خراسان/ اکنون ۱۴ واکسن از ۹ کشوردرفاز 3 تست انساني هستند و ايران با ۸ محصول در مرحله پيش باليني در شمار20 کشور، واکسن کرونا را جست وجو مي کند.

هرچند اين روزها نام «فايزر» به‌عنوان جدي‌ترين واکسن احتمالي کرونا به گوش مي‌رسد، اما جالب است بدانيم هم‌اکنون 54 واکسن مختلف کرونا در مرحله آزمايش‌هاي باليني است و علاوه بر آن، 164 واکسن ديگر هم در جهان مرحله پيش‌باليني و تست روي حيوانات را پشت سر مي‌گذارد.

اگرچه هيچ‌يک از 54 واکسن مورداشاره، هنوز تاييديه سازمان جهاني بهداشت را دريافت نکرده‌اند اما به نظر مي‌رسد تا زمان تاييد رسمي و توليد انبوه اين واکسن‌ها براي رهايي جهان از کرونا زمان زيادي باقي نمانده است. در اين گزارش به استناد آن چه دو روز قبل در «نيويورک‌تايمز» منتشر شد و همچنين بر اساس گزارش 12 نوامبر سازمان جهاني بهداشت،۱۴ واکسن توليدي توسط ۹ کشور به عنوان مهم‌ترين واکسن‌هاي احتمالي کرونا را بررسي مي‌کنيم.
فازهاي تست واکسن
ابتدا لازم است بدانيم که واکسن‌ها در مرحله آزمايش چه فازهايي را پشت سر مي‌گذارند.
پيش‌باليني: آزمايش واکسن روي حيوانات و بررسي اوليه نتايج محصول جديد.
فاز 1: تزريق واکسن به تعداد اندکي داوطلب براي تعيين دوز مناسب و بررسي اثر دارو.
فاز2: افزايش تعداد افراد به چند صدنفر و گسترش جامعه موردبررسي به گروه‌هاي کودک، سالمند و... .
فاز3: تزريق واکسن به هزاران بيمار براي بررسي‌هاي نهايي و شناسايي عوارض نادر احتمالي.
تاييد نهايي: تاييد نهايي واکسن پس از بررسي کامل نتايج فاز 3 انجام مي‌شود. البته در شرايط همه‌گيري يک بيماري، به شرط بررسي دقيق وضعيت دريافت‌کنندگان واکسن، امکان صدور مجوز استفاده اضطراري نيز وجود دارد.
تاييد محدود غيرقابل اعتماد: برخي کشورها قبل از سپري‌شدن زمان مناسب براي ارزيابي فاز3، تاييديه واکسن خود را صادر مي‌کنند؛ مانند اقدامي که روسيه و چين براي واکسن‌هاي کروناي خود انجام داده‌اند و کارشناسان اين اقدام را عجولانه و غيرقابل‌اعتماد مي‌دانند.

6 واکسن با مجوز غيرمعتبر
هم‌اکنون 6 واکسن کرونا (4 واکسن چيني و 2 واکسن روسي) به مرحله توليد انبوه و استفاده همگاني رسيده است، حتي برخي کشورهاي ديگر نيز با خريد اين واکسن‌ها تزريق آن را آغاز کرده‌اند اما طبق گزارش بين‌المللي، مسئوليت اين واکسن‌ها با دولت‌هاي اين کشورهاست چرا که هنوز تاييد رسمي جهاني براي توليد اين 6 واکسن اخذ نشده است. البته WHO ورود اين واکسن‌ها به فاز 3 آزمايش باليني را تاييد کرده است اما تا مشخص‌شدن نتايج اين فاز، نمي‌توان آن‌ها را واکسن قطعي کرونا دانست.

Ad5-nCoV
کشور : چين
برخي خريداران : عربستان، پاکستان، روسيه

سينوفارم (Sinopharm)
کشور : چين
برخي خريداران : انجام آزمايش‌هاي باليني در امارات، پرو و مراکش

سينوفارم (Sinopharm)
کشور : چين
برخي خريداران : آزمايش‌هاي باليني در امارات، آرژانتين

کرونا واک(CoronaVac)
کشور : چين
برخي خريداران : برزيل، ترکيه، اندونزي

اسپوتنيک-وي(Sputnik V)
کشور : روسيه
برخي خريداران : بلاروس، امارات، ونزوئلا، هند، آرژانتين، برزيل، مکزيک

اپي.واک.کرونا (EpiVacCorona)
کشور : روسيه

به جز 6 واکسن چين و روسيه، برخي ديگر از کشورها نيز واکسن‌هايي را توليد کرده‌اند که در فاز 3 آزمايش باليني است. واکسن شرکت «فايزر» هم در اين گروه قرار دارد.

مدرنا (Moderna)
کشور : آمريکا
برخي خريداران : کانادا، ژاپن، قطر، اتحاديه اروپا

فايزر (Pfizer )
کشور : آمريکا-آلمان
برخي خريداران : آمريکا، ژاپن

Ad26 (محصول شرکت جانسون و جانسون)
کشور : آمريکا

چادوکس وان (ChAdOx1)
کشور : انگليس-سوئد
برخي خريداران : آمريکا و اتحاديه اروپا

نوواواکس(Novavax)
کشور : آمريکا
برخي خريداران : آفريقاي جنوبي، انگلستان، هند، استراليا

مديکاگو (Medicago)
کشور : کانادا
نکته : توافق با دولت کانادا براي توليد 75 ميليون دوز واکسن

کوواکسين (Covaxin)
کشور : هند

بريس (BRACE)
کشور :استراليا

WHO :
8 واکسن ايراني در مرحله پيش‌باليني است
در گزارش هفته گذشته سازمان جهاني بهداشت، علاوه بر واکسن هاي مرحله آزمايش باليني، به 164 واکسن مرحله پيش‌باليني هم اشاره شده است. نکته قابل توجه اين‌که ۸ واکسن ايراني نيز در اين فهرست ثبت شده است: بيوسان فارمد (از شرکت‌هاي هلدينگ دارويي برکت)، شفا فارمد، ميلاد فارماسوتيکالز، زيست کيان آزما ، واکسن دانشگاه شيراز،رناپ ،سل تک فارمد و يک واکسن ديگر به نام «ايران».

بررسي اين گزارش نشان مي‌دهد بسياري از موسسات و مراکز تحقيقاتي در ديگر کشورهاي جهان نيز در مرحله آزمايش پيش‌باليني واکسن‌هاي خود هستند، از جمله: بنگلادش، اسلووني، انگلستان، ترکيه، سوئد، تايلند، فرانسه، کانادا، ويتنام، برزيل، ژاپن، آمريکا، هند، فنلاند، آلمان، اسپانيا، گرجستان، قزاقستان، نيجريه و آرژانتين. اين يعني بيش از 20 کشور دنيا در حال تلاش براي توليد واکسن هستند و خود را معطل ديگر کشورها نکرده‌اند.

محققان ايراني نيز در تلاش‌اند واکسن‌هاي توليدي خود را از مرحله پيش‌باليني به مرحله باليني ارتقا دهند. اگرچه طي روزهاي اخير خبرهايي از آغاز مرحله باليني برخي از اين واکسن‌ها منتشر شد، اما آن‌طور که دبير کميته علمي ستاد ملي مقابله با کرونا اعلام کرده است، با توجه به لزوم اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو، نمي‌توان اين آزمايش‌ها را رسمي و قطعي دانست.

به گفته دکتر مصطفي قانعي، احتمالا از اواخر آذرماه فاز اول آزمايش باليني يکي از اين واکسن‌ها آغاز خواهد شد تا پس از بررسي نتايج، طي ماه‌هاي آينده (ارديبهشت 1400) به فاز 3 آن برسيم. طبق اين اظهارنظر، مي‌توان انتظار داشت پس از سپري‌شدن بازه سه‌ماهه بررسي نتايج فاز3 و تاييد نهايي واکسن کروناي ايراني، واکسيناسيون عمومي از مهر 1400 آغاز شود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar