برگزیده

سیر تا پیاز حواشی انتشار پرونده پزشکی علی انصاریان

ميزان

بروزرسانی 1399/11/14 - 8:29

سیر تا پیاز حواشی انتشار پرونده پزشکی علی انصاریان

ميزان/ در يکي از بخش‌هاي خبري صدا وسيما يکي از پزشکان معالج بازيکن سابق پرسپوليس تصويري از اسکن ريه او را در اختيار عموم قرار داد که اين موضوع با حاشيه‌هاي فراواني همراه بود و وزارت بهداشت به اين نحوه اطلاع‌رساني از سوي آن پزشک واکنش نشان داد.

در پي ابتلاي «مهر داد ميناوند» و «علي انصاريان» دو فوتباليست پيشکسوت تيم ملي و پرسپوليس به کرونا بسياري از طرفدارن آن‌ها پيگير حال اين دو بازيکن سابق تيم ملي بودند و بعد از فوت «مهر داد ميناوند» مردم همچنان جوياي حال «علي انصاريان» بودند و رسانه‌ها هم وضعيت اين پيشکسوت فوتبال را به اطلاع عموم مي‌رساندند. در يکي از بخش‌هاي خبري صدا وسيما يکي از پزشکان معالج اين بازيکن سابق پرسپوليس تصويري از اسکن ريه او را در اختيار عموم قرار داد که اين موضوع با حاشيه‌هاي فراواني همراه بود و وزارت بهداشت به اين نحوه اطلاع‌رساني از سوي آن پزشک واکنش نشان داد.

واکنش وزارت بهداشت به نحوه اطلاع رساني پزشک انصاريان

کيانوش جهانپور رييس مرکز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت بهداشت در واکنش به اين اتفاق در رشته توئيتي از موادي از راهنماي عمومي اخلاق حرفه‌اي شاغلين حِرف پزشکي ياد کرد و در اين باره نوشت:
طبق ماده ۷۶ راهنماي عمومي اخلاق حرفه‌اي شاغلين حِرَف پزشکي: شاغلان حِرَف پزشکي و وابسته، موظف‌اند به حق بيمار مبني بر محرمانه بودن همه اطلاعات وي، اعم از اطلاعات حساس و غيرحساس که به هر شکل در مراحل مختلف تشخيصي و درماني، جمع‌آوري مي‌شود و يا به هر ترتيب در اختيار تيم درماني قرار مي‌گيرد، احترام بگذارند. جز شخص بيمار و يا افرادي که از طرف او اجازه داشته باشند، ارائه اطلاعات به هر فرد ديگري، ممنوع است.

همچنين بر اساس ماده ۸۵ راهنماي اخلاق پزشکي، ارتباط شاغلان حِرَف پزشکي و وابسته سازمان با رسانه‌ها به هر شکل، ازجمله مصاحبه خبري، حضور در برنامه‌هاي تلويزيوني و ارائه هر نوع اطلاعات به رسانه‌ها، تنها در صورتي موجه است که به هيچ‌وجه در بردارنده نقض حريم خصوصي بيماران نباشد و به فاش شدن اطلاعات پرونده سلامت آنان نينجامد؛ درعين‌حال، اعتماد عمومي را به حرفه و شاغلان حِرَف پزشکي و وابسته، مخدوش نکند.

همچنين بر اساس ماده ۸۶ اين راهنما، شاغلان حِرَف پزشکي و وابسته، مکلف‌اند در اظهارنظر‌هاي رسانه‌اي خود درباره بيماراني که از چهره‌هاي شناخته‌شده در جامعه به شمار مي‌روند، به‌گونه‌اي برخورد کنند که ضمن احترام به حريم خصوصي آنان، موجب آزردگي خانواده و نزديکان بيمار فراهم نيايد و باعث فاش شدن ناموجه اطلاعات سلامت افراد ياد شده، نشود.

ماده ۸۷ اين راهنما نيز اعلام مي‌کند که انجام هرگونه عکس‌برداري و فيلم‌برداري از بيماران با هدف تهيه محتواي آموزشي، استفاده در فرايند پژوهشي (مانند گزارش موارد خاص) يا درماني (مانند عکس‌هايي که براي انجام عمل زيبايي گرفته مي‌شود)، تهيه برنامه سينمايي، مستند يا خبري و مانند آن تنها پس از کسب اجازه از بيماران مجاز است. در مواردي که هويت فرد، مشخص باشد رضايت اخذ شده بايد حتماً مکتوب باشد. مسؤوليت هرگونه سوءاستفاده از فيلم يا تصاويري که با هدف آموزش يا پژوهش گرفته مي‌شود، بر عهده شاغلان حِرَف پزشکي و وابسته است که فيلم يا عکس يادشده را گرفته‌اند.

طبق ماده ۸۹ راهنماي اخلاق پزشکي نيز اطلاعات و نمونه‌هاي مربوط به بدن بيمار مانند عکس‌هاي راديوگرافي، نمونه‌هاي بافتي، خون و مايعات بيولوژيک و محتواي ژنتيکي استخراج‌شده از بدن، بخشي از حريم خصوصي بيمار هستند و استفاده از آن‌ها در صورتي براي مقاصد مختلف، مانند اهداف پزشکي و پژوهشي مجاز است که يا رضايت صاحب آن گرفته شده باشد و يا اطلاعات و نمونه‌ها به شکل غيرقابل انتساب به صاحبان آن‌ها، بي‌نام شده باشند.

واکنش سازمان نظام پزشکي به انتشار بخشي از پرونده پيشکسوت فوتبال

سعيد بيروديان مدير دبيرخانه اخلاق‌پزشکي، سازمان نظام پزشکي جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه آيا پزشک مي‌تواند عکس‌ها و آزمايش‌هاي بيمار را منتشر کنند؟ به ميزان گفت: پرونده باليني بيماران بر اساس راهنماي عمومي اخلاق حرفه‌اي سازمان نظام پزشکي متعلق به خود بيمار است و از نظر اخلاقي دسترسي به آن چه به صورت مکتوب و فيزيکي و چه به شکل پرونده الکترونيک، مشتمل بر شرح حال بيمار، وضعيت پيشرفت معالجات، دستورات پزشکي و اطلاعات پاراکلينيک از جمله: عکس‌ها و آزمايش‌ها و همچنين متعلقات پرونده نظير گرافي‌هاي بيمار متعلق به خود او ست.

چه کساني حق دسترسي به پرونده بيمار را دارند؟

وي افزود: بنابراين بر اساس اصول اخلاق پزشکي و بر اساس راهنماي عمومي اخلاق حرفه‌اي سازمان نظام پزشکي تنها بيمار يا ولي قانوني او حق دسترسي به اطلاعات پرونده را دارند و همچنين تنها آن دسته از تيم درمان که در ارتباط با تشخيص و درمان آن بيمار هستند در حدود نياز خود، حق دسترسي و اطلاع از مندرجات پرونده باليني بيمار را دارند و حتي ساير پزشکان يا پرستاران که عضو تيم درماني آن بيمار نيستند، حق دسترسي و مطالعه پرونده بيمار را ندارند.

چه کساني مي‌توانند در مورد وضعيت بيماران مشهور با رسانه‌ها گفت‌وگو کنند؟

مدير دبيرخانه اخلاق‌پزشکي، سازمان نظام پزشکي جمهوري اسلامي ايران ادامه داد: از سوي ديگر مصاحبه با رسانه‌ها در هر مرکز درماني در خصوص وضعيت بيماران به ويژه سلبريتي‌ها يا افراد مشهور و شناخته شده، بايد توسط يک فرد مسئول و مشخص که از سوي رييس مرکز درماني تعيين مي‌شود و مورد تاييد کميته اخلاق باليني آن مرکز نيز باشد، صورت گيرد و بهتراست اعضاي تيم درماني از جمله پزشک معالج شخصا به اين کار مبادرت نورزند.

بيان شرايط باليني بيماران غيراخلاقي است

وي متذکر شد: در شرايط خاص و اضطراري نيز، پزشک معالج تنها در صورتي مي‌تواند اطلاعات خود را به سايرين از جمله به عموم جامعه منتقل نمايد که قبل از آن از شخص بيمار و درصورتي که بيمار از شرايط و صلاحيت و ظرفيت لازم جهت دادن اجازه برخوردار نباشد از ولي قانوني او کسب اجازه نمايد و در غير اين صورت، بيان شرايط باليني بيماران و يا انتشار هر بخش از پرونده باليني بيماران، مصداق افشاي اسرار بيماران بوده و غير اخلاقي است.

تمامي محتويات پرونده بيمار بايد با مجوز او در معرض عموم قرار گيرد

حسين کرمانپور مدير کل روابط عمومي سازمان نظام پزشکي در خصوص پزشکاني که مطالبي مربوط به بيمار را بدون اجازه او به اشتراک مي‌گذارند، به ميزان گفت: اگر پزشکي چنين اقداماتي را انجام دهد، مي‌توان از او به نظام پزشکي منطقه شکايت کرد، اما اگر پرسنل بيمارستان اين کار را کرده باشند، بيمار مي‌تواند به معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکي به دليل نقض قوانين توسط فرد خاطي شکايت کند.

وي با بيان اينکه حتي سازمان صدا و سيما هم اگر بدون مجوز از بيماران عکس و فيلم بگيرد و آن‌ها را منتشر کند، بر خلاف قانون است و براي گرفتن عکس و فيلم حتما بايد از بيمار اجازه گرفته شود، بيان کرد: به طور کلي تمامي محتويات پرونده بيمار اعم از عکس و آزمايش شخصي است و بايد با مجوز او در معرض عموم قرار گيرد و در غير اين صورت بر خلاف قانون و جرم است.

مدير کل روابط عمومي سازمان نظام پزشکي در پاسخ به اين سوال که اگر بيمار يا خانواده او نسبت به انجام چنين اقداماتي شکايت نکند، آيا سازمان نظام پزشکي به پزشک خاطر تذکر مي‌دهد؟، توضيح داد: بر اساس آيين نامه‌اي تحت عنوان راهنماي عمومي اخلاق حرفه‌اي شاغلين حرف پزشکي و وابسته به سازمان نظام پزشکي جمهوري اسلامي که در سايت اين سازمان هم قرار دارد، هيچگاه نبايد هيچگونه تصويري از چهره و يا پرونده بيمار حتي بعد از ترخيص بدون مجوز او در دسترس عموم قرار گيرد و سازمان نظام پزشکي در خصوص مشاهده چنين مواردي به پزشک خاطي اخطار و تذکر مي‎‌دهد.

وي همچنين در پاسخ به اين سوال که آيا عکس گرفتن پزشکان با بيماراني که جزء اشخاص معروف هستند، جرم محسوب مي‌شود؟، گفت: چنانچه بيمار به پزشک خود اجازه داده باشد که او عکس بگيرد، اين اقدام جرم نيست و انجام اين کار مشکلي ندارد، اما اگر بيمار چه از افراد معروف باشد و چه نباشد، به پزشک چنين اجازه‌اي نداده باشد و يا اصلا در وضعيتي نباشد که بتواند، اين اجازه را بدهد، انجام اين کار جرم محسوب مي‌شود و در اين خصوص به پزشکان خاطي در اين مورد تذکر داده مي‌شود و درج در پرونده صورت مي‌گيرد و چنانچه آن‌ها به دليل انجام اين کار شاکي خصوصي داشته باشند، برايشان محکوميت قضايي تعيين مي‌شود.