مازوت چیست و چرا میگویند دارد ما را خفه میکند؟
هفت صبح/ پر بودن مخازن مازوت به دليل تحريم و کاهش صادرات آن به عنوان متهم اصلي آلودگي هوا مطرح ميشود. برخي مدعي هستند که آلودگي هواي تهران نه به دليل تردد خودروهاي فرسوده بلکه با سوزاندن مازوت در نيروگاهها ايجاد شده است.
مازت يا نفت کوره و يا مازوت (به انگليسي: Mazut) يکي از هيدروکربنهاي نفتي است که در مراحل پالايش نفت خام پس از نفتا و بنزين و نفت سفيد بدست ميآيد و، چون سياه رنگ است به نام نفت سياه نيز خوانده ميشود. اين ماده ارزانترين ماده سوختني براي کورهها، حمامها و تنور نانواييها و موتورهاي ديزلي و برخي نيروگاهها است.
مازوت کاربردهاي بسياري دارد. براي گرمايش خانه و مراکز تجارتي و صنعتي به کار برده ميشود و سوخت کاميون ها، کشتيها و بعضي از خوردوها است، اما بسيار آلوده کننده و گرانتر از سوخت گاز طبيعي بهحساب ميآيد و اغلب به عنوان سوخت پشتيبان براي اوج گيري نيروگاهها در مواردي که گاز طبيعي موجود نيست استفاده ميشود.
آلودگي هوا در تهران در نيمه دوم سال تقريبا به سنتي هر ساله تبديل شده و اگرچه در سالهاي اخير تلاش شده تا با بهبود کيفيت سوخت، از اين آلودگي کاسته شود، اما تردد خودروهاي فرسوده و فعاليت نيروگاهها و صنايع آلاينده در نزديکي شهر، باز هم به اين آلودگي دامن ميزند امسال، اما علت اين آلودگي را چيز ديگري عنوان ميکنند. پر بودن مخازن مازوت به دليل تحريم و کاهش صادرات آن به عنوان متهم اصلي آلودگي هوا مطرح ميشود. برخي مدعي هستند که آلودگي هواي تهران نه به دليل تردد خودروهاي فرسوده بلکه با سوزاندن مازوت در نيروگاهها ايجاد شده است.
آنها علت اين موضوع را کاهش گازرساني به نيروگاهها با فزايش مصرف گاز ميدانند. همچنين مدعي هستند که مخازن مازوت به دليل تحريم پر شده و از آنجا که براي تامين ساير فرآوردههاي نفتي نميتوان توليد پالايشگاهها را کاهش داد، بنابراين بايد اين مازوت در جايي ديگر به مصرف برسد.
سخنگوي شرکت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي، اما نظر ديگري دارد؛ مهدي اسماعيلي گفته به دليل مصرف بالاي گاز در کشور و نبود امکان تامين گاز کافي براي نيروگاهها، بنا به دستور مراجع ذيصلاح از فرآوردههاي مايع نظير گازوييل و مازوت به عنوان سوخت استفاده ميشود. اين امر به دليل جلوگيري از خاموشي احتمالي نيروگاههاي برق کشور انجام ميشود و هيچ ارتباطي به پر بودن انبارهاي ذخيره نفت کوره (مازوت) ندارد؛ همانطور که در فصل تابستان که مصرف گاز به ويژه در بخش خانگي کمتر است، کل سوخت مورد نياز نيروگاهها را گاز تشکيل ميدهد.
اسماعيلي گفته ادعاي پر بودن مخازن مازوت تنها در زمستان در شرايطي عنوان شده که ايران در تابستان نيز با تحريم رو به رو بود، اما به دليل امکان گازرساني به نيروگاهها، هيچگاه مازوت به مصرف نرسيد. در واقع مجموعه وزارت نفت با هدف تامين سوخت مورد نياز با اولويت بخش خانگي در زمستان، گاز را تحويل ميدهد و در نتيجه گازرساني به نيروگاههاي خودش با کاهش همراه ميشود و مجبور است کمبود گاز در زمستان را توسط سوخت مايع با اولويت گازوئيل و پس از آن مازوت جبران کند.
سيد مهدي ميرزاييقمي؛ رئيس مرکز هوا و تغيير اقليم سازمان حفاظت محيط زيست با انتقاد از استفاده نيروگاهها از سوخت آلاينده «مازوت» بهخصوص در فصول سرد سال، ميگويد تاکيد ما در سازمان محيط زيست اين است که نيروگاهها و صنايع سنگين اصلاً از سوخت مازوت استفاده نکنند. گاهي اوقات کمبود سوخت و افت فشار گاز باعث ميشود تا سوخت زيانآور مازوت در نيروگاهها و کارخانهها جايگزين گاز طبيعي شود البته نيروگاهها نيز بعضاً ناچار به استفاده از اين سوخت هستند، زيرا توليد برق کشور نبايد متوقف شود.
رئيس مرکز هوا و تغيير اقليم سازمان حفاظت محيط زيست همچنين يکي از مهمترين راهکارهاي استفاده نکردن از سوخت مازوت در نيروگاهها و کارخانههاي بزرگ را، کاهش مصرف گاز در خانهها دانست و گفت: مردم بايد در فصولِ سرد سال نسبت به صرفهجويي در گاز طبيعي اهتمام بيشتري داشته باشند تا نيروگاهها و کارخانهها نيز مجبور به استفاده از سوختهاي جايگزين از جمله مازوت نباشند.