارنظراتي شنيده ميشود که وجود کودکان کار را صرفاً به دستهاي پشت پرده و باندهاي زيرزميني محدود ميکند. حتي برخي مسئولان پا را از اين مساله هم فراتر گذاشته و از پديدهاي جديد صحبت کردهاند. مالک حسيني، سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهاي مردمي شهرداري تهران ۲۲ شهريور امسال به پديدهاي جديد در حوزه کار کودک اشاره کرد و گفت: «پديده نوظهور، کودکاني هستند که به سبب عدم نظارت مناسب خانوادههايشان و تحت تاثير ساير کودکان کار خياباني بدون نياز مالي خانواده و مبتني بر اثرپذيري از همسالان خود در خيابانها به ويژه چهارراهها کار ميکنند.»
پنج کودک کار هفت تا ۱۵ساله که تجربه دستگير شدن توسط ماموران سازمان بهزيستي را دارند، در اين گزارش روايت خود را بازگو ميکنند؛ از شيوه برخورد ماموران بهزيستي، مراکزي که محل نگهداريشان بوده و وضعيتي که پس از بيرون آمدن از بهزيستي پيدا کردهاند. ترس از دستگيري دوباره هر کدام از آنها را به نحوي روانه شغل ديگري کرده است. اما، هر پنج نفرشان، هنوز هم کودک کار هستند.